Ömerli’yi besleyen Riva katran karası akıyor

MERT İNAN/İSTANBUL- 1990’ların sonundan itibaren artan kirlilik yükü bu doğa harikası dereyi yok etme noktasına getirmiş durumda. Gebze’nin Tepecik Köyü yakınlarından doğan 70 km’lik dere, Pendik, Çekmeköy, Ömerli, Koçullu, Sırapınar, Bozhane, Öğümce, Paşamandıra güzergâhını geçerek Karadeniz’e dökülüyor. İstanbul’un içme suyu ihtiyacının yüzde 45’ini karşılayan Ömerli Baraj Gölü’nü besleyen Riva can çekişiyor. Derede siyah su tabakası yıllardır Karadeniz’e dökülürken kirlilik ise neredeyse geri döndürülemez bir noktaya ulaşmış durumda. Ömerli’den Karadeniz’e kadar uzanan yaklaşık 30 km’lik dere yatağı boyunca doğal su kaynağı katran karasına büründü.

Atık su iddiası

Riva Nehri’nin mevcut durumunu tespit için İstanbulluların hafta sonu piknik yapmak için tercih ettiği mesire alanlarına gittik. Soğuk hava nedeniyle kapalı olan bu alanlarda kalan bekçi ve görevliler hem kirlilikten hem de yaz aylarındaki kötü kokudan şikâyetçi. Polonezköy ve Cumhuriyet Köyü istikametinden Bozhane mevkiine ulaşıyoruz. Bozhane’deki bir işletmenin görevlisi “Dereden su değil çamur akıyor. Müşterilerimiz etrafa yayılan kötü kokudan mekanlarımızda oturmak istemiyor. Kirlilik, Paşaköy’de bulunan İSKİ Arıtma Tesisi’nden bırakılan atık sudan kaynaklanıyor. Atık suyun, özellikle de yağmur yağdığında bırakıldığını düşünüyoruz. Yağmurdan sonra ortaya çıkan görüntü daha da vahim oluyor. Ömerli’ye doğru kâğıt ve plastik üreten tesisler var. Bu tesislerin arıtma sistemleri mutlaka denetlenmeli” diyor.

Ekolojik yıkım

Başka bir tesiste bekçilik yapan görevli de Paşaköy Arıtma Tesisi’nden dert yanarken “Dere boyunca sanayi tesisleri denetlenmeli. Paşaköy Arıtma Tesisi’nden kirli su verilmese böyle olmazdı” ifadelerini kullanıyor. Riva Deresi’nin uzandığı güzergâhtaki yerleşim yerlerinden Cumhuriyet Mahallesi Muhtarı Ali Durmuş, yaşanan ekolojik yıkımı anlatırken, “60 yıldır bu bölgedeyim. Balık tutup yüzdüğümüz dere katran karasına döndü. Ömerli Havzası’ndaki sanayi tesislerinin arıtması yok ve sürekli kirlilik deşarj ediyorlar” diyor. Bozhane Mahallesi Muhtarı Evren Önal ise “Riva dere değil, kanalizasyona döndü. Artık umudumuz da kalmadı. Ömerli havzasındaki fabrikaların neden olduğu kirlilik yükü araştırılırsa Riva Deresi’nin neden bu hale geldiği anlaşılır” diyerek sitem ediyor.