Washington’da kritik buluşma

Aydın Hasan - Türkiye ile ABD arasında son 10 yıllık dönem içinde artan sorunların diplomatik yoldan çözümü için önemli adımlardan biri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden’ın Ekim 2021’de Roma’daki görüşmelerinde atıldı. Bu görüşmede, Türkiye-ABD Stratejik Mekanizması oluşturulması kararı alındı. Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat 2022’de başlattığı askeri herakatın ardından, Türkiye ile ABD arasındaki temas trafiği de arttı. Bu mutabakat çerçevesinde ilk toplantı, 4 Nisan 2022’de Ankara’da bakan yardımcısı seviyesinde yapıldı. Bakan düzeyinde katılımın olduğu iki toplantı ile birlikte bugüne kadar dört toplantı yapıldı. Mekanizmanın son toplantısı, 18 Ocak’ta yapılmıştı. 

Türkiye-ABD Stratejik Mekanizmasının beşinci toplantısı, dün Washington’da düzenlendi. Yedi saat zaman farklı nedeniyle toplantı Türkiye saati ile dün akşam saatlerinde gerçekleşti. Askeri yetkililer ile MİT’ten de temsilcilerin yer aldığı kurumlararası Türk Heyeti’ne Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Burak Akçapar başkanlık etti. Heyet, ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşarı Victoria Nuland ve üst düzey ABD’li yetkililerle istişarelerde bulundu. Dışişleri Bakanlığı’nın toplantı öncesi yapılan açıklamasında, “İstişarelerde ikili ilişkilerin yanı sıra, bölgesel konuların ve uluslararası gelişmelerin ele alınması öngörülmektedir” denildi. 

Vilnius denklemi 

Öte yandan NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısı, 11-12 Temmuz 2023’te Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta yapılacak. ABD yönetimi ile NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, zirveye kadar İsveç’in NATO’ya girişinin onaylanmasını istiyor. Finlandiya, Türkiye’nin onayının ardından 4 Nisan’da NATO’ya katıldı. İsveç’in NATO’ya katılması için de Türkiye ve Macaristan’ın onayı gerekiyor. 

F-16 dosyası masada

Stratejik Mekanizma toplantısının gündeminde öne çıkan diğer dosyaların şunlar olduğu yorumu yapıldı: 

Türkiye’nin ABD’den 40 adet F-16 Blok 70 savaş uçağı ve F-16’lar için 79 adet modernizasyon kiti satın almak için yaptığı askeri satın alma talebi. 

ABD ile Türkiye’nin program ortaklığının sonlandırılmasına ilişkin idari, mali ve hukuki hazırlıkların tamamlandığı F-35 dosyasının ele alınması. F-35 girişiminden dolayı Türkiye’nin alacaklarının müzakeresi. 

Türk savunma sanayiinin CAATSA yaptırımları dışına çıkarılması. 

Terör örgütü PKK ve DAEŞ ile Irak ve Suriye’de mücadele edilmesi. 

Rusya-Ukrayna Savaşı. 

Karadeniz Tahıl Koridoru. 

İki ülke arasında enerji ve ticaret alanındaki ilişkiler. 

Fidan ile Blinken bu hafta görüştü

İki ülke arasındaki son üst düzey temas, 21 Haziran’da yapılmıştı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 21 Haziran’da İngiltere’de Ukrayna konferansı kapsamında görüştü. ABD ve bazı batılı ülkeler, İsveç’in NATO üyeliğinin Litvanya’da yapılacak NATO zirvesi öncesinde onaylamasını gerektiğini açıkça dile getiriyor. İsveç’in NATO üyeliği için Türkiye’nin yanı sıra Macaristan’ın da onayı gerekiyor.