Ahmad Jamal, üçüncü kez İstanbul’da

Ahmad Jamal’la telefonda konuştum, başka söyleşilerini okuduğum için bazı şeylere de peşinen dikkat ettim: Caza caz denmesinden hoşlanmaması gibi... “Caz müzisyeni dediklerimiz” tanımı buradan çıktı. Gene de 1-2 yerde dersimi vermiş. Başımın üzerinde yeri var.

Sizi yeniden İstanbul’da görmek büyük zevk. Buraya dönüşünüzün sebebi ne? Şehir mi, konser mekanları mı, Ramazanda Caz’ın kendisi mi, yoksa hayranlarınızın size olan aşikâr sevgisi mi?

İstanbul’a ilk kez Philip Morris’in düzenlediği dünya turlarıyla geldim. Yerel organizatörler tarafından yeniden gelmek üzere davet edildim. İstanbul’da son projelerim, Ramazanda Caz’la oldu. Türkiye tarih ve kültür açısından çok zengin. Buraya gelmek her zaman hoş bir tecrübe oluyor. Umarım Ramazanda Caz festivalleri gelecekte de devam eder.

Hayranlarınız genelde genç, ama müziğinizi hepsi takdir ediyor. Bir ustasınız, ama gençler neden sizin müzik saymadığınız müzik türlerini tercih etmiyor da sizi izliyor? İyi müziğin insanlara ulaşan bir mesajı olduğu için mi?

Hayranlarımızın yaşı 1’den 92’ye uzanır. Müzik her yaşa, her düzeye erişir. Altı aylık bir bebek, bizi duyduktan sonra piyanoya çalmaya başladı. İnsanları yaşına göre kategorize etmeyi sevmem. Müziğimizin her yaşta aklı harekete geçirdiğini umuyoruz.

Klasik müzisyenlerle bizim caz müzisyeni dediklerimiz arasında ne fark var? Siz ikincisini doğru dürüst yapmanın daha zor olduğunu düşünüyorsunuz. Neden?

Fark, bizim çok yanlı olmamızda. Meslektaşlarımın hepsi Mozart’ı, Brahms’ı, Chopin’i bilir, Art Tatum’u da bilir. Bu daha fazla yaratıcılık gerektiriyor ve aslında daha da zor. Avrupa klasik müziği tek yönlüdür.

Müziğe getirdiğiniz sessizlik ve espasla biliniyorsunuz. Bir söyleşide bunun espas değil disiplin olduğunu söylemiştiniz. Nasıl?

Disiplin olmazsa özgürlük olmaz. Bu bütün ihtisas alanları için geçerlidir: Doktorlar, avukatlar, hatta aşçılar. Onlar espas diyor, ben disiplin diyorum.

Sadece yeterince kuvvetli bir şey bulduğunuzda stüdyoya giriyorsunuz. ‘Blue Moon’, mücevher dolu. Üç müthiş beste ve parlak yorumlar... Gerçekten bir Amerikan mitini özetliyor mu?

Müziğin ne hakkında olduğunu özetliyor. Müziğin akıl merkezi işlemcilerini harekete geçireceği ve aynı zamanda muazzam bir hikaye anlatacağı farz edilir. ‘Blue Moon’ bir hikaye anlatışını yakalıyor. Mit değil, hakikat.

‘Pershing Lounge’ın sizin için farklı bir anlamı var mı? Tanıtım müziğinizden farksız ‘Poinciana’ hit versiyonunu da içeren ‘Ahmad Jamal at the Pershing: But Not for Me’yi orada kaydetmiştiniz. Bu bazı eleştirmenlerin o sıralar dediği gibi, gerçekten başka bir janra geçiş içeren bir başarı mı?

Hâlâ çeşitli şekillerde kullanıyor. Başka janra geçiş değildi. Clint Eastwood iki parçayı filmlerinden birinde kullandı.

İyi ve sorumlu bir müzisyen olmak için ne gerekir?

Doğru yaşamak. Bu zaten her meslek için geçerli. Doğru yaşayın.

İnancınız müziğinizi daha derin hale getirmekte size yardımcı oldu mu?

Herkesi kendi felsefesi yönetir. Ben de benimkini her ayrıntısıyla takip etmeye çalışıyorum.

Jazz at Lincoln Center gibi kuruluşların caza iyi hizmet ettiğine inanıyor musunuz?

Ben orada kurulmuş olan bu örneği dünyanın her tarafında çoğaltılmış olarak görmek isterim. Müziğin ne olduğunun ve nasıl bir yerde olması gerektiğinin temsilcisi. Böyle başka binaların da yapılmasını isterim.

Son bir soru: Pittsburgh’un sırrı ne ki bu şehirden onca büyük müzisyen çıktı?

Pittsburgh bir fenomen. Sanayide, insancıllıkta, tıpta ve başka pek çok alanda. Bu sadece yaratıcıdan bir armağan olarak açıklanabilir.

KONSER BU AKŞAM

Ramazanda Caz konserleri, bugün saat 21.00’de Ahmad Jamal konseriyle Santralistanbul’da başlıyor. Etkinliğin üç senedir değişmeyen tek müzisyeni Jamal’a bu konserde davulda Herlin Riley, perküsyonda Manuel Badrena ve basta Reginald Veal eşlik edecek. Jamal, konserin-de son albümünden parçalar çalacak.

Röportaj: Sevin Okyay