Salmonella nedir?

Salmonella gıda zehirlenmesine yol açan bir bakteri çeşididir. Genellikle bu bakteri insan ve hayvan bağırsaklarında yaşar. Salmonella gıda zehirlenmesi genellikle çiğ yemek tüketimi ve yiyeceklerin az pişirilmesi sonucu insanlara bulaşabilir. Salmonella gıda zehirlenmesinden korunmak için tuvalet sonrası temizlik yemeklerin iyi pişirilmesi ve sokak hayvanlarına temas ettikten sonra ellerin iyice yıkanması örnek olarak gösterilebilir.

Salmonella, tifo, paratifo ve gıda zehirlenmesine yol açabilen, çubuksu, Gram-negatif bir enterobakteri cinsidir. Salmonella türleri hareketlidir (motildir), hidrojen sülfür üretirler.

Tarihçe

Salmonella Amerikalı bir patolog olan Daniel Elmer Salmon'a atfen adlandırılmıştır, ancak aslında bakteriyi 1885'te domuzlarda ilk keşfeden onun ortağı Theobald Smith'tir (Smith anafilaksi üzerine çalışmalarıyla daha iyi bilinir)

Mikrobiyoloji

Salmonella Gram-negatif bir bakteridir. Klinik laboratuvarda genelde MacConkey agar, XLD agar, XLT agar, DCA agar, veya Önöz agar ile izole edilir. Bağırsak enfeksiyonuna neden oldukları ve sağlıklı bağırsakta bulunan diğer bakteriler çok daha fazla sayıda olduğu için, ilk izolasyonunda seçici (selektif) bir ortam kullanılması gerekir. Klinik nümunelerde salmonella sayıları o kadar düşük olabilir ki dışkı rutin olarak bir zenginleştirme kültürüne tabi tutulur, örneğin selenit buyyonu veya Rappaport Vassiliadis soya pepton buyyonu.

Bu ortamlar normal bağırsak florasının büyümesine engelleyicidir ama salmonella turlerinin çoğalmasını sağlarlar. Ardından, zenginleştirme ortamını birincil seçici ortama inoküle ederek salmonellalar izole edilir. Kan agarında 2–3 mm caplı, nemli koloniler oluştururlar. Hücreler uzun süre 25-28 °C aralığında büyütüldekleri zaman bazı türler bir biyofilm oluştururlar, bu biyofilm karmaşık karbonhidratlar, selüloz ve proteinlerden oluşur. Salmonellalar genelde laktoz fermantasyonu yapmazlar; çoğu hidrojen sülfür üretir, ferrik amonyum sitrat içeren ortamda bu gaz tepkiyerek kolonilerin ortasında siyah bir nokta oluşmasına neden olur.

Salmonella besin zehirlenmesine ne sebep olur?

Salmonella bakterileriyle bir şekilde temas etmiş olan herhangi bir sıvıyı içmek veya yemeğini yemek, Salmonella gıda zehirlenmesine neden olur. İnsanlar genellikle çiğ yiyecekler ya da başkaları tarafından ele alınan hazır yiyecekler yiyerek bu rahatsızlığa maruz kalırlar.

İnsanlar, tuvaleti kullandıktan sonra ellerini yıkamayınca (veya yanlış yıkadığında) Salmonella yayılır. Sürüngenlere, kuşlara ya da evcil hayvanlara dokunmakta bakterinin yayılmasının bir başka nedenidir. Yemekleri yüksek ateşten pişirme veya sütün pastörizasyonu Salmonella bakterisini öldürür. Çiğ, az pişmiş veya pastörize edilmemiş besinleri tüketmeniz durumdunda risk altında olabilirsiniz.

Salmonella besin zehirlenmesi genellikle şunlardan kaynaklanır:

Az pişmiş tavuk, hindi veya diğer kümes hayvanları
Az pişmiş yumurta
Pastörize edilmemiş süt veya meyve suyu
Bulaşmış çiğ meyve, sebze veya fındık
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi faktör, Salmonella enfeksiyonu riskinizi artırabilir:

Aile üyelerine salmonella besin zehirlenmesi
Bir evcil hayvana, sürüngene veya kuşa sahip olmak (Salmonella taşıyabilirler)
Düzenli olarak birçok kişiyle tokalaşmak durumda kaldığınızda ve başkaları tarafından hazırlanan yemekleri yediğiniz Yurtlarda veya bakım evlerinde
Zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz varsa diğer kişilerden Salmonella enfeksiyonu kapmanız
muhtemeldir.

Salmonella besin zehirlenmesinin belirtileri

Salmonella besin zehirlenmesinin belirtileri genellikle az pişmiş yiyecekleri veya enfeksiyonlu suyu tükettikten sonra 8 ila 72 saat içinde hızlı bir şekilde ortaya çıkar. Belirtiler agresif olabilir ve 48 saat sürebilir.

Bu akut aşamadaki tipik belirtiler şunlardır:

karın ağrısı, kramp veya hassasiyet
titreme
ishal
ateş
kas ağrısı
mide bulantısı
kusma
azalmış veya koyu renkli idrar, ağız kuruluğu ve düşük enerji
Özellikle çocuklarda ve bebeklerde ishalin neden olduğu sıvı kaybı ciddi bir endişe kaynağıdır.

Salmonella besin zehirlenmesi tedavisi

Salmonella gıda zehirlenmesi için ana tedavi, ishal olduğunuzda kaybedeceğiniz sıvı ve mineralleri vakit kaybetmeden geri kazanmaktır. Rahatsızlık yaşayan yetişkinlerin bol su içmeleri veya buz küplerini emmeleri gerekmektedir.

Ayrıca, diyetinizi sadece kolay sindirilmeyen gıdalar içerecek şekilde değiştirmeniz gerekir. Muz, pilav, elma püresi ve tost kolay sindirilebilen gıdalardandır. Süt ürünlerinden kaçınmalı ve bol bol dinlenmelisiniz. Bu vücudunuzun enfeksiyonla mücadele etmesini sağlar.

Mide bulantısı sıvı içmenizi engellerse doktora gitmeniz ve damardan sıvı almanız gerekebilir.

İshali durdurmak için antibiyotik ve ilaç tavsiye edilmez. Bu tedaviler sırasıyla “taşıyıcı durumu” ve enfeksiyonu uzatabilir. “Taşıyıcı durum”, enfeksiyonu başka bir kişiye aktarabildiğinizde enfeksiyon sırasında ve sonrasında geçen süredir.

Salmonella besin zehirlenmesini önleme

Salmonella gıda zehirlenmesinin önlenmesine yardımcı olmak için:

Yiyecekleri doğru şekilde pişirerek tüketin. Yiyecekleri tavsiye edilen iç sıcaklıklara getirin.
Yüksek riskli yiyecekleri hazırlamadan önce ve sonra sayaçları temizleyin.
Ellerinizi iyice yıkayın (özellikle yumurta veya kümes hayvanları ile çalıştıktan sonra).
Yemekleri pişirmeden önce buzdolabında saklayın.
Sürüngen veya kuş sahibi iseniz, eldiven kullanın ya da ellerinizi hayvanlarla temas ettikten sonra iyice yıkayın.