Meyve sineğiyle biyolojik savaş

İSMAİL ŞAHİN / ADANA - Kuraklıkla mücadele ve sıfır atıkların her gün karşımıza çıktığı günümüzde Adana, hem organik atıklarını değerlendiriyor hem de ihracatımızı olumsuz etkileyen Akdeniz Meyve Sineğine karşı mücadele veriyor. Sosyal gastronomi şefi Ebru Baybara Demir’in Diyarbakır’dan başlatığı ve yavaş yavaş Türkiye’ye yayılan Topraktan Toprağa Biyobozunur Atık Projesi’ne Adana da dahil oldu. Tarımsal Kredi Kooperatifi ve Yüreğir Belediyesi koordinesinde yürütülen proje kapsamında, pazardan toplanan atıklar, komposta dönüştürülmeye başlandı.

Üçte iki su tasarrufu

Adana, bu kompostlarla tarımda sulama amaçlı kullanılan su miktarını yüzde 75’den yüzde 25’e indirmeyi hedeflerken aynı zamanda en büyük ihracat kalemi olan narenciyedeki Akdeniz meyve sineğine karşı da mücadele başlatı. Projeye başladıklarında tarımsal meyve sineğinin kaynağını araştırdıklarını ifade eden Demir, “İhracatta kullandığımız narenciye ve sert çekirdekli meyvelerin, Akdeniz Meyve Sineği nedeniyle geri gönderildiğini biliyoruz. Gördük ki çiftçi tarlasında çürüyen ürününü sulama amaçlı kullandığı kanallar ve çevresine atıyor. Meyve sinekleri bu yüzden büyük bir popülasyona ulaşıyor. Biz de Sayın Adana Valisi Süleyman Elban’ın önerisiyle bu atıkları Topraktan Toprağa Biyobozunur Atık Projesi’ne dahil ettik. Kompost içinde meyve sineği yumurtaları sıcaktan ölüyor. Bu projeyle birlikte hem hal atıkları hem de çiftçinin tarımsal atıklarını toplayarak, biyolojik mücadeleyi ilaçsız bir şekilde ilk kez Adana’dan başlatmayı hedefliyoruz” dedi.

Atıksız Şehir Adana Proje’si kapsamında 5. Uluslararası Adana Lezzet Festivali’nden toplanan gıda atıkları da komposta dönüştürüldü. Bu gübreler, bölgede üretim yapan çiftçilere ücretsiz dağıtılacak.

Vali Yardımcısı Huriye Küpeli Kan, valiliğin de desteklediği çalışmada başarılı olduklarını belirterek, “Geri dönüşüm konusunda daha dikkatli ve özenli çalışacağız” açıklamasında bulundu.

72 milyona çıkıyor

Yüreğir Belediye Başkanı Fatih Mehmet Kocaispir de “Proje sayesinde israfın önlenmesiyle ilgili bilincin yükseleceğine inanıyorum” ifadelerini kullandı. Büyükşehir Belediyesi, Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanı Deda Büyüköztürk ise Akdeniz meyve sineğine karşı yürüttükleri mücadele kapsamında şunları söyledi:

“Adana’da 1 milyon dekarın üzerinde alanda bahçecilik yapılıyor. Narenciye denince akla en fazla Antalya geliyor ama Adana’nın geçen yılki narenciye ihracatı 177 bin ton. Akdeniz Meyve Sineği yüzünden 200 tona yakın ihracat kalemi geri döndü. Adana yine de Akdeniz Meyve Sineği ile mücadelede en başarılı il. Bertaraf edilmeyen iki meyveden tam 72 milyon meyve sineği türüyor. 2020 yılında 8 ihracat kalemi geri döndü. 2021 yılında ise sadece iki ihracat geri dönüşü oldu. Topraktan Toprağa Biyobozunur Atık Projesi sayesinde çöp haline gelmiş meyvenin içindeki meyve sineği yumurtaları kimyasal reaksiyonla ısındığından tamamen ölüyor. Kanallara dökülen tarım çöpü de burada işleme tabi tutuluyor. Geçen yıl bu alanları ilaçlamak için tamamı ithal olan 10 ton ilaç kullanıldı. Bu yıl Akdeniz Meyve Sineği’ne yönelik ilaç miktar iki tona düşürmeyi hedefiyoruz.”

Adana’daki projede valilik, kurumlar ve belediyeler parti ayrımı gözetmeksizin birlikte çalışıyor.