Kaçak yapı terörü İHA ile önlenecek

MELTEM GÜNEŞ- Afetlere karşı dayanıksız binaların çoğalması, plansız şehirleşme, tarım alanlarının kaybolması gibi pek çok sorunu ortaya çıkaran kaçak yapılaşma ile mücadelede artık İnsansız Hava Araçları (İHA) da kullanılacak. İHA görüntüleri üzerinde yapay zekâ yaklaşımları kullanılarak kaçak yapılar ve kaçak katlar tespit edilecek.

Güvenlik güçlerinin terörle mücadele operasyonlarında önemli bir tamamlayıcı unsur olarak kullandığı İHA’lar bu kez “kaçak kat ve kaçak yapı” teröründe devreye giriyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’nce yayınlanan “8. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu Bildiriler” kitabında, doğrudan şikayet olmadıkça sokak sokak teftiş ile kaçak yapıların tespitinin çok zahmetli ve çok tercih edilmeyen bir yöntem olduğuna işaret edildi.

Pilot uygulama

Kaçak yapılaşma sorununa bir çözüm olarak İHA görüntülerinin derin öğrenme tabanlı bilgisayarlı görüş teknikleriyle işlenip kaçak yapı ve katların yetkililere otomatik olarak bildirileceği bir sistem üzerinde çalışıldığı aktarıldı.

Çalışma kapsamında, mevcut durumuyla olası bir depremde çok büyük yıkımlar yaşanacağı için bir an önce kentsel dönüşümün hızlanması gerektiği vurgulanan İstanbul pilot bölge seçildi. Bölge üzerinde İHA uçuşları gerçekleştirilip bina görüntüleri toplandı. Kaçak katların tespiti için bina görüntüleri üzerinden pencerelerin sayılmasıyla binanın kat sayısının belirlenmesi ve tespit edilen kat sayısının belediye verileriyle karşılaştırılmasıyla kaçak olup olmadığı tespit edildi.

Algoritmanın tespit ettiği kat sayısı ile belediye veri tabanından gelen kat sayısı arasında farklılık varsa kaçak bir kat; söz konusu koordinatlara ait bina kaydı belediye tabanında hiç bulunmuyorsa da binanın kaçak olabileceğini ortaya çıkaran yöntemle, yüzde 90,7 kat tespit başarısına ulaşılarak, kaçak yapılaşmanın tespitinin otomatikleştirilmesine önemli katkı sağladığı aktarılan kitapta, usulsüzlüklerin erken tespiti ile hızlı müdahalenin mümkün hale geleceği belirtildi.

İstanbul’da günde 220 kaçak yapı

Kitapta, 1998 yılında yapılan bir çalışmada İstanbul, İzmir ve Ankara gibi metropolitan şehirler baz alındığında kent nüfusunun dakikada bir kişi arttığı, bu artışın doğal oranda yılda 100 bini, doğal nüfus artışıyla 400 bini, göçlerle beraber ise 500 bini bulduğu belirtildi. Bu artışla doğru oranda barınma imkanı sağlamak için her yıl yaklaşık 125 bin yeni konuta ihtiyaç duyulduğu, bu ihtiyacın İstanbul’da her gün yapılan 220 yasa dışı konut ile karşılandığı tespitine yer verildiği ifade edildi.