Uçakta powerbank riskli mi?
Güney Kore’deki yolcu uçağında çıkan yangının taşınabilir şarj cihazından kaynaklandığının ortaya çıkmasını değerlendiren uzmanlar, kalitesiz ‘powerbank’lerin kısa devre sonucu aşırı ısınarak uçaklarda yangına sebep olabileceği görüşünde.
Güney Kore’nin Gimhae Uluslararası Havalimanı’nda Air Busan’a ait bir Airbus A321 model uçakta 28 Ocak’ta yangın çıktı. Baş üstü bagaj bölmesinde başlayan alevler, kısa sürede uçağın içinde yayıldı. Üç yolcunun hafif yaralandığı olayın ardından yapılan ön soruşturma, yangının taşınabilir bir şarj cihazının batarya izolasyonunun bozulması nedeniyle çıkmış olabileceğini ortaya koydu.
UÇAKLARDA POWERBANK YASAĞI
Yangının ardından Air Busan, yolcuların taşınabilir şarj cihazlarını el bagajlarında taşımalarını yasakladı. Singapur, Çin ve Tayland’daki bazı havayolu şirketleri de benzer yasaklar getirdi. Güney Kore hükümeti ise 28 Şubat’ta aldığı kararla, powerbanklerin baş üstü bölmesine konulmasını yasaklayarak yolcuların cihazlarını yanlarında taşımalarını zorunlu hale getirdi. Milliyet’e konuşan uzmanlar taşınabilir şarj cihazlarının uçuş güvenliği üzerindeki etkisini değerlendirdi.
YANMA ORANI YÜKSEK
Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı (TÜYAK) Yönetim Kurulu Üyesi ve Yangın Güvenlik Uzmanı Levent Yasa: “Bu powerbanklerde kullanılan piller, bizim dizüstü bilgisayarlarımızda da var, cep telefonlarımızda da var. Ama powerbank’lerde üretim kalitesi her zaman aynı olmuyor. Bazılarının üretim kaliteleri düşük olabiliyor. Powerbanklerin üretim kalitesinden emin olamadıkları ve yanma oranı biraz daha yüksek olduğu için yasaklama yoluna gittiler. Uçaktaki malzemeler elbette daha geç tutuşan, yangına daha dayanıklı. Fakat uçağın içinde powerbanklerle beraber sokulan çantalar, çantaların içindeki kıyafetler, diğer malzemeler yanıcı olduğundan dolayı risk yaratıyor.”
‘EL BAGAJINDA TAŞINMALI’
Elektronik ve Elektrik Mühendisi Reha Şen: “Powerbankler, yüksek kapasiteli lityum iyon bataryalar içerir. Yanlış kullanım, hasar veya üretim hatası durumunda bu bataryalar kısa devre yapabilir, aşırı ısınabilir ve yangına sebep olabilir. Termal kaçak, pilin iç sıcaklığının kontrolsüz bir şekilde artmasına neden olarak yanıcı gazların açığa çıkmasına ve yangına sebebiyet verebilir. Bu nedenle uluslararası havacılık standartları, powerbank’lerin check-in bagajında taşınmasını yasaklamaktadır. Bu cihazlar yalnızca el bagajında taşınmalıdır. Havayollarında 100 Wh’ye kadar olan powerbankler özel bir izin gerektirmeden taşınabilir. 100-160 Wh arasındakiler için havayolu şirketinin onayı gerekir. 160 Wh üzeri bataryalar ise kesinlikle taşınamaz. Özellikle düşük kaliteli veya hasar görmüş powerbankler güvenlik risklerini daha da artırır. Uçak içindeki basınç ve sıcaklık değişimleri, şarj edilen cihazın aşırı ısınmasına neden olabilir.”
‘ÇANTADA TAŞIRKEN DE DİKKAT’
Elektronik ve Elektrik Mühendisi Reha Şen: “Powerbankleri çantada taşırken üzerine ağır bir şey koymak, bataryanın zarar görmesine neden olabilir. Hasar gören batarya kısa devre yaparak aşırı ısınabilir veya patlayabilir. Powerbanklerin özellikle sıcak ortamlarda uzun süre bırakılması risk taşır. Özellikle yaz aylarında çantada uzun süre yüksek sıcaklığa maruz kalan powerbankler zarar görebilir. Aşırı ısınma batarya ömrünü kısaltır ve güvenlik riskini artırır. Ayrıca, metal nesnelerle temas etmesi kısa devreye yol açabilir. Anahtar veya bozuk para gibi metal nesnelerle yan yana taşımamak gerekir.”
KARGODA YASAKLANMIŞTI
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün 2016 yılında aldığı karar doğrultusunda, yolcu uçaklarının kargo bölmelerinde lityum iyon bataryalar taşımak yasaklanmıştı.
KEŞFETYENİ
Magazin gündemine Reynmen ile yaşadığı dava ile gündeme gelen rapçi Sefo, şarkısı Bonita ile ilgili bir gerçeği paylaştı.
