Türkiye’nin ilk derin fotoğrafı

Derinlere inmenin sadece Bodrumlu sünger avcılarının gerçekleştirdiği günlerden günümüze uzanan zaman dilimi Rezan Has Müzesi’ndeki “Sualtına Işık Tutanlar” adlı sergide anlatıldı. Türkiye’de ilk sualtı fotoğrafını 1952’de çeken Rasim Divanlı’dan başlayan dönemin görsel bir şölenle anlatıldığı “1952-2012 Sualtına Işık Tutanlar Sergisi”nin organizasyonunu Saygun Dura üstlendi. Sergiye katılan 90 Türk sualtı fotoğrafçısının arasında İstanbul’un Boğaziçi fotoğrafları ile tanınan ve dünyanın en ünlü markalarının fotoğraf yarışmalarında jüri üyeliği yapan Alptekin Baloğlu, göl ve nehirlerde farklı araştırma ve fotoğraf çalışmaları yapan Ali Ethem Keskin, ülkemiz kıyılarındaki canlı çeşitliliğinin korunması için fotoğraflar çeken Tahsin Ceylan, 2011’de dünya sualtı fotoğraf şampiyonu olan Orhan Aytür, Kaş’ın zenginliklerini anlatan Murat Draman, Marmara’nın halen varolduğunu kanıtlayan Nejdet Demirtaş, 3 okyanusta canlıları görüntüleyen Ateş Evirgen ve belgesel fotoğrafçısı Zafer Kızılkaya gibi isimler de yer aldı.

‘Karada bile çekmek lükstü’
60 yıl önce bir fabrikada çalışan Rasim Divanlı, çektiği karagöz balığı fotoğrafı ile serginin ilham kaynağı oldu. Fotoğraf makinesini kendi yaptığı koruyucu bir kap ile derinlere indirdiğini anlatan Divanlı, 1952’de her haftasonu İzmir kıyılarında yaptığı dalışlar sırasında fotoğraf çekme ihtiyacı duyduğunu söyleyerek, “O zamanlar karada bile fotoğraf çekmek büyük lükstü. Almanya’da yıllarca işçilik yaptığım için bir makinem vardı. İzmir’de bir soba fabrikasında çalışırken fotoğraf makineme bir koruyucu kılıf yaptım. 24 pozluk filmler kullanarak sualtına indim. Arkadaşım Mustafa Kapkın makinenin kılıfını geliştirdi ve çok kullanışlı hale getirdi. O yıllardan elimde kalan karagöz balığı fotoğrafı Türkiye’nin ilk sualtı fotoğrafı oldu” dedi.
Sualtı tutkunu işadamları Cem Boyner ve Mustafa Koç’un dünya denizlerinde çektiği fotoğraflar ile bilimsel araştırmalara konu olan görüntüler de sergide yer aldı. Serginin küratörü Saygun Dura, “Sergi ile Türkiye’de sualtı fotoğrafçılığının gelişimini anlatırken, deniz yaşamına da dikkat çekmek istedik. Hızla tükettiğimiz denizlerde yaşayan canlıları hatırlatmak ve onların yaşamına saygı duyulması gerektiğini vurgulamak istiyoruz” diye konuştu. Sergi 28 Şubat 2013’e kadar açık.