Tekelde aranan ‘iktidar’

Tarım ve Orman Bakanlığı yapılan denetimler kapsamında taklit-tağşiş yapılan gıda ürünlerinin listesini geçtiğimiz hafta yayınladı. Listede halkın sağlığını tehlikeye atan firmaların ve ürünün adı, markalar ve tespit edilen yabancı madde kamuoyu ile paylaşıldı. Kanatlı hayvan etinden domuz etine, cinsel gücü artırıcı içeceklerden, çikolata ve haplara kadar birçok üründe ölüme sebebiyet veren ‘sildenafil’ ve ‘sibutramin’ ilaç etken maddeleri tespit edildi. İhbarlar veya denetimler kapsamında yakalanan bu ürünleri satan işletmelere para cezası uygulandı. Sahte ürünler ise toplatılıp imha edildi. Listede geçtiğimiz yıllarda da yer alan Hilti, Festal çikolata, Nitro Max Gold enerji içecekleri bu sene de bulundu. Yüksek oranda ve bilinçsizce kullanımı ile ölüme kadar yan etkilere sahip olan bu sahte-kaçak ürünlerin, denetimlere rağmen tekel bayilerinde bakkallarda, sokak aralarında satışları yapılıyor.

‘Her yerde satılıyor’

Milliyet Gazetesi olarak satışı yasak olan bu ürünlerin satıldığı İstanbul’un Esenler, Fatih, Aksaray, Beyoğlu, Sarıyer ve Kadıköy ilçelerinde tekel bayilerini, bakkalları gezdik. Özellikle kolay ulaşılabilen Hilti, Kamagra, Festal gibi cinsel içerikli sahte ilaçların satışlarında patlama yaşandığını gördük. Bu kapsamda ilk durağımız Esenler Karabayır oldu. Burada girdiğimiz tekel bayisinin işletmecisi özellikle Hilti’nin tüketiciler tarafından çok tercih edildiğini belirterek “Hilti hem ucuz hem etkili. Bizde de vardı, ama bitti. Bu ürünleri her bakkal satıyor” ifadelerini kullandı.

Paketi 45 TL

Fatih ve Laleli’de de bulunan tekellerde de durum aynı. Bakanlığın yayınladığı listede yer alan ‘Festal’ isimli çikolata tekel bayilerinde en ön raflarda yer alıyor. Denetim korkusuna aldırmayan ve ürünleri saklama gereği bile duymayan satıcılar, soru sorduğumuzda tercih edilen sahte ilaçların etkisini anlatmaya başlıyor. Beyoğlu’nda uğradığımız bakkal ve tekellerde ise Hilti ve Kamagra jeli daha çok rağbet görüyor. 2017 yılında 100 miligramlık Kamagra yapılan denetimlerde, ilaç gibi lanse edilerek piyasaya sürülen 73 sahte-kaçak ürün arasında bulunmuştu. Jelin etkisinin yüksek olduğunu belirten satıcı, içerisinde 7 paket olan jeli 45 TL’ye satıyor. Tekli paket istediğimizde ise jele sadece 5 TL ödedik.

Tercihler Hilti’den yana

Sarıyer’de de girdiğimiz ilk tekel bayinde Hilti, Nitro ginseng gazlı içecek, Bufalo çikolata, Buzzer enerji içeceği gibi cinsel içerikli ürünler yer alıyor. Büfe sahibi 15 TL fiyatıyla ürünler arasında en çok Hilti’nin tercih edildiğini söyledi. Ayrıca satıcı, Bufalo çikolatanın ise tadını beğenmeyen iki müşterinin kendisine şikayetle geldiğini ifade etti. Anadolu Yakası’nda ise Kadıköy’de uğradığımız tekel bayilerinde Hilti, Festal ve Kamagra gibi ürünler tercih edilirken, Q7 isimli çikolata da raflarda yer alıyor. 

Tezgahlarda satılıyor

 Aksaray ve Tahtakale’de ise durum biraz daha farklı. İki bölgede tekel bayilerinin yanı sıra sokak aralarında kaldırımlara kurulan tezgâhlarda bu ürünlere rastlayabiliyorsunuz. Yan yana dizilen tezgâhlarda en çok 2017 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından yasaklı ürünler listesine alınan Cobra 130 tablet, Lacoste 120 tablet, Lion-125 gibi haplar bulunuyor. Burada bulunduğumuz sürede satılan ürünlere özellikle yaşlı kesimin rağbet gösterdiğini gözledik. Yanına yanaştığımız ve tehlikesini sorduğumuz ilaçlarla ilgili satıcılar, hapların eczane malı olduğunu ve etkisinin yüksek olduğunu iddia etti. Kutu halinde ve tekli olarak da satılan haplar 20 TL’den başlayarak 100 TL’ye kadar çıkabiliyor.