İnsanlar neden esner?
18.04.2018 - 14:51 | Son Güncellenme:
Esneme, ağızdan alınan derin bir nefesin karaciğerin tümünü doldurması eylemidir. Bu eylem, istemsiz bir süreç olarak işler. Esneme olayı aslında beyinimizde bulunan hipotalamus sayesinde gerçekleşir. Kimi zaman kısa süreli iken kimi zaman uzun sürebilir. Geçmişten bu yana neden esnediğimiz hakkında birçok fikir ortaya atılmış olsa da aslında bu konu hakkında yapılmış detaylı araştırmalar yakın geçmişe dayanır.
Esnemenin nedenleri nelerdir?
Esneme, insanlar tarafından genellikle solunum ile alakalı olan bir süreçmiş gibi görünse de bilimin esneme için yaptığı açıklamalar daha farklıdır. Bilimsel olarak esnemenin hem uyku haliyle hem duygusal anlarımızla hem de oksijen azlığı ile ilgisi vardır. İnsan duygusal olarak sıkıldığı veya kendini durgun hissettiği anlarda beynimizde bulunan hipotalamusa belirli mesajlar gönderilir. Bunun sonucunda devreye giren sinir sistemi, esnemeyi tetikler. Esnemenin bir diğer bağlantısı ise, uyku faktörüdür. Uykumuzun geldiği zamanlar vücudumuz uykuyu bastırmak ve zihnimizi açık tutmak amacıyla esneme eylemini gerçekleştirir. Esnemenin bilim tarafından çözümlenmiş son nedeni ise bulunulan ortamda oksijen miktarının az olması ve dolayısıyla vücudumuzda ki oksijen oranınında azalmasıdır.
Esneme bulaşıcı mıdır?
İnsan beyni sinir sistemi aracılığıyla vücudumuza birçok mesaj iletir. Bunlardan birisi de etki- tepki meselesidir. Esneyen birini gördüğümüzde onun oluşturduğu etkiye bizim de esneyerek tepki vermemiz buna bir örnektir. Yani evet, esnemek bulaşıcı bir eylemdir.
Esnemeyi durdurmak mümkün müdür?
Esneme; gözlerde sulanmaya, kaslarda gerginliğe, yüksek ses oluşumuna sebep olduğundan esnediğimiz zamanlarda bunu durdurmak isteyebiliriz. Özellikle toplu bir ortamda iletişim halindeyken bu eylem karşı tarafa ondan sıkıldığınız mesajı verebilir. Bu gibi durumlarda esnemeyi durdurmak için su içebilir, yüzümüzü yıkayabilir, açık havaya çıkabilir veya burundan alıp ağızdan vermek suretiyle derin derin nefes alabilirsiniz.
New York Üniversitesi’nin esneme üzerine çalışmaları
New York Üniversitesi Öğretim Üyesi olan Andrew Gallup, yaptığı araştırmalar sonucunda esnemenin vücudumuzun sıcaklığıyla alakalı olduğunu iddia etti. Gallup’a göre, esneme eylemi ile beynimizi aşırı ısınmaktan kurtarıyoruz. Gallup, teorisinin doğruluğunu sınamak için fiziksel bir deney yapmış ve farklı sıcaklıklıklarda insanların esneme oranlarını ölçmüş. Normal oda sıcaklığında bulunan insanların %48’i esnerken, başlarına soğuk bez ile kompres yapılan insanlarda esneme oranının %9’a kadar düştüğü görmüştür. Bilim camiası tarafından Gallup’un çalışmaları, hâlâ net olarak kabul edilmese de Gallup çalışmalarını sürdürmektedir.
