Uludere olayının iç yüzü ortaya çıktı

Genelkurmay Askeri Başsavcılığı, 28 Aralık 2011'de Şırnak'ın Uludere ilçesi güneyindeki Kuzey Irak topraklarında gerçekleştirilen hava operasyonu sonucu 34 Türk vatandaşının ölümüyle sonuçlanan olayla ilgili soruşturmayı tamamlayarak, bölgeden sorumlu 5 birlik komutanı hakkında "takipsizlik" kararı verdi. Kararda, köylülerin ölümüne neden olan hava harekatına ilişkin onayın, TBMM ve Bakanlar Kurulu kararı uyarınca TSK'ya verilen sınır ötesine operasyon yetkisi çerçevesinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, dönemin Genelkurmay 2. Başkanı, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi Akar ve dönemin Genelkurmay İstihbarat Başkanı, Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler tarafından verildiği anlatıldı.

Kararda, Özel, Akar ve Güler hakkında herhangi bir soruşturma yapılıp yapılmadığına ilişkin bir bilgi ise yer almadı. Operasyonun, sadece araç, insan, hayvan tespiti yapabilen terörist, kaçakçı, çoban gibi bir değerlendirme yapamayan İHA'dan alınan görüntüler ve bölgede mevcut terörist faaliyetlerle ilgili istihbarat bilgilerinin değerlendirilmesi sonucu yapıldığı kaydedilen kararda, bu kararın alınmasında Hantepe, Gediktepe, Dağlıca, Aktütün saldırılarından elde edilen tecrübelerin birlikte değerlendirilerek, grup hakkında en kısa zamanda bir karar alınıp uygulanmasının zorunlu olduğu ve bölgeden sorumlu birlik komutanlarının ve sıralı üst komutanlıkların olay anında durumu netleştirebilecek tüm imkanları kullandıkları kaydedildi.

Kararda, "TBMM ve Bakanlar Kurulu kararları kapsamında görev icra eden TSK personelinin görev gereklerini yerine getirirken İHA ile takip edilen ve sonradan kaçakçı olduğu anlaşılan grubu 'BTÖ mensupları' olarak değerlendirme yaparken kaçınılamayacak bir hataya düştükleri sonucuna ulaşılmıştır" denildi.

Genelkurmay Askeri Savcılığı, Şırnak'ın Uludere ilçesinin güneyinde Irak topraklarında 28 Aralık 2011'de 34 Türk vatandaşının ölümüyle sonuçlanan hava harekatına ilişkin soruşturmayı tamamlayarak, şüpheliler Jandarma Sınır Tümen Komutanı Tümgeneral İlhan Bölük, Jandarma Asayiş Kolordu Komutanı Korgeneral Yıldırım Güvenç, 2. Ordu İstihbarat Başkanı Albay Aygün Eker, 2. Ordu Harekat Kurmay Başkanı Tuğgeneral Halil Erkek ve 2. İstihbarat Analiz ve Değerlendirme Daire Başkanı Tuğgeneral Ali Rıza Kuğu hakkında "kovuşturmaya yer olmadığına" karar verdi. Kararda, 28 Aralık 2011'de meydana gelen olayla ilgili ihmal iddiaları hakkında Diyarbakır 2. Hava Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Savcılığı, 2. Ordu Komutanlığı Askeri Savcılığı ve Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturmalar yürütüldüğü, askeri ve sivil savcılıklar tarafından yetkisizlik kararı verilmesi üzerine soruşturmaya Genelkurmay Askeri Savcılığı tarafından bakıldığı belirtildi.

Grup terörist topçu atışı için izin verin

Kararda, 28 Aralık 2011 günü yaşanan olayın kronolojik sıralaması yer verildi. Kararda, 2. Ordu Komutanlığı'nca Tatvan sınır hattında görev yapan Gözcü İnsansız Hava Aracı'nın (İHA) görevinin bitmesinden sonra 2. Ordu Komutanlığı İstihbarat Başkanı Albay Aygün Eker tarafından Düğün Dağı Bölgesinden Çukurca Bölgesine kadar sınır hattında keşif faaliyetinde bulunulması emrinin verildiği belirtildi. İHA'nın sınırın 6-7 km güneyinde 3 adet motorlu araç olduğu değerlendirilen ısı kaynağı tespit ettiği, ısı kaynaklarının bir süre sonra kuzeye intikal ettiği ve ısı kaynaklarının sayılarının 7'ye ulaşmasından sonra 23. Jandarma Sınır Tümen Komutanlığı ile 2. Ordu Komutanlığı karargahı arasında telefon görüşmesi başladığı belirtilen kararda, tümen komutanlığınca topçu atışı yapılacağının bildirilmesi üzerine 2. Ordu Komutanlığı tarafından İHA ve diğer unsurlarla koordine yapılmadan atış yapılmamasının emredildiği kaydedildi. 23. Jandarma Sınır Tümen Komutanı Tümgeneral İlhan Bölük'ün görüntülerin terörist olarak değerlendirilerek bölgeye topçu atışı yapmak isteğini 2. Ordu Harekat Kurmay Başkanı Tuğgeneral Halil Erkek'e ilettiği ifade edilen kararda, bu görüşmede Jandarma Asayiş Kolordu Komutanı Korgenerel Yıldırım Güvenç'in de görüntüleri terörist olarak değerlendirdiği bilgisini verdiği kaydedi.

Topçu atış talebi Genelkurmay karargahında

Kararda, saat 18.00 sıralarında Albay Eker'in, 2. Ordu Komutanı Orgeneral Servet Yörük'ün makamına giderek, son dönemde bölgede Fehman Hüseyin ile bazı terör örgütü mensuplarının telsiz kestirmelerinin yapıldığı, istihbari bilgilere göre 21-30 Aralık 2011 arasında terörist saldırı beklendiğine dair bilgiler verdiği, bunun üzerine durumun ivediliğinden dolayı 2. Ordu Topçu Başkanı Albay Sebahattin Türker tarafından yurt dışına topçu atışına izin verilmesi için Kara Kuvvetleri Komutanlığına telefon edildiği kaydedildi. Topçu atış talebinin Genelkurmay Başkanlığı Harekat Merkezi'ne iletildiği, bu arada İHA'dan bölgeye doğu ve kuzey istikametinden yük hayvanı ve insanlardan oluşan 20'den fazla ısı kaynağının geldiği belirtilen kararda, topçu atış talebinin gerekli formlar doldurulup imzalandıktan sonra 2. İstihbarat Analiz ve Değerlendirme Daire Başkanı Tuğgeneral Ali Rıza Kuğu'ya iletildiği belirtildi.

Hava harekatını Güler istemiş

Kararda, saat 18.51'de dönemin Genelkurmay İstihbarat Başkanı, Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler'in de Genelkurmay Görüntü İzleme Merkezi'ne (GİM) geldiği, mevcut istihbari bilgiler kapsamında görüntülerin teröristlere ait olduğu hususundaki değerlendirmeye iştirak ettiği, ancak bölgenin coğrafi durumu, müdahalenin gece şartlarında yapılacağı, terörist grubun 3 ayrı grup halinde hareket etmesi nedeniyle topçu atışının yeterli olmayacağı ve zaiyat verilmeden terörist unsurların etkisiz hale getirilmesi düşüncesiyle topçu atışı yerine hava harekatının daha uygun olacağına karar verildiği belirtildi.

2. Başkan Genelkurmay'a gitti, topçu atışına izin çıktı

Güler, dönemin Genelkurmay 2. Başkanı, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi Akar'ın makamına giderken, aynı saatte Genelkurmay Harekat Başkanlığınca yurt dışına topçu atış talebinin kabul edildiğinin Kara Kuvvetleri Komutanlığına telefonla bildirildiği kaydedilen kararda, topçu atış talebi KKK'ya bildirildikten sonra Akar'ın hava harekatı yapılacaksa topçu atışının bekletilmesinin uygun olacağına karar verdiği ifade edildi. Akar'ın, topçu atışının bekletilmesi talebi, KKK'ya telefonla topçu atışı kabul edildiği bildirildikten sonra geldi.

Hava harekatına izin Genelkurmay Başkanı'ndan

Kararda, Akar'ın, hava harekatı talebini Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısı nedeniyle karargahta bulunmayan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel'e telefonla ilettiği kaydedildi. Özel'in, tespitle ilgili bilgilerin işlendiği haritanın Cumhurbaşkanlığı Yerleşkesi içinde bulunan konutundaki çalışma ofisine gönderilmesini istediği belirtilen kararda, Özel'in saat 20.00 civarında hava harekatının yapılmasına onay verdiği ifade edildi.

10 top atışı yapıldı

Kararda, Akar'ın, hava harekatı yapılacaksa topçu atışının bekletilmesi talebinden önce topçu atışı izni çıktığı için saat 19.34'den 20.21'e kadar bölgeye çok sayıda aydınlatma mühimmatı ile birlikte 10 top atışı yapıldığı kaydedildi.

4 hava saldırısı neticede 34 kişi öldü

Hava harekatı kapsamında ilk bombanın saat 21.39, ikinci bombanın 21.43'de, üçüncü bombanın 22.02'de, dördüncü bombanın da saat 22.24'te atıldığı kaydedilen kararda, "Neticede 34 kişinin öldüğü" ifadelerine yer verildi.
Maddi vaka: Kaçağa gideceklerini söyleselerdi
Ortasu Muhtar Vekili Ubeydullah Encü'nün cep telefonundan arayarak, kaçakçıların bombalanıp bombalanmadığını sorduğu Jandarma Başçavuş Vehbi Göçmen'in, böyle bir şeyin olamayacağını, teröristlerin bombalandığının söylendiğini Encü'ye bildirdiği kaydedilen kararda, "Bu saate kadar köy halkından kimsenin köyden kaçakçılığa gidenler olduğunu askeri yetkililere iletmediği maddi vaka olarak tespit edilmiştir" denildi.

Meclis tezkereyi uzattı, Bakanlar Kurulu yetki verdi
"TSK'nın Irak'ın kuzeyinde terörle mücadale ederken hangi şartlarda silah kullanma yetkisine sahip olduğunun tespitine ihtiyaç duyulduğu belirtilen" kararda, bu kapsamda TSK'nın sınırötesine operasyon yetkisini 17 Ekim 2011'den itibaren bir yıl uzatan TBMM kararı bulunduğu, bu karar uyarınca TSK'nın Bakanlar Kurulu tarafından da yetkilendirildiği ifade edildi. Birleşmiş Milletler'in terörizmle mücadale konusunda aldığı kararlara atıf yapılan kararda, TSK'nın BM kararları doğrultusunda kendisine verilen görev kapsamında Irak'ın kuzeyinde terörist olarak değerlendirdiği hedef ve tehditleri en etkin yöntemle bertaraf etme görev, yetki ve sorumluluğunun bulunduğu sonucuna varıldığı kaydedildi.

Aralık 2011 Yıldız Operasyonu

Kararda, olay tarihinden önce istihbarat bilgileri ve alınan duyumlar üzerine terör örgütü mensuplarının Uludere'yi muhtemel geçiş güzergahı olarak kullanıp yurtdışına çıkış yapacakları değerlendirilerek "Aralık 2011 Yıldız Operasyonu" isimli bir harekat planı hazırlandığı, operasyonun 28-29 Aralık 2011 tarihlerinde yapılacağı ve bu plana 28 Aralık 2011'de Şırnak Valiliği'nce "olur" verildiği ifade edildi. Kararda, hava harekatına ilişkin onayın, sadece araç, insan, hayvan tespiti yapabilen, terörist, kaçakçı, çoban gibi bir değerlendirme yapamayan İHA'lardan alınan görüntüler ve mevcut istihbari bilgilerin birlikte değerlendirilmesiyle verildiği belirtildi.

Baskınlar tecrübe oldu

Kararda, sınır hattına yakın köylerde oturanların ve Aralık 2011 Yıldız Operasyonu kapsamında operasyonda görevlendirilen ve akrabalarından bazıları takip edilen grupta bulunan korucuların güvenlik güçlerine veya kamu idarelerine kaçağa gidenler olduğuna dair bilgi iletmedikleri kaydedildi. Bölgede daha önce meydana gelen Hantepe, Gediktepe, Dağlıca, Aktütün saldırılarından elde edilen tecrübelerin birlikte değerlendirildiği ifade edilen kararda, grup hakkında en kısa zamanda bir karar alınıp uygulanmasının zorunlu olduğu ve bölgeden sorumlu birlik komutanlarının ve sıralı üst komutanlıkların olay anında durumu netleştirebilecek tüm imkanları kullandıkları kaydedildi.

Kaçınılamayacak hataya düştüler

Kararda, "TBMM ve Bakanlar Kurulu kararları kapsamında görev icra eden TSK personelinin görev gereklerini yerine getirirken İHA ile takip edilen ve sonradan kaçakçı olduğu anlaşılan grubu 'BTÖ mensupları' olarak değerlendirme yaparken yukarıda açıklanan sebeplerle kaçınılamayacak bir hataya düştükleri sonucuna ulaşılmıştır" denildi. Kararda, TCK'nın kanun hükmünü yerine getiren kimseye ceza verilemeyeceğini düzenleyen 24. maddesi ile "hata" başlığı altında ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlere ait koşulların gerçekleştiği hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişinin cezalandırılamayacağını öngören 30. maddesi uyarınca kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği belirtildi.
Özel, Akar ve Güler'i kim soruşturacak?

Kararda, hava harekatı emrini veren Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, hava harekatı yapılması talebini Özel'e sunan dönemin Genelkurmay 2. Başkanı, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi Akar ve Akar'a topçu atışından vazgeçip hava harekatı yapılması talebini ileten dönemin Genelkurmay İstihbarat Başkanı, halen Genelkurmay 2. Başkanı olan Orgeneral Yaşar Güler hakkında soruşturma yapıldığı, soruşturma için izin talebinde bulunulduğu veya bu kişiler hakkında takipsizlik kararı verildiğine dair hiçbir bilginin yer almaması dikkati çekti.

Heron, Predator ve MİT'de yok

Olay günü bölgede ABD insansız hava araçları (Predator) olabileceği, ancak saldıraya kaynak olan bilginin İsrail yapımı insansız hava araçlarından (Heron) geldiği ve bölgede teröristlerin bulunduğu şeklindeki istihbari bilginin de MİT'ten geldiği iddia edilmişti. Takipsizlik kararında, Uludere'de 34 kişinin ölümüyle sonuçlanan olayın TSK'ya ait İHA görüntülerinden tespit edilmesiyle başladığı, ABD yapımı Predator ile İsrail yapımı Heron'lardan kaynaklı herhangi bir görüntüye yer verilmediği gibi istihbari açıdan MİT'in de adı geçmedi.