Yeryüzünün ışıkları gökyüzüne çevrildi

MELİSA VARDAL - Diyarbakır, Mezopotamya’nın verimli topraklarının kuzey yanı binlerce yıllık tarihiyle kadım bir kültüre sahip medeniyetlerin buluşma noktası. Pek çok uygarlığın doğuşuna batışına tanıklık eden Diyarbakır, bu sene ikincisi düzenlenen Zerzevan Gökyüzü Gözlem Etkinliği’ne ev sahipliği yaptı. Sekiz yıldır kazı çalışmalarına devam edilen ve UNESCO Geçici Miras Listesi’ne alınan Zerzevan Kalesi’nde gerçekleştirilen etkinliğin açılışını Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Gençlik ve Spor Bakanlığı Mehmet Muharrem Kasapoğlu gerçekleştirdi. TÜBİTAK’ın katkılarıyla düzenlenen etkinliğe yerli ve yabancı pek çok konuğun yanı sıra İran, Burundi, Endonezya, Çad, Filipinler, Tayland ve Güney Sudan Büyükelçileri de katıldı. 3000 bin yıllık tarihi ve mimari, estetik, sembolik birçok özelliğiyle değerli bir miras olan Zerzevan Kalesi’nin ve içinde yer alan Mithras Tapınağı’nın gökbilimi açısından özel bir yeri olduğunu belirten Bakan Varank “Bu tapınak tarih boyunca önemli astronomlara ev sahipliği yaptı. Zerzevan Kalesi’nin bulunduğu bu mekân gökyüzünün izlenebildiği en iyi yerler arasında gösteriliyor. Astronomi için bu eşsiz mekân, kardeşlik şehri, medeniyetlerin buluşma noktası Diyarbakır’ımızda yer alıyor” dedi. Açılışın ardından hazırlanan 5 ayrı gözlem noktasında gökyüzünü izleyen katılımcılar kale çevresine kurulacak çadırlarda konakladı.

Üç gün süren etkinlikte dünyanın en iyi korunan Mithras Tapınağı’nda binlerce yıl önce gerçekleştirilen astronomi çalışmaları hakkında yapılan sunumların yanı sıra seminerler, yarışmalar, gökbilim ile ilgili birçok atölye ve etkinlik düzenlendi.

Gençlerin gözü gökyüzünde

6500 başvuru arasından kura ile seçilen 1000’i aşkın kişiyi ağırlayan kalenin kadim tarihi etkinlikteki atmosfere ayrı bir anlam yüklüyor.

En küçük katılımcının 1 en büyüğünün ise 86 yaşında olduğu kelimenin tam anlamıyla 7’den 77’ye herkesin ilgisini çeken bu büyülü atmosferin şüphesiz ki en heyecanlı konukları öğrencilerdi. Gökyüzüne gösterdikleri büyük ilgi ve alakayla etkinlikte yer alan gençler arasında liseden yüksek lisansa yüzlerce öğrenci vardı. Gözlerindeki ışıltıyla gökyüzüne yüzlerini çeviren gençler,

3000 yıllık gözlem tarihi olan Zerzevan Kalesi’nde olmaktan duydukları heyecanı yansıtıyorlardı.

Alana geldiklerinde her şeyin kullanımları için hazır olduğunu söyleyen bir lise öğrencisi, yıldızlara bu kadar yakın olmaktan duyduğu mutluluğu “Büyükşehirde yaşadığım için gökyüzüne hiç bu kadar temiz, yakın ve dokunuyormuş gibi hissetmemiştim, gökyüzü gerçekten elimizin altında gibi” dedi. Astronomi ve astrofizik bölümünde okuyan bir üniversite öğrencisi de “Uzay milattan önceki dönemlerden beri insanoğlunun kaderinde ve var oluşumuzu etkiliyor” diyerek bu bilimin öğrenilmesi ve bilinmesi gerektiğini söylüyor.

Kadınların yazdığı tarih

Kazı çalışmaları 2014’ten beri devam eden Zerzevan Kalesi aşağısında yer alan Mitras Tapınağı’yla Türkiye ve dünya için önemli bir miras. Roma’nın 18’inci yüzyıldaki doğu sınırında bulunan Zerzevan 1000-1200 kişilik lejyon birliğinin 500 kişilik aile grubuyla yaşadığı bir garnizon kalesi. 105 konutun tespit edildiği kalede kadınların sosyal hayatta etkin olduğu, kazılarda çıkan yüzük, küpeler, cam bilezik gibi süs eşyalarından anlaşılmış. Kale yerleşim yeri olarak 1980’den 1965’e kadar kullanılmaya devam etmiş. Şehirdeki kültür turizmine önemli bir etki sağlayan kalenin 2019 yılına kadar 1700 yıllık olduğu düşünülüyor fakat o yıl yapılan çalışmalarda bulunan eşyalarla anlaşılıyor ki tarihi milattan önce 9. yüzyıla uzanıyor. 3000 yıllık tarihiyle ilgi çeken Zerzevan, her yıl yerli ve yabancı pek çok turisti ağırlıyor.