Akademi’den özür 50 yıl sonra geldi

Müjde Işıl - Oscar tarihinde en çok hatırlanan ve aynı zamanda en utanç duyulan anlardan biriydi… 1973’te Akademi, Marlon Brando’yu “The Godfather/Baba” filmindeki performansıyla En İyi Erkek Oyuncu seçti ve ödülü alması için ismi anons edildiğinde sahneye Kızılderili kıyafetleriyle Amerikan yerlisi Sacheen Littlefeather çıktı. O sırada 27 yaşında olan oyuncu ve aktivist Littlefeather; Brando adına ödülü reddetme konuşması yapacaktı. Brando kendisinden Oscar heykelciğine dokunmamasını ve protesto mesajını iletmesini istemişti. Konuşmanın amacı Amerikan yerlilerine karşı sinema ve eğlence sektöründeki ırkçı ve kötücül muamele ile o sene başında gerçekleşen Yaralı Diz Olayı başta olmak üzere Kızılderililere yönelik katliamları protesto etmekti. Littlefeather sahnede Liv Ullman ve Roger Moore’un yanına gelip konuşmasına başladığı an salonda yuhalamalar, ıslıklamalar yoğunlaştı, hatta kişisel hakaretler yapıldı. Törenin yapımcısı Howard Koch, güvenlik görevlileriyle birlikte genç kadını tutuklamakla tehdit etti. Littlefeather, Brando’nun daktilo ile yazılmış sekiz sayfalık metnini okumaya zamanı olmayacağını biliyordu. O kaotik ortamda “Brando ne yazık ki bu çok cömert ödülü kabul edemez” ile başlayıp “Gelecekte kalplerimiz ve anlayışlarımız sevgi ve cömertlikle buluşacak” ile sona eren kısacık sözleri duyulabildi.

‘HAKSIZLIK YAPILDI’

Aradan yaklaşık yarım yüzyıl geçtikten sonra Akademi, Littlefeather’dan özür diledi. Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi Başkanı David Rubin, yayımladığı resmi özür metninde şu açıklamayı yaptı: “1973’te Oscar’ı Marlon Brando adına reddetmek için sahneye çıkarken, film endüstrisinin Kızılderililere karşı yanlış beyanda bulunmasına ve onlara kötü davranmasına dair güçlü bir açıklama yaptınız. Bu açıklama nedeniyle maruz kaldığınız suistimâl haksızlıktı. Yaşadığınız duygusal yük ve sektörümüzdeki kariyerinize yansımasının zararı telafi edilemez. Gösterdiğiniz cesaret, çok uzun zamandır hak ettiği saygıyı görmedi. Bunun için hem en derin özürlerimizi hem de en içten hayranlığımızı sunuyoruz.” 

TEDAVİ GÖRÜYOR

Asıl adı Marie Louise Cruz olan Sacheen Littlefeather artık 75 yaşında. Zaman içinde aktivist arkadaşlarının çoğunu kaybetti, geçen kasım ayında ise eşini kanserden yitirdi. Kendisi de meme kanseri. Dünyaya demokrasi dersi verirken kendi vatandaşlarından özür dilemek ancak 50 yıl sonra akıllarına gelenler için söylenecek çok şey varken bir yandan da kelimeler kifayetsiz kalıyor.