İran'da başkent Tahran da büyük deprem riski altında!..

15:40

Tarihte birçok kez büyük depremlerin vurduğu İran'da son olarak geçen Cuma günü güneydoğudaki Kerman eyaletinin Bem kenti 6.3 büyüklüğündeki depremle sallanırken, başkent Tahran da büyük bir deprem riskiyle karşı karşıya bulunuyor.
İran Deprem Ölçüm Merkezi ve Tahran Üniversitesi Jeofizik Enstitüsü Başkanı Nurbahş Mirzai, Anadolu Ajansı'na yaptığı değerlendirmede, Elburz sıradağlarının eteklerine sırtını dayamış 12 milyon nüfuslu Tahran'da da büyük bir deprem olasılığı bulunduğunu, ancak depremin ne zaman olacağı konusunda tahmin yürütmenin doğru olmadığını söyledi.
Bölgede aktif fay hatları bulunduğunu ve bu fay hatları konusunda bilgi sahibi olduklarını belirten Mirzai, ''Tahran'da yan fay hatları haricinde üç ana fay hattı bulunuyor. Bunlar sırasıyla başkentin kuzeyindeki Elburz sıradağlarından geçen Kuzey fay hattı, güneyindeki Kehrizek fay hattı ve başkente yaklaşık 20 kilometre mesafedeki Moşa fay hattıdır. Eldeki veriler, Kuzey fay hattında 7.2, Kehrizek fay hattında 7.6 ve Moşa fay hattında 7.1 büyüklüğünde depremin meydana gelebileceğine işaret ediyor. Yani olası bir depremin büyüklüğü 7.5 olarak tahmin edilmektedir'' dedi.
Eldeki veriler değerlendirildiğinde, iki büyük deprem arasında 190 yıllık bir süre olabileceğini ifade eden Mirzai, bununla birlikte bunun kesin süre olarak görülmemesi gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:
''Örneğin 17 ya da 20 yıl arayla zarar verebilecek iki deprem olabilir, ancak büyük bir depremin 300 yılda bir ortaya çıkması da mümkündür, bu konuda kesin bir süre veremeyiz. İstatistikler Tahran'da son büyük depremin merkez üssünün 1830 yılında Moşa fay hattının kuzeydoğusunda olduğunu gösteriyor.'' Mirzai, yetkililere, bilinen bu gerçekler ışığında, adı geçen fay hatlarının bulunduğu bölgelerde yeni binaların yapılmasına izin verilmemesi ve yapımı süren binaların ise güvenlik kontrollerinin ciddiyetle izlenmesi çağrısında da bulundu.
Tahran Belediyesi uzmanlarına göre, kentin yüzde 55 ila 70'inin elden geçirilmesi gerekirken, bu yenilenmenin maliyeti 40 milyar dolar civarında hesaplanıyor. İran deprem uzmanları, Tahran'ı sarsacak 6 büyüklüğündeki depremin bir milyon kişinin ölümüne, 4 milyon kişinin yaralanmasına sebebiyet vermesinden ve kentin yüzde 65'ini dümdüz etmesinden kaygı duyuyor.
İran'da 20. yüzyıl boyunca meydana gelen 20 civarındaki büyük deprem 140 binden fazla kişinin ölümüne yol açarken, resmi istatistiklere göre 1991 yılından itibaren ve Bem faciasından önce meydana gelen irili ufaklı 1000 kadar deprem 17 bin 600 can aldı ve bin kişinin yaralanmasına neden oldu.
Başkentin kuzeybatısındaki Gazvin eyaletinde 1962 yılında meydana gelen depremde 12 bin kişi ölürken, 1968'de doğudaki Horasan eyaletinde deprem 10 bin civarında can aldı.
1978 yılında doğudaki deprem 15 bini Tebes kentinde olmak üzere 25 bin kişinin ölümüyle sonuçlanırken, ülke tarihinin en büyük can kaybına yol açan 7.7 büyüklüğündeki depremde kuzeybatıda Hazar Denizi kıyısındaki Gilan ve Tahran'ın batısındaki Zencan eyaletleri sallandı. Bu depremde 37 bin kişi yaşamını yitirdi ve 100 binden fazla kişi yaralandı. 7.7 büyüklüğündeki deprem birkaç saniyede 27 kent ve 1871 köyü kapsayan 2100 kilometrekarelik alanı dümdüz etti.
İran'da Bem'den önceki son büyük deprem geçen yıl 22 Haziran'da meydana geldi. Gazvin ve batıdaki Hamedan eyaletlerini sallayan 6.3 büyüklüğündeki depremde 235 kişi can verdi.