Enerji verimliliğine kolay devlet desteği

EBRU SUNGUR - Enerjiyi verimli kullanmak, bir işletme için, hem maliyetleri düşürmek hem de karbon ayak izini azaltarak özellikle Avrupa’ya ihracatta rekabet avantajı sağlamak açısından önemli. Üstelik enerji verimliliği yatırımlarının pek çoğu, kendini ortalama 2.7 yıl gibi kısa bir sürede amorti ediyor. Mayıs ayı başında yapılan kanun değişikliği, bu yatırımlara devlet desteği verilmesini kolaylaştırdı. Şirketlere enerji yatırımlarında danışmanlık veren ESCON Enerji CEO’su Onur Ünlü ile yeni düzenlemenin sağladığı avantajları konuştuk.

- Mayıs başında çıkan Maden Yasası enerji verimliliği projelerine hangi destekleri sağlıyor?

Mayıs ayı başında TBMM’den geçen ‘Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, enerji verimliliği alanında kritik düzenlemeler içeriyor. Bu yasa ile birlikte Verimlilik Artırıcı Projeler (VAP) kapsamında enerji verimliliğini artırmak amacıyla hazırlanan projelerde üst limit 15 milyon TL oldu. Yatırım bedeli bu miktarı geçmemek koşuluyla yüzde 30’a kadar desteklenecek. Bakanlık tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde enerji yoğunluğunu azaltmayı hedefleyen şirketlerin başvurabildiği gönüllü anlaşmalar kapsamında da üst limit 10 milyon TL’ye çıkarıldı. Bu madde gereğince de başvuru sahipleri, belirlenen yıla ait enerji giderlerinin en fazla yüzde 30’u oranında destek ödemesi alabilecek. Finansmana erişim zorluğunu konuştuğumuz bir dönemde bunlar çok önemli destekler. Ayrıca tasarruf potansiyeli yüksek, teknolojik, yenilikçi ve dijitalleşmeye katkı sağlayan yatırımların destek kapsamına alınması, enerji yoğunluğunu, karbon yoğunluğunu veya enerji tüketimini azaltan şirketlerin desteklenmesi, VAP’taki sektörel kısıtlamaların kaldırılması gibi önemli maddeler bulunuyor.

- KOBİ’ler bu desteklerden nasıl yararlanabilir?

İlgili maddeler enerji verimliliğine yönelik olduğundan burada da öncelik enerji tüketimi daha yüksek olan işletmelere veriliyor. Geçmişte yıllık tüketimi 5 bin ton eşdeğer petrol (TEP) olan şirketler bu desteklerden faydalanabiliyordu. Ardından bu oran bin TEP’e, son yasa ile birlikte ise 500 TEP’e düşürüldü. Ancak bu da düşük bir kullanım değil. Dolayısıyla bu desteklerden ağırlıklı olarak orta büyüklükteki işletmeler ve faaliyet gösterdiği iş kolu nedeniyle enerji tüketimi yüksek küçük işletmeler yararlanabilecek. Bu kriteri sağlayan KOBİ’ler diğer tüm işletmeler gibi gerekli destekleri almak için başvuru yapabilir.

Performans garantili sistem geliştiriyor

- Enerji verimliliği şirketleri bu sürece nasıl katkı sunuyor? ESCON Enerji olarak siz neler yapıyorsunuz?

Enerji verimliği şirketleri öncelikle işletmede enerji etüdü yaparak yatırım sürecini planlıyor ve teknik danışmanlık hizmeti veriyor. ESCON Enerji olarak biz bu çalışmalara ek olarak projelerin performans garantisiyle hayata geçmesi ve finansmanının sağlanması alanlarında KOBİ’lere hizmet veriyoruz. Enerji hizmet şirketi olarak 2022 yılı itibarıyla iş modelimizi dönüştürerek tüm çözümlerimizi tek çatı altında topladık. ‘ESCO4ZERO’ adını verdiğimiz bu iş modelimiz, karbon net sıfır için enerji geri kazanımı, enerji verimliliği, enerji dönüşümü ve yenilenebilir enerjiye yönelik hizmetlerimizi kapsıyor. Bu doğrultuda atık ısı geri kazanımı, soğutma çözümleri, ısı pompaları, ORC sistemleri ve prosese özel enerji çözümleri gibi katma değeri yüksek, yenilikçi, performans garantili ve ileri teknoloji sistemler geliştiriyoruz. Böylece karbon nötr olmayı hedefleyen şirketlere tek noktadan tüm hizmetleri sunuyoruz.

KOSGEB ve TÜBİTAK KOBİ’lerin yanında

- KOBİ’lerin enerji verimliliği çalışmalarının finansmanını sağlayabilecekleri başka kaynaklar var mı?

Evet, bu alanda başka destekler de var. Bunlardan biri de geçen aralık ayında açıklanan Türkiye Yeşil Sanayi Projesi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından KOSGEB, TÜBİTAK ve Dünya Bankası iş birliğinde yürütülen bu proje kapsamında da KOBİ’lerin yeşil dönüşümü verimli bir şekilde gerçekleştirmeleri için toplamda 450 milyon dolarlık destek sağlanacağı açıklanmıştı. Projenin 250 milyon dolarlık KOSGEB ayağında her bir şirkete verimlilik projeleri için 4 milyon TL’ye kadar, güneş enerjisi yatırımları için ise 14 milyon TL’ye kadar destek sağlanacak. TÜBİTAK ayağında ise teknolojik çözümlerin ticarileşmesi gibi çalışmalara sunulacak desteklerin yanı sıra mentorluk verilmesi de planlanıyor.