‘Evimiz yanıyor’

Her sabah uyanıp telaşla havaya bakmak ve hava ılık ya da güneşliyse anksiyete krizi geçirmemek; bu krizden kurtulsak bile medyada sıkça dolaşan endişe verici tespitlerle rahatsızlık hissetmemek mümkün değil. Nasıl mümkün olabilir ki? Tarım değişen iklimden, çok minik istisnalar dışında, tahmin edemeyeceğimiz kadar olumsuz etkileniyor. Barajlardaki sular çekiliyor, her gün yüzlerce hayvan türü sona eriyor. Yine de bu denli içinde bulunduğumuz gidişat hakkında emin olarak konuştuğumuz birçok şey, kısmen yanlış ya da çoğunlukla eksik. Oysa çevreci ve grevci genç aktivist Greta Thunberg’in dediği gibi “Evimiz yanıyor!” ve bu yangını söndürmenin en etkili yollarından biri -yine!- okumaktan geçiyor!

SAĞDUYULU VE SOĞUKKANLI

Amerikalı çevreci, yazar, ve gazeteci Bill McKibben’ın 1989 yılında yayımlanan çalışması “Doğanın Sonu”, küresel ısınma üzerine yazılmış ilk kitap. Yayımlandığı dönemde olumlu eleştirilerin yanı sıra çokça olumsuz eleştiri almasının sebebi de bu “rahatsız edici” durumu sağduyu ve soğukkanlılıkla dile getirmiş olmasıydı. 2015 yılında Berna Göl ve H. İlksen Mavituna’nın dilimize kazandırdığı ve Ömer Madra’nın önsözünü kaleme aldığı “Doğanın Sonu”, yıllar geçmiş olmasına rağmen hâlâ bu özelliğiyle akıllarda.

‘İKLİM BİZİM YÜZÜMÜZDEN Mİ DEĞİŞİYOR?’

2019 yılında yayımlanan “Son Buzul Erimeden”, iklim ve doğabilimci Prof. Dr. Levent Kurnaz’ın iki yıllık çalışması sonucu ortaya çıkmış, güçlü bir kaynak. Kurnaz her ne kadar sosyal medyayı uzmanlık alanı dahilinde sıkça kullanıyor olsa da söz konusu çoğunlukla yanlış ve eksik bilgiye sahip olduğumuz iklim krizi ve güvenilir bilgi konusunda güvence sağlayamadığımız sosyal medya olunca, işlerin sarpa sarabileceğini biliyor. Tam da bu sebeple, kısaca göz atılarak ani gelişen merak ve telaşı dindiren bir çalışma kaleme almak yerine, uzun vadede okunacak bir kaynak bahşediyor okura.

Kitapların tamamı bu ayki Milliyet Sanat’ta.

YARALI DÜNYAYI İYİLEŞTİRMEK

“Hayvan Yemek” kitabıyla dikkatleri üzerine çeken Jonathan Safran Foer “Bu Bizim Havamız”da “Kıyamete mahkum bir dünyada nasıl yaşanır?” sorusunun peşine düşüyor. Gezegenimizin içinde bulunduğu krizden ve onu ortadan kaldırmak için yapabileceklerimizden bahsettiği “Bu Bizim Havamız”, topluca gerçekleştirebileceğimiz bireysel bir eylem planına odaklanıyor ve bizi, çok geç olmadan, yaşadığımız yaralı dünyayı iyileştirmeye çağırıyor. Giderek ısınan gezegenin saçtığı tehditleri insan faaliyetlerinin yol açtığı onulmaz hasarın ışığında ele alan yazar, hakikatin öyküsünü kendi öyküleriyle, kendi iç hesaplaşmasıyla birleştiriyor.

EKOLOJİK MÜCADELENİN TEORİSİ

Biz onları yıllar yılı sesleriyle tanıyoruz ama seslerin yazılı uzantısını elimizin altında bulundurmak da ilginç! Açık Radyo’nun kurucusu yazar, akademisyen ve doğa aktivisti Ömer Madra ile akademisyen Ümit Şahin’in 10 yılı aşkın süredir devam eden Açık Yeşil podcasti, 2019 yılında iki cilt olarak okurla buluştu: “Açık Yeşil: Teorisi ve Pratiği ile Bir Ekoloji Rehberi”. Ekoloji mücadelesinin Türkiye ve dünya genelindeki seyrini yakından takip eden Açık Yeşil’in ilk kitabı yeşil düşünce ve ekoloji hareketlerine yer verirken, ikinci kitap ise iklim krizini merkezine yerleştiriyor.