‘Sonbahar hüznü yaşıyoruz’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD’de çoklu organ yetmezliği nedeniyle yaşama veda eden ünlü tarihçi Prof. Dr. Kemal Karpat’ın 96 yıllık hayatının neredeyse tamamını mensubu olduğu milletin geçmişini araştırmaya adadığı belirterek, “Bugün bize düşen, onu tercihlerinden dolayı asla yargılamak değil, ortaya koyduğu eserlerinin izinden giderek, daha büyük akademik başarıların peşinde koşmaktır” dedi. İstanbul’da dün son yolculuğuna uğurlanan Karpat için ilk tören İstanbul Üniversitesi Rektörlük Binası’nda düzenlendi. Törene Cumhurbaşkanı Erdoğan da katıldı. ‘Alimin ölümünün alemin ölümü gibi olduğunu’ ifade eden Erdoğan, şunları söyledi: “Karpat’ın hayatı aslında Türkiye’nin son bir asırdaki serencamının, kayıplarının ve arayışlarının yeniden kendini bulmasının bir özetidir. Hocamız bir köy imamının evladı olarak hayata başladığı için ilk öğretmeni de babasıydı. Dobruca, tıpkı Kırcaali gibi, tıpkı Selanik gibi, tıpkı Belgrad gibi, tıpkı Saraybosna gibi, tıpkı Üsküp gibi bizden bir yerdi. Yaşadığı bölgenin saygın bir alimi olan babasının kendine bıraktığı mirası dünya çağında bir akademik başarı olarak devam ettirmesi hocamızın aslında en büyük başarısıdır.”

‘Eserlerinin izindeyiz’

Karpat’ın İstanbul’da başladığı üniversite eğitiminin akademik merdivenlerini Amerika’da tırmandığını, ancak ülkesiyle bağını hiçbir zaman koparmadığını hatırlatan Erdoğan şöyle devam etti: “Kemal Karpat hocamızın çalışmaları, eserleri hep Osmanlı üzerinedir. Yani hocamız 96 yıllık hayatının neredeyse tamamını kendisinin ve mensubu olduğu milletin geçmişini araştırmaya adamıştır. Kendisine Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Onur Ödülü, Cumhurbaşkanlığı’nın da Kültür ve Sanat Büyük Ödülü vermesi, işte bu çabaların ülkemizde en üst düzeyde takdirinin ifadesidir. Hem hayatının önemli bir bölümünü yurt dışında geçirmiş olmasının hem de geniş akademik birikiminin etkisiyle olsa gerek ülkemizin kadim tartışmalarına çok daha soğukkanlı, çok daha gerçekçi yaklaşabiliyordu. Her insan gibi Kemal Hocamız da hayatının çeşitli dönemlerinde kendine göre birtakım fikri tercihler yapmıştır. Bugün bize düşen, onu tercihlerinden dolayı asla yargılamak değil, ortaya koyduğu eserlerinin izinden giderek daha büyük akademik başarıların peşinde koşmaktır. Biz Kemal Karpat hocamızın Osmanlı’dan başlayıp cumhuriyetimizin kuruluşuna ve bugüne kadar olan çalışmalarından yararlanmaya hep devam edeceğiz. Son yıllarda ardı ardına kaybettiğimiz büyük tarih, kültür ve sanat insanlarımız bize adeta bir sonbahar hüznü yaşatıyor. Bu büyük alimlerimizin yerini doldurmamız oldukça zor olacak.”

‘Tarih camiası için çok büyük kayıp’

İstanbul Üniversitesi’ndeki törene Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanı sıra Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın, AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, Büyükşehir Belediye Başkanı Mevlüt Uysal, YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan ile akademi dünyasından isimler katıldı. Törende ayrıca Karpat’ın yeğenleri Sabahat Karpat, Selami Karpat, Tan Aknil, Gabriela Hipea, Sevil Shhaideh ile Akram Shaideh de hazır bulundu. Karpat’ın yeğeni Sabahat Karpat, “Hiçbir zaman bu kayıp telafi edilemeyecek. Türkiye için, aile için ve bütün dünyadaki tarih camiası için çok büyük bir kayıptır” dedi. Winconsin Üniversitesi Türk Etütleri Merkezi Başkan Yardımcısı Dr. Deniz Balgamış ise konuşmanın sonunda gözyaşı dökerken, “Ben böylesi bir değerin doktora öğrencisiydim ve uzun yıllardır asistanıyım. Karpat Hoca, kişiliğim üzerinde derin izler bıraktı” diye konuştu.

Romanya’da dünyaya geldi

Prof. Dr. Kemal Karpat, Romanya Dobruca’da 15 Şubat 1923’te dünyaya geldi. Lisans derecesini İstanbul Üniversitesi Hukuk Bölümü’nden 1947’de alan Karpat, yüksek lisansını Washington Üniversitesi Siyasi Bilimler, doktorasını ise New York Üniversitesi Siyasal ve Sosyal Bilimler’de 1957’de tamamladı. Karpat, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi’ndeki görevinin ardından, pek çok eğitim kurumunda öğretim üyeliği ve yöneticilik yaptı. Wisconsin Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Bölüm Başkanlığını ve The Turkish Studies Association ile Türk Araştırmaları Kurumu’nun direktörlüklerini yürüten Karpat, Orta Asya Çalışmaları Derneği’nin kurucu başkanlığından sonra Wisconsin Üniversitesi Orta Asya Çalışmaları Programı’nın da koordinatörlüğünü üstlendi. Karpat, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü ve TBMM Onur Ödülü almıştı.