‘Kitab-ı Bahriye’ 2014’te raflarda

Fransa’da düzenlenen UNESCO 36’ıncı Genel Toplantısı’nda, 2013’ün Piri Reis Yılı ilan edilmesinin ardından düzenlenen etkinliklere bir yenisi de dünyanın en zengin deniz müzelerinden biri olan İstanbul Deniz Müzesi Komutanlığı tarafından ekleniyor...

29 kopyası Türkiye’de
Müzenin Piri Reis Araştırma Merkezi, Osmanlı amirali ve büyük denizci Piri Reis’in 1521’de Akdeniz kıyılarını ayrıntılı haritalarıyla anlattığı Kitab-ı Bahriye’nin 17. yüzyılda kopyalanan orijinal baskısını çoğaltacak. İstanbul Deniz Müzesi Komutanlığı bünyesinde bulunan dokümanların düzenlenmesi ve belgelerin yorumlanmasını sağlayan Piri Reis Araştırma Merkezi’nin hazırladığı Kitab-ı Bahriye’nin 2014’te yayımlanması bekleniyor.
Orijinali kayıp olan tek ciltlik kitabın el yazması kopyalarının dünya üzerinde toplam 44 adet olduğu biliniyor. Türkiye’deki 29 el yazması kopyasından 4’ü, Deniz Müzesi Komutanlığı bünyesinde bulunuyor. Deniz Müzesi kurulurken Bahriye Nazırı Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa tarafından hediye edilen ve Deniz Müzesi envanter kayıtlarında 988 numarayla giren el yazmasının en az 400 yıllık olduğu tahmin ediliyor. 732 sayfa ve Avrupa kağıdına, ince mürekkeple yazılan kopya, günümüze ulaşan en düzgün ve anlaşılır Kitab-ı Bahriyelerden biri.
Piri Reis Araştırma Merkezi uzmanları, dünyanın en eski ve ünlü denizcilik kitabının en anlaşılır kopyasından yola çıkarak 17. yüzyıl el yazması kopyayı esas alacak. Piri Reis Araştırma Merkezi Müdürü Deniz Öğr. Binbaşı Gökhan Atmaca, “Kitab-ı Bahriye ile Türk kara ve deniz haritacılığının gelişmişliğini kamuoyuna bir kez daha hatırlatacağız. Piri Reis’in özenle hazırladığı Kitab-ı Bahriye’yi tüm detaylarıyla inceleyen uzmanlarımız, bu büyük denizcilik eserini kütüphanelere kazandıracak” dedi.

Akdeniz ve Ege ile ilgili 290 harita
Kitab-ı Bahriye, Osmanlı Amirali Piri Reis’in Akdeniz kıyılarını ayrıntılı çizimlerle ve anlatımlarla ortaya koyduğu kılavuz niteliğinde bir kitap. Kitab-ı Bahriye’de ayrıca Akdeniz ve Ege’yle ilgili 290 harita bulunuyor.

Orijinali hâlâ kayıp
Piri Reis’in orijinal el yazması Kitab-ı Bahriye’si ise halen kayıp. El yazması kopyalardan
15 tanesi Avusturya, İtalya, Almanya, Fransa ve İngiltere’deki kütüphane ve sanat galerilerinde bulunuyor. Türkiye’deki 29 el yazması ise Topkapı Sarayı ve Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa Kütüphanesi gibi yerlerde bulunuyor.

Pargalı Kanuni’ye sunmuştu
Piri Reis’in iki kez yazdığı Kitab-ı Bahriye’nin ilkinin 1521’de tamamlandığı biliniyor. Karalama olarak tabir edilen bu kitabın denizciler için hazırlandığı, 1526’da yapılan esas yazmanın ise Kanuni Sultan Süleyman’a sunulmak üzere Piri Reis tarafından geliştirildiği biliniyor. Piri Reis’in denizciliğinin büyüklüğünü gözler önüne seren Kitab-ı Bahriye, Pargalı İbrahim Paşa tarafından Kanuni’ye sunuluyor. 1524’te Mısır’a giden Pargalı’nın Piri Reis’i tanıdıktan sonra geliştirmesini istediği eser böylece 2 yıl sonra Osmanlı sarayına giriyor.