31.07.2015 - 12:17 | Son Güncellenme:
Bir takvim ayında yaşanan ikinci Dolunay olarak tanımlanan Mavi Ay, nadir bir doğa olayı. Bir yüzyıl içinde yalnızca 5 sefer gözüken Mavi Ay, bu sene 31 Temmuz Cuma günü tekrar gözükecek.
Gökbilimcilerin tahminlerine göre bir dahaki Mavi Ay’ın 2018 ve 2020 yıllarında yaşanması bekleniyor.
Dünya’da meydana gelen volkanik patlamalar ve orman yangınlarından oluşan toz bulutunun etkisiyle, Temmuz ayının son günleri içerisinde ayın mavi renge bürünmesi bekleniyordu.
Fakat temmuz ayı içerisinde ikinci kez görünen Dolunayın renginde herhangi bir değişiklik olmadı. Bu ay içerisinde ikinci kez görülerek gökbilimcileri ve vatandaşları heyecanlandıran dolunay, İstanbul’da mavi ay yerine, dolunay olarak yüzünü gösterdi. Bundan sonraki mavi ay görüntüsünün, 2018 yılında görülmesine ihtimal veren gökbilimciler, bir sonra ki mavi ay tarihini ise 2034 olarak belirtiyor.
MAVİ AY NEDİR?
Dünya’da meydana gelen volkanik patlamalar ve orman yangınlarının sebep olduğu toz bulutlarının hareketi nedeniyle mavi ve tonlarında gözüken Dolunay, gökbilimciler tarafından Mavi Ay olarak tanımlanmıştır. Aslında Ay’ın rengi değişmemekte, ancak toz bulutları sebebiyle Ay mavi renkte görülmektedir.
Mavi Ay terim olarak 1946 yılında “Sky& Telescope” dergisi tarafından kullanılmıştır, ancak tanım tam olarak Mavi Ay’ı karşılamamıştır.
Mavi Ay, ilk kez 1883 yılında belirgin bir şekilde görüldü ve kayıtlara geçti. Öte yandan mavi rengine en yakın Mavi Dolunay, 1991 yılında görüntülendi.
UZMANI ANLATTI
Aka Okulları Gözlemevleri Sorumlusu Astronom Erkan Arı, bir ay içerisinde ayın iki kez dolunay evresinde olmasına ‘mavi ay’, iki kez yeni ay evresinde olmasına ise ‘kara ay’ adı verildiğini, bu adı ilk olarak 1946 yılının mart ayında yayınlanan Sky and Telescope dergisinin yazarı J Hugh Pruett’in ortaya attığını söyledi. Arı, “Her ne kadar daha önce ismi duyulmuş olmasa da ve çok nadir geçekleştiğini sandığımız bu gök olayı yaklaşık olarak her 2,5 yılda bir meydana gelir. Ay’ın aynı evresini tekrar görebilmemiz için 29,5 gün geçmesi gerekir ve buna sinodik periyot adı verilir. Yani ayın dolunay evresini tekrar görebilmemiz için 29,5 gün geçmesi gerekir ve şubat ayı hariç tüm aylarda mavi ay görülebilmesi mümkündür. En son 2 Temmuz 2015 tarihinde dolunay evresinde bulunan Ay, 31 temmuz 2015 tarihinde Dünya’ya yaklaşık olarak 372 bin 179 kilometre uzaklıkta bulunacak. Bu da Dünya’ya yaklaşık 13 bin kilometre yakın konumda olacak demektir” dedi.
NE ZAMAN GÖRECEĞİZ?
Astronom Erkan Arı, bu gök olayının Türkiye saati ile 13.43’te başlayacağını belirterek, “İstanbul’da Ay saat 19.29’da doğduktan sonra gözlenebilecektir. Tutulmalardan farklı olarak, Dünya’da karanlık olan her yer bu gök olayını görebilir. En son 31 ağustos 2012 tarihinde gerçekleşen mavi ayın bir sonraki periyodu ise 31 Ocak 2018’dir. En son 2004 yılında gerçekleşen temmuz mavi ayının bir sonraki zamanı ise 2034 yılıdır. Büyük olasılıkla kimse Ay’ı mavi renkte göremeyecek. Volkanik patlama ya da orman yangını gerçekleştiğinde ortaya çıkan kül bulutlarının ışığı kırması sonucunda Ay’ın, mavi ya da yeşil renklerde görüldüğü tarihte kaydedilmiştir. 1883 yılında Endonezya’da gerçekleşen Krakatoa yanardağı patlamasında Ay mavi olarak görülebilmiştir” diye konuştu.
Arı, konuşmasının sonunda tam ay tutulmasının da 28 Eylül 2015 tarihinde gerçekleşeceğini ifade etti.