23.10.2013 - 02:30 | Son Güncellenme:
ESENGÜL DEMİRBAŞ İstanbul
Zamanı daralan lösemi hastası Melis için başlatılan seferberlik sonucu 5 binden fazla kan örneğinin ulaştırıldığı İstanbul Tıp Fakültesi’ne bağlı Kemik İliği Bankası, bütçe yetersizliği nedeniyle kan örneklerinin doku analizlerini yapamıyor. Merkezin sorumlusu Prof. Dr. Fatma Savran Oğuz, “Kan örneklerini çalışmamız için elimizde yeterli malzeme yok” diyor.
Melis Akbaş, 2,5 yıldır minik bedenindeki lösemi hastalığıyla mücadele ediyor. İzmir’de yaşayan Akbaş ailesi, minik kızları için uygun ilik bulunacağı umuduyla yaşıyor. Türkiye’de ilik nakli bekleyen 400’ü aşkın çocuktan biri olan Melis’in durumu aynı zamanda son yıllarda yaşanan en büyük donör kampanyasına da sahne oldu. Medya ve derneklerin yanı sıra belediyelerin de desteğiyle tüm yurtta başlatılan kampanya bayram sürecinde tatil engeline takıldı. Tatil dönemi Türkiye’deki 2 kemik iliği bankası da kapılarını kapatırken Çapa’daki Kemik İliği Bankası’na destek olmak için çalışan Kan Merkezi ise günde sadece 50 kişiden örnek alabildi. Bayram tatili bitimiyle birlikte Çapa’daki Kemik İliği Bankası açıldı. Haftanın ilk günü ve dün onlarca kişi bu kez Melis’e can vermek için bankaya koştu. Ancak bankanın açılmasıyla birlikte acı gerçek de ortaya çıktı. Ne kadar kişi kan verirse versin Melis için verilen kan örneklerinin analizinin kısa sürede yapılması neredeyse imkansız. Çünkü bankanın analizler için ne yeterli malzemesi var ne de personeli.
Her analiz 100-150 lira
Kemik İliği Bankası’nın sorumlusu Prof. Dr. Fatma Savran Oğuz, karşı karşıya kaldıkları çaresizliği şöyle anlattı:
“Melis için başlatılan kampanyayla bağışçı sayısı oldukça arttı. Şu an elimizde kargolarla gelenlerle birlikte 5 bini aşkın kan örneği var. Ancak bunların hiçbiri için doku analizi işlemlerine başlayamıyoruz. Çünkü bu işlemler için gerekli olan malzemeler elimizde yok. Malzeme alımı için yeterli kaynak sağlanırsa veya maddi bağış yapılırsa gerekli altyapıyı sağlayıp çalışmalara hızla başlayabiliriz. Kan bağışının yanı sıra asıl önemli olan kan örneklerinin hızlı bir şekilde işlenebilmesi. Her bir kemik iliği donörünün doku gruplarının üzerinde çalışılabilmesi için belli bir bütçe gerekiyor. Bu her donör için ortalama 100-150 lira arası bir harcama gerektiriyor. Bankamızın maalesef böyle bir bütçesi yok. Zamanı daralan hastalar için gerekli olan en önemli husus kan örneklerinin işlenmesi. Biz de gerekli bütçeyi sağlayıp bir an önce çalışmaya başlamayı istiyoruz. Çalışmalara başlayınca da doku analizleri için zaten epey bir zamana ihtiyacımız var.”
Ankara’da da kanlar bekliyor
Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner de Ankara Üniversitesi Akraba Dışı Doku Ve Kordon Kanı Bankası’nda 8 binin üzerinde örneğin bütçe yetersizliği nedeniyle işlenmeyi beklediğini söylemişti. Her bir kemik iliği donörünün doku gruplarının çalışılmasının 70 euro civarında bir maliyeti de beraberinde getirdiğini kaydeden Çetiner, “Bir insanın kanını aldığınızda bunun doku gruplarının ne olduğunu bilmeniz gerekiyor ki, bu tespit ettiğiniz doku gruplarına uygun hasta bulup bunu kullanabilesiniz. Siz kanınızı verirsiniz sonra doku gruplarınız üzerinde çalışılır. Vericinin ismi kullanılmaksızın bir kod adıyla sisteme girilir. Donör, sisteme kaydolduktan sonra dünyanın tüm kan bankalarıyla iletişime geçilir.
Herhangi bir yerde dokuya ihtiyaç duyulduğunda bir tarama yapılır. Doku grubuna uygun bir hasta bulunursa bu verici tekrar çağrılır. ‘Ön taramada siz uygun vericisiniz’ denir. İşte tüm bu tarama süreci için 70 Euro’luk bir bedel gerekiyor” açıklamasını yapmıştı.
Melis’in babası Bahadır Akbaş ise kan bankalarına malzeme sağlanması için çağrıda bulundu. Kamu ve özel kurumların lösemi hastalarına karşı duyarlı olmasını isteyen Akbaş, Melis’in doktoru ile görüştüğünü belirterek, “Uygun donör bağışcısı bulma hususunda işlemler hızlandırıldı. Dünya İlik Bankası ve Kordon Kanı Bankası’ndan liste istendi. Listeyi bekliyoruz” dedi.