Nobelli profesör, Türkiye’de iklim değişikliğini çalışıyor

ÖNDER YILMAZ Ankara

Prof. Dr. Mandal, TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nda dünyanın ve Türkiye’nin aşırı sıcaklıkla beraber su stresine maruz kalacağını belirtirken, sıcaklıklardaki 1,5-3 derece artışın çarpan etkisi yaratacağını ve etkileneceklerin 1,3 milyar kişiden 6,6 milyara çıkacağını kaydetti. 2055’li yıllara gelindiğinde Türkiye’nin net bir şekilde su sıkıntısı çeken ülke olacağına dikkati çeken Mandal, “2055’te ülkemizdeki su kıtlığı yarı yarıya artış gösterecek” dedi.

Düzensiz şok

Kovid-19 salgınıyla birlikte, sel, kuraklık, gıda, besi ve deniz ürünleri boyutunda iklim değişikliğinin ülkelere, “düzensiz şoklar” yaşatabileceğini ifade eden Mandal, “bundan kaçarımız yok” diyerek, iklim değişikliği ile mücadelenin ön palana alınması gerektiğini vurguladı. Bu eksende projeleri desteklediklerini dile getiren Mandal, insan kaynaklarının geliştirilmesine önem verdiklerini belirtti. Başlatılan bir program kapsamında yurt dışından Türkiye’ye 127 nitelikli bilim adamı geldiğini aktaran Mandal, Nobel ödüllü profesörü örnek göstererek şöyle konuştu:

ODTÜ’de çalışıyor

“Danimarka’dan Aarhus Üniversitesi’nden gelen -ve bu kişi Nobel Barış Ödülü almış kişi- ve tamamen iklim değişikliği üzerine şu an ODTÜ’de iklim değişikliği ve göl restorasyonu üzerine çalışıyor. İPCC’de (Hükumetlerarası İklim Değişikliği Paneli) uzun yıllar görev yapmış. Kendisiyle birlikte bir projenin geliştirildiği büyük bir ekip oluşturuyor. Bu hocamız 3 yıllığına Türkiye’ye geldi. Dediğim gibi, 2007’deki Nobel Barış Ödülü’nü alan grubun içindeki bir araştırmacı. Biz bu kişilere çok özel ayrıcalıklı bir fon oluşturuyoruz, hem araştırma yapması hem araştırma takımı ve genç insanların yetiştirilmesi için. Aynı zamanda ülkemizdeki insan kaynakları için de... Türkiye’deki küresel iklim modelinin çizilmesi üzerine İstanbul Teknik Üniversitesi Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü’ndeki hocamıza da yine aynı şekilde, çok daha üstün nitelikli, hem finansal anlamda hem de insan kaynağı yetiştirmesi anlamında ulusal lider araştırmacı kapsamında vermiş olduğumuz bir destek fonu var. Bu, sürece reaktif değil de proaktif olarak bakma noktamıza bir örnektir.”

Süper bilgisayar

Mandal, dünyada süper bilgisayarlar üzerinden yönetilen bir süreç olduğuna dikkat çekerek, şu an TÜBİTAK ULAKBİM (Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi) üzerinden kullanılan 500 yapının 25 tanesinin tamamen iklim değişikliği üzerine çalışan, modelleme çalışmaları yapan hocalara ait olduğunu kaydetti. Mandal, “EuroHPC, dünyanın en hızlı ilk beş bilgisayarından, iki tanesi Avrupa’da, bir tanesi Barselona’da ve biz Barselona’yla ortak müzakereyle ortak süper bilgisayara sahibiz, yani gelecekte dünyada iklim değişikliği odaklı yapılacak olan modellemelerin arkasında Türkiye’nin bilim gücü ve altyapısı olacak yani Barselona’da kuruldu, Türkiye ortağı bunun” diye konuştu.