Kadınların karşı koyamadığı kahraman: Don Giovanni

Efnan Atmaca- Don Giovanni hiç kuşkusuz opera tarihinin en sıra dışı kahraman- larından biri. İlk bakışta çapkın, sınırları yıkan, kural tanımaksızın özgürce yaşayan, kadınları etkilemeyi hayatının amacı hâline getirmiş bir İspanyol asilzade o. Zenginliği ve gücü sayesinde doğal bir koruması olduğuna inanan Don Giovanni bu umarsızlığının bedelini kendi düşüşüne yol açan bir cinayete neden olarak ödüyor. Wolfgang Amadeus Mozart’ın bestelediği, librettosunu Lorenzo Da Ponte’nin kaleme aldığı eser iyiliğin ve kötülüğün insanın doğasının ayrılmaz parçaları olduğunu gösteren bir kara komedi ve ‘zamansızlığını’ koruyamaya devam ediyor. İlk kez 1787’de sahnelenen “Don Giovanni” asırlar öncesinden kadın haklarından sosyolojik krize pek çok konuda bugün bile tazeliğini koruyan saptamalar yapıyor. Bu kez Aytaç Manizade rejisiyle sahneye geliyor “Don Giovanni”.

Prömiyeri 30 Kasım’da

İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin sahneleyeceği eserin prömiyeri 30 Kasım’da Atatürk Kültür Merkezi- Türk Telekom Opera Salonu’nda gerçekleşecek. Günümüz insanın kendinden bir şeyler bulabileceği farklı bir anlayışla sahneye getirilen Don Giovanni’yi, Zafer Erdaş ve Murat Güney dönüşümlü olarak canlandıracak. İstanbul Devlet Opera ve Balesi Müdürü Caner Akgün ise onun için, “İnandığı doğruların peşinden giden cesur bir kahraman” diyor.

Aytaç Manizade: Kadınların ikilemi ön planda

*Don Giovanni, insan doğasının en iyisinin ve en kötüsünün sergilendiği bir eser. Siz sahnelerken hangi yönünü öne çıkarmak istediniz?

Doğrudan doğruya eserin ruhsal yönüne odaklandım. Özellikle kadınların duygularını öne çıkarmaya çalıştım. Don Giovanni’nin dokunuşuyla kadınların ikilem içinde kaldıklarını çünkü bir yandan büyük bir mutluluk yaşarken bir yandan bu mutluluğun büyük sorunlara yol açtığını anlatmak istedim.

*Son dönem klasiklerin modernize edilmesi, günümüze uyarlanması ya da zamansızlaştırılması yoluna gidiliyor. Bunu eleştirenler olduğu gibi çağa ayak uydurmak olarak niteleyenlerde var. Siz hangi taraftasınız? 

Her eseri sahneye koyarken uzun bir süre hem psikolojik hem de dönem yönünden uzun uzun inceliyorum. Geçmişten başlayarak bugüne kadar geliyorum. Hep yeniyi tercih ediyorum.

*Bu eserde teknolojiden ne kadar yardım alıyorsunuz?

“Don Giovanni”de ilk defa döner sahneyi kullanabildik, çok hoş oldu. Bütün meslektaşlarımın en küçük ayrıntılarına kadar sahnenin tanıyacağı tüm imkânları değerlendireceğine inanıyorum.

Caner Akgün: Asi tavrı varoluşa bir manifesto

* Don Giovanni’yi canlandırmak zahmetli, zor ve keyifli olsa gerek. Sizin Don Giovanni’nizin alametifarikası nedir?

“Don Giovanni” operası özellikle Don Giovanni karakterinin baskın yapısı gereği yorumlaması oldukça güç bir rol. Mozart doğal bir yorum istiyor kanımca ancak tabii ki doğal yorum o zamanın bir asilzadesi kaynaklı olmalı. İçsel dünyasındaki fırtınalar ve yaşama karşı istediklerini gerçekleştirmekteki asi tavrı adeta varoluşa bir manifesto niteliğinde. Beni en çok etkileyen yanı bu. İnsanın kendisini özgür ifade etmesi gerekliliği ve bunun önemi asıl benim mercek tuttuğum yanı. Benim yorumumda seyirci kendinden bir parça bulacak eminim.

*Don Giovanni’nin yolunu takip ederken insanlık yüz yıllardır değişmemiş gibi geliyor. Bu eserler bize ne diyor da anlıyoruz ya da anlamıyoruz.

Yüreğimizde hissettiğimiz o iç ses gerçeğin sesi. Peşinden gitmeliyiz. Sağduyumuz orada saklı, bize öğretilmiş bilgileri süzüp özgün bir yapıya dönüştürebilirsek yaşamımızda, işte gerçek doğal benliğimizi yaşarız diye düşünüyorum. Don Giovanni inandığı doğruların peşinden giden cesur bir kahraman. Hepimize nasip olsun onun yaşamdaki kararlılığı ve saf inancı.