Sivas'ta '2 Temmuz'un 27'nci yılında, hayatını kaybedenler anıldı

Sivas'ta, 2 Temmuz 1993 tarihinde, Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri’ne gelenlerin konakladığı Madımak Oteli'nin ateşe verilmesi sonucu 33 aydın, 2 otel görevlisi ile olaylara karışan 2 kişi olmak üzere toplam 37 kişinin öldüğü olayların 27'nci yılında anma etkinlikleri gerçekleştirildi. Bu yıl koronavirüs tedbirleri kapsamında anma programlarına sayı kısıtlaması getirildi. Eski otel binasının içindeki anı köşesi ve bina önünde, sosyal mesafeyi hatırlatan bantlar yerleştirildi. Kentteki ilk anma programı, valiliğin koordinasyonunda gerçekleştirildi. Vali Salih Ayhan, Belediye Başkanı Hilmi Bilgin, Cumhuriyet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alim Yıldız, Cem Vakfı Genel Başkanı Erdoğan Döner, Emniyet Müdürü Kenan Aydoğan, İl Jandarma Komutanı Albay İdris Tataroğlu, Ticaret Sanayi Odası Başkanı Mustafa Eken ile çeşitli kurum ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden oluşan heyet, Valilik binasından eski Madımak Oteli olan bugünkü Sivas Bilim ve Kültür Merkezi'ne geldi. Heyet, bina içinde, 2 Temmuz 1993'te yaşamını yitirenlerin isimlerinin yer aldığı anı köşesine karanfil bıraktıktan sonra dua etti.

'BU ACI TÜM ÜLKEMİZİN ACISI'

Burada açıklama yapan Vali Salih Ayhan, 2 Temmuz 1993'de yaşanan provokasyonlar neticesinde müessif bir olayın meydana geldiğini belirterek, olayda yaşamını yitirenlere rahmet diledi. Sivas'ın kadim bir tarihe sahip olduğunu ve birçok medeniyete ev sahipliği yaptığını hatırlatan Vali Ayhan, "Selçukluların kalbi, Osmanlı'nın vicdanı, Cumhuriyetin aklı olan sultan şehrimizde maalesef müessif bir olay olmuştur. Asla Sivas ve Sivaslılara mal edilmesi mümkün değildir. O dönemki şartlara baktığımızda ülkemizi, birlik beraberliğimizi bölmek isteyenler derin provokasyonlar planlanarak Türkiye'nin farklı yerlerinde gerçekleştirdi. O dönem yüreğimiz yandı. Bu acı tüm ülkemizin acısıdır. 27 yıl boyunca da bu acı bizi ayrıştırmadı, bütünleştirdi ve beraberliğimizi pekiştirmiş oldu. Dolayısıyla bu anmamızda genel anlamda acımızı paylaşarak, acı üzerine de birlik ve beraberliğinizi pekiştirerek, bir daha böyle müessif olaylar olmamasını sağlamaya çalışıyoruz ve olmayacağına inanıyoruz. Biz barışı, kardeşi ve huzuru ekmek ve bunu tesis etmekle mükellefiz. Sivas ve katliam kelimeleri hep bir arada kullanılmaya çalışılıyor. Asla milyonlarca Sivaslıya bunun mal edilmesi, bunun imasının dahi onları rahatsız ettiğini ifade etmek istiyorum. Basın kuruluşlarımızdan da bunu rica ediyorum. Bu şekilde kullanmamanızı istirham ediyorum. Çünkü doğru kavram değil. Derinlikleri olan bir şehrin, Sivas kelimesinin arkasından katliam kavramını kullanmak sorumsuzluktur. Ben devletin Valisi ve Sivaslıları temsil eden biri olarak bunu ifade etmek istiyorum. Bundan sonra ne yapacağız. Bundan sonra bu acımızı paylaşacağız, bu acı tüm Sivas'ın, bu dert tüm Türkiye'nin derdi, bu acı tüm insanlığın acısı çerçevesinde değerlendirip, birlik beraberliğimizi daha da artırarak devam edeceğiz. Bu sene anma biraz farklı oldu. Bu sene Covid-19 mücadele kapsamında geçmiş yıllara rağmen öz katılımlı ve acımızı unutmayacak şekilde katılım icra edildi. Biz de Sivas'ın temsilcileri olarak biraz dar bir çerçevede ama acıyı unutmayacak şekilde programımızı icra ettik. Metanetle, sühuletle, olumsuzluğa mahal vermeden bugünü atlatmış olacağız. İlerleyen dönemde birliğimizi, kucaklaşmayı artırarak, kamu ve sivil toplum kuruluşları birlikte yapacak şekilde programı dönüştürmek gerektiğini iade etmek istiyorum. Tekrar ölenlere rağmen diliyorum. Ruhları şad olsun" dedi.

CEM VAKFI BAŞKANI DÖNER: İNSANLIK MÜZESİ OLSUN

Cem Vakfı Genel Başkanı Erdoğan Döner ise 2 Temmuz ve 5 Temmuz 1993'te Türkiye'de acı olaylar yaşandığını belirterek, şunları söyledi:

''Bunlar hem ülkemiz hem insanlık için bir kara lekedir. Madımak'ta yaşanan katliam, Başbağlar'da, Çorum ve Maraş'ta yaşanan katliamları yapan eller aynı ellerdir. Biz bunu çok iyi biliyoruz. Buz her sene buraya gelirken, kin, nefret, cebir ve şiddet tohumları değil, gönlümüzdeki sevgi tohumlarını ekmek için geliyoruz. Gönlümüzü açarak geliyoruz. Gözleri kör olan, gönüllerini kapalı olanların da gözleri ve gönüllerinin açılacağını çok iyi biliyoruz. Sivas, Maraş, Çorum kadim şehirlerdir. Bu uzanan ellerimiz, sevgiyle, uzanan elimiz Kerbela şehitlerinden geliyor. Bunlar Ehlibeyt dostlarını elleri. Bu elleri tutun. Bu ülkeyi çocuklarımıza, gelecek nesillere barış ve hoşgörü içerisinde yaşayacakları bir ülke olarak armağan edelim. Biz buradan Başbağlar'a gideceğiz. Oradaki canlarımızı da anacağız. Bizim için inancımız gereği de hiçbir inanç, insanın insan tarafından öldürülmesini asla izin vermez. Bu insanlığa da aykırı, insanlık onuruna da aykırı bir davranış. Bu topraklardan bir Pir Sultanlar, Aşık Veyseller yetişti. Onlardan sevgi hoşgörü dışında hiçbir kelime duymadık. Biz onların sevgi ve hoşgörüsü ile yoğrulmuş çocuklarız. Bundan beslenen çocuklar olarak sesleniyoruz, Madımak'ın acısını da sevgimiz ve hoşgörümüzle hep beraber unutturalım. Ve burayı da sayın valimden izin alarak söylüyorum, bir insanlık müzesi haline getirelim. Kendimizi terbiye edileceğimiz bir insanlık müzesi olarak dizayn edelim. Buraya gelen insanlar Sivas'ın kardeşliğini, sevgisini, hoşgörüsünü görsün. Acıları önünde saygı ile eğiliyorum. Ruhları şad olsun. Bu acılar bir daha yaşanmasın. Acı paylaşarak azalır, sevgi paylaşarak çoğalır."

‘DEVLETİN RESMİ DİLİ BU ŞEKİLDE DEĞİLDİR’

Madımak olayları sırasında hayatını kaybedenler arasında bulunan Gülsün Karababa'nın ağabeyi Hüseyin Karababa, önceki gün Sivas Valisi Salih Ayhan’ın, yaptığı bir açıklamada 2 Temmmuz 1993'te Madımak'ta yaşananları nitelerken 'katliam' yerine "Sivas olayları" ifadesini kullanması üzerine suç duyurusunda bulundu.

Konuyla ilgili DHA'ya açıklama yapan Vali Salih Ayhan, "Henüz bize intikal eden bir evrak yok. Ben de basından gördüm. Ama ben Sivas Valisi olarak, gerekse bir vatandaş olarak iki kavramı bir arada kullanmayı zul sayarım. Doğru değil. Burada murat nedir? Eğer biz bu kavramı kullanarak bütün acılar gidecekse bunu değerlendirelim, düşünelim. Ama asla burada bırakın iki kavramı bir araya getirmek, söylemeyi dahi kullanamıyorum. Dolayısıyla sevginin, barışın, kardeşliğin toprağında geçmişi olan can şehir, sultan şehir de iki kavramın yan yana tesadüfen dahi gelmesi asla gönlüm razı değildir. Buna hiçbir Sivaslının gönlüde razı değildir. Bundan nemalanmak isteyenler olabiliyor. Bunu tahrik ve provokasyon olarak kullanmak isteyenler oluyor. Devletin resmi dili bu şekilde değildir. Biz 2 Temmuz Madımak Olayları olarak değerlendiriyoruz. Bunu bu şekilde Sivas'a atfetmeye çalışmak, ima dahi etmek milyonlarca Sivaslıya çok büyük haksızlıktır. Hiçbir Sivaslı buradaki bu olayı bu şekilde değerlendirmiyor. Bu acı bizim acımızdır. Sadece birkaç vakfın ve derneğin değil bütün Sivas'ın acısı, tüm insanlığın acısı, dert de bu ülkenin derdidir. Bu derdi taşıyacağız ve gidereceğiz. Suç duyurusunda bulunabilirler. Hesap vermem gerekirse de veririm. Bununla ilgili hesap vermekte herhalde Sivas açısında olumsuzluk olmaz. Asla ben bunu kullanmayacağım. Kullanırsam Sivas'a haksızlık olur" dedi.

'MÜZE KONUSUNU BÜYÜKLERİMİZ BİLİR'

Bugünkü anma etkinliği sırasında Cem Vakfı Genel Başkanı Erdoğan Dener'in, binanın insanlık müzesi yapılması isteğini de değerlendiren Vali Ayhan, "Farklı isimler altında müze olmasına dair talepler var. Hatta bu konuda dava süreçleri de oldu. İlk defa böyle bir talep oldu. Bunu da büyüklerimiz bilir. Kuşatıcı, kucaklayıcı, herkesin gönlünde yer bulan bir husus olursa elbette neden olmasın. İlk defa Cem Vakfı Genel Başkanı söyledi. Ama sayın başkanımızın diğer ifadeleri de çok doyurucu, kucaklayıcı ifadelerdi. Asla katliam kavramlarına yer yoktur. Başkanımızın önerisine büyüklerimizin takdiri ne olur onu da zaman gösterecek" diye konuştu.

KISITLI YÜRÜYÜŞ VE ANMA ETKİNLİĞİ

Valilik öncülüğündeki il protokolünün düzenlediği anma etkinliğinin ardından Sivas Demokrasi Platformu adı altında çeşitli sivil toplum kuruluşu ve parti temsilcilerinden oluşan 50 kişilik bir grup, kent meydanından hareket ederek eski Madımak Oteli, şimdiki Bilim ve Kültür Merkezi binasının önüne kadar yürüdü. Grup burada binanın giriş kısmına karanfil bıraktı.

Burada grup adına açıklama yapan CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, olayda hayatını kaybedenleri andı. Ağbaba, "Belki insanlık tarihinin en acı, en karanlık günlerinden birisi 2 Temmuz. Burada katledilenleri rahmetle anıyoruz. Onların mücadelesi Türkiye'deki hoşgörü, aydınlanma, laiklik mücadelesiydi. Bu topraklarda çok bedel ödeyen insanlar oldu. Sivas'ta yakılan 33 şehidimize kadar birçok insan bu konuda bedel ödedi. Onlar Türkiye'nin aydınlanma mücadelesindeki kilometre taşlarından birisiydi.

Bugün Türkiye'de, Orta Doğu ülkelerindeki gibi mezhep kavgaları, kardeş kavgaları yoksa bunu en çok Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'e ve cumhuriyete borçluyuz. Atatürk'ün değerlerini hep beraber gözümüz gibi korumamız gerekiyor. 3 gün sonra da Başbağlar katliamı var. Bizim için Sivas ne ise Başbağlar katliamı da odur. Aynı karanlık güçler tarafından gerçekleştirilmiştir. Oradaki insanlarımızı da milletvekillerimiz anmaya gidecekler. 33 insanın bıraktığı aydınlanma, demokratikleşme mücadelesi ve Anadolu topraklarında hoşgörü mücadelesi devam edecek. Bir daha bu tür barbarlıkların yaşanmamasını umuyoruz. Madımak'ın bir utanç müzesi yapılması bir lütuf gibi sunuluyor. Burası mutlaka o insanların adına bir utanç, bir ortak hafıza müzesi yapılması gerekiyor" dedi.

İZİN ALARAK YÜRÜDÜLER

Kentte anma programları kapsamında son olarak aralarında çeşitli dernek, sivil toplum kuruluşları temsilcileri, CHP ve HDP temsilcileri ile olayda hayatını kaybedenlerin yakınlarından oluşan yaklaşık 300 kişilik grup, Mevlana Caddesi üzerinden yürüyüş yaptı. Daha önce yasak olduğu açıklanmasına rağmen Valiliğin verdiği izin ile kent meydanı girişinde oluşturulan kontrol noktasında ateşleri ölçülen katılımcılar, üst aramaları da yapılarak alana alındı. Buradan sloganlar eşliğinde eski otel binası, bugünkü Bilim ve Kültür Merkezi önüne gelerek karanfil bıraktı. Katılımcılar olayda yaşamını yitirenlerin fotoğraflarını taşıdı. Daha sonra eski otel binası önüne gelen otobüsün üzerinden, tertip komitesi adına konuşmalar yapıldı. Olayda yaşamını yitirenlerin isimleri de tek tek okundu. Etkinliğe katılanlara sık sık sosyal mesafeye uyulması uyarıları yapıldı.

'KATLİAMIN ARDINDAKİLER AÇIĞA ÇIKARILMALI'

Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Gani Kaplan, pandemi kuralları nedeni ile bu yıl katılımı az tuttuklarını hatırlatarak, "Biz her zaman şunu söyledik. Sivas'la yüzleşmeden Türkiye'nin aydınlığa çıkması mümkün değildir. Sivas'la yüzleşmenin ilk ayağı devlettir. Devlet bu katliamın arkasında kimin olduğunu mutlaka açığa çıkarmalıdır. İçeride yatanlar var ama onların birer maşa olduğunu her zaman biliyoruz. Biz 27 yıldır mücadelemizi sürdürüyoruz, bin yıl da geçse sürdürmeye devam edeceğiz" dedi.

Madımak'ın müze olması yönündeki çağrısını da yineleyen Kaplan, bina içerisinde oluşturulan anı köşesinde, olayda ölenler arasında 2 göstericinin yer almasını da kabullenmeyeceklerini belirterek, "Bina içinde iki tane katilin ismi, bizim şehitlerimizin isimlerinin arasında yer alıyor. Hiç kimse, hiçbir aile o isimler orada olduğu için içeri girmiyor. Madımak'ın utanç müzesi olması şiarından da bu örgütler hiçbir zaman vazgeçmedi ve vazgeçmeyecek. Burası utanç müzesi olmak zorundadır" ifadelerini kullandı.

Yapılan açıklamaların ardından grubun geldiği istikamete doğru dönüş yapmasıyla etkinlikler sona erdi.

GENİŞ ÖNLEM ALINDI

Kent merkezindeki anma etkinlikleri kapsamında, grubun geçeceği güzergah üzerinde bulunan cadde ve sokaklar trafiğe kapatılırken, çok sayıda polis ekibi de kent meydanı ve eski otel binası önünde önlem aldı.