‘Kupaları mükemmel yapan, usta elidir’

Ayşe Özdemir - FIFA (Uluslarası Futbol Federasyonları Birliği) kurallarına göre final maçlarının sonunda Dünya Kupası’na sadece maçı kazanan takım, FIFA ve devlet yetkilileri dokunabilir. Ancak Katar’daki 2022 Dünya Kupası finalinde bu kurala uymayan kişilerin sahaya girip kupaya dokunması, öpmesi tartışma ve inceleme konusu oldu. İtalyan heykeltıraş Silvio Gazzaniga’nın tasarladığı,18 ayar altından yapılan ve içi boş olan kupa 2016’da açılan FIFA Müzesi’nde sürekli sergileniyor. Şampiyon takımlara ise bu kupanın altın kaplama bronzdan imal edilmiş bir kopyası veriliyor. Sporun her dalındaki karşılaşmalardan Nobel’e, Oscar’a kadar birçok kategoride başarının sembolü olarak ödül sunuluyor. Hem dünyada hem Türkiye’de kuruluşlar ve şirketler başarılı işler yapanlara mükafat olarak ödül veriyor. Ödüller, kupalar, plaketler nasıl, nerede üretiliyor derseniz bu işin Türkiye’deki ünlü adresi Aslan Ruso’ydu, şirketin günümüzdeki adıysa Aslanlar Tasarım.

Lionsların talebiyle

Aslanlar Tasarım’ın işvereni Engin Törün ile görüşmek için Beyoğlu’ndaki şirketine gittik. İş yeri Türkiye’de bugüne kadar verilmiş ödüllerle, plaketlerle, kupalarla doluydu. Engin Törün, 300 civarında ödülün, plaketin ve kupanın bulunduğu etkileyici ortamda Aslanlar Tasarım’ın üretimini anlattı: “Teyzemin eşi olan eniştem Aslan Ruso, kalıp üretimine abisi aracılığıyla başlayıp devam ettirmiş. Hakkak olarak kalıp döküyorlarmış. Sonra el işçiliğinin yanı sıra makineyle de kalıp üretmeyi sürdürmüşler. Eniştem Lions kulübüne üye olduğunda kendisine ‘Bizim için plaket yapar mısın?’ talebi gelmiş. Eniştemin ödül üretimi 1978’de böyle başlamış. Teknoloji geliştikçe ödüller daha seri üretilebilir hale gelmiş. Bugüne kadar şirket olarak Türkiye’deki kurumsal ödüllerin çoğunu ürettik. Bu iş Aslan Ruso ile başladı diyebiliriz. Ondan sonra diğer firmalar, kendisini örnek alarak bu ödülleri üretmişlerdir. Ben şirkette çalışmaya1999’da başladım, 2011’den sonra başka alanda çalıştım. Aslan Ruso bu işi 2021’e kadar yaptı, şimdi emekliliğini yaşıyor. Oğlu Vedat Ruso’yla çalışıyordu. Kuzenim Vedat Ruso da başka sektöre geçince şirketi ben devraldım ve Aslanlar Tasarım olarak devam ediyoruz. Ben ve şirketteki tüm arkadaşlarımız, ustalarımız Aslan Ruso’nun öğrencisiyiz, büyük firmalara hizmet vermemizde de Vedat Ruso’nun payı çok büyük.”

‘Kalite için işçilik şart’

Engin Törün kupa, ödül, plaket, madalyon, rozet, tabela üretimlerinin tümüyle ekip işi olduğunu, ustalığın, el işçiliğinin bu meslekte vazgeçilemez olduğunu vurguluyor: “Tüm üretimimiz teknoloji yardımıyla gerçekleşmesine rağmen ödüllerin son haline gelmesinde ustalarımızın mükemmel el emeği var. Makineler parçaları üretse de bizi ön plana çıkaran el işçiliğimiz oluyor. Siz bir ödülün figürünü makineyle üretebilirsiniz ama son haline kavuşması için el işçiliğiyle yapılması gereken çalışmalar var. Tüm prestijli ödülleri sonuçta el işçiliğiyle imal ediyoruz. Bizim takdir edilmemizin nedeni de bu. Makineler malzemenin üretilmesi için kullanılıyor. Ama en güzel halini ortaya çıkarmak için el işçiliği gerekiyor. El işçiliği olmadan kaliteye ulaşamazsınız.”

‘Kazanmış gibi salladık’

 Bir ödülün nasıl ortaya çıktığını da şöyle anlattı Engin Törün: “Kuruluşlar bize tasarımlarını getirip ödüle dönüştürmemizi isterler. Ama artık biz de ödül tasarımı yapıyoruz. Müşterinin istediği uygulanabilir bir tasarım değilse onu üretilebilir hale getiriyoruz. Hammadde olarak mermer, pirinç, başka metaller, cam, ahşap ve akrilik malzemeler kullanıyoruz. Cam, ahşap, metal geri dönüştürebilir olması nedeniyle aynı zamanda çevreci malzemeler. Bir ödülde en çok istenen motifler, ay yıldız ve dünya figürleri. Ürettiklerimizin tümü özgün tasarımlar. Kupanın, ödülün ölçüsüne müşteriyle birlikte karar veriyoruz. Çünkü ödülün taşınabilir, havaya kaldırıp sallanabilir ağırlıkta olması gerekir. Formula 1’den örnek vereyim, yarışı kazanan yarışmacı kupayı havaya kaldırıp sallayacağı için kupada yıldızın birleştiği yere ustalarımız çok emek verdi. Kupa ortaya çıkınca sağlamlığını test etmek için şampiyon gibi salladık. Dünyanın izlediği bir organizasyon, şampiyon sallarken ödül kırılırsa korkunç olur. Hassas hesaplar var, bunlara dikkat etmek zorundayız. Ödüller başarının sembolü, dayanıklı olmalı. Biz de zamana dayanıklı, kaliteli ödüller üretmenin peşindeyiz.”

‘Kurumsal ödülleri ürettik’

Şirketlerinin dünden bugüne hangi ödülleri ürettiğini sorduğumuz Engin Törün’ün yanıtı şöyle oldu: “Basketbol federasyonunun kupalarını üretiyoruz. Formula 1 kupalarını ürettik, bu sene yapılan Grand Prix’i de Aslanlar Tasarım olarak ilk büyük projemizdi. Vehbi Koç Vakfı’nın bilim ödülü de bizim çalışmamız, tasarımı ekibimizden İzzet Özten’e ait. İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın ödülleri, Dünya İyilik Ödülleri, otomobil distribütörleri derneğinin ödülleri, Turkcell Süper Lig ödülleri, birçok ihracatçı birliğinin ödülleri, Almanya Frankfurt Film Festivali ödülleri de bizim atölyemizin çalışması. Milliyet Spor ve Altın Kelebek ödüllerini de uzun süre biz ürettik. THY ile golf turnuvası dolayısıyla çalıştık. Galatasaraylılar Derneği’nin Mektebi Sultani Kapısı figürü olan ödülünü yapıyoruz. Ernst & Young Yılın Girişimcisi ödüllerinin Türkiye ayağını biz üretiyoruz. Nejat Eczacıbaşı ve Leyla Gencer ödüllerini yaptık. Aslan Ruso bugüne kadar binlerce ödül yapmıştır, Aslanlar Tasarım olarak da 1.5 yılda 10 binden fazla ödül ürettik. 50’den fazla firmayla çalışıyoruz.”