Hıdrellez nedir ve ne zaman kutlanır?
01.05.2018 - 14:22 | Son Güncellenme:
Hıdrellez, Miladi takvime göre 6 Mayıs, Rumî takvime göre 23 Nisan olan bir bayramdır. Türklerin (Makedonya, Bosna Hersek, Kosova, Sırbistan ...) baharın gelişini kutladıkları gündür. Kökeni tam olarak bilinmezse de tek bir millete mal etmek de doğru değildir aslında. Hıdrellez'in temel amacı baharın gelişini kutlamak ve haneye bereket gelmesidir. Bu nedenle 6 Mayıs/23 Nisan’da yapılan gelenekler Ruz-ı Hızır (Hızır Günü) kapsamında yapılmış olunuyor.
Hıdrellez’in Hikâyesi
Rivayete göre, Hızır ve İlyas bir hükümdarın ordusuna mensup iki askerdir. Bir gün hükümdarları âb-ı hayât yani ölümsüzlük suyunu bulmaya karar verir ve ordusuyla yola çıkar. Yolculuk sırasında Hızır ve İlyas ordudan ayrı düşüşler. Yorulduklarında su kenarında mola verip bir şeyler yemek için yanlarındaki kurutulmuş balığı değmesiyle balık canlanır. Hızır ve İlyas böylelikle âb-ı hayat’ı bulduklarını keşfederler. Bu sırada bir melek belirir ve Hızır'ın ve İlyas'ın kıyamete kadar yaşayacaklarını söyler. Sadece Hızır'ın karada, İlyas'ın denizde ihtiyacı olanlara yardım edeceklerini de ekler.
İşte Hıdrellez bu efsaneden doğdu. 6 Mayıs (Miladi takvim) ya da 23 Nisan (Rumî takvim) günü olan Hıdrellez gününde Hızır ve İlyas buluşur. Yeryüzündeki ölü toprak kalkar. Bunun anlamı baharın gelişidir. Bahar aylarında yağan yağmur ise onların ağlamalarıdır.
Hıdrellez Gelenekleri
- Ülkemizin bazı bölgelerinde Hıdrellez günü yapılan duaların ve talep edilen isteklerin kabul edilmesi için oruç tutma, sadaka verme ve kurban kesme gibi âdetler vardır.
- Ülkemizde Hıdrellez'e hazırlık olarak ev, üst-baş temizliği yapılır. (Hızır'ın kirli bir yere uğramayacağına inanılır) 6 Mayıs’ta giyilmek üzere yeni kıyafetler alınır.
- Hıdrellez günü, gerçekleşmesi istenen dilek bir kağıda çizilir ve gül ağacının dibine gömülür. Böylece dileğin gerçekleşeceğine inanılır.
- Hıdrellez’de ateşin üzerinde atlama geleneği de vardır. Ateşin üzerinde atlamanın nazardan ve hastalıktan kişiyi koruduğuna inanılır.
Hıdrellez Duası
“Allahümme Rabbühü Ya Halkalhalas Muhammedin, Resullah yetiş imdadıma Ya Hızır Ya İlyas”
Bu dua tam 40 defa okunur. 5 Mayıs’ta 39, 6 Mayıs’ta 1 defa okunarak 40'a tamamlanır.
Hıdrellez Rızık Duası
“Yâ Allahu, yâ Rabbi, yâ Hayyü, yâ Kayyumu. Yâ Zel Celâli ve İkram.
Es’e lüke bismikel azîmıl-a a'zami
Enterzukanî helâdan tayyiben.
Allahümme in kâne kâriben yessirhü
Ve in kâne kâliben kessirhü
Ve in kâne kesîren ihfazhü bibereki.”
Türkçe Meali;
Yüceler yücesi olan isminin hakkı için senden isterim. Bana helâl rızık ver. Allah'ım, eğer rızkımız semada ise onu indir. Eğer yerde ise onu çıkar. Uzakta ise onu yaklaştır. Yakın ise kolaylaştır. Az ise çoğalt. Çok az ise onu bereketlendir. Amin
Hıdrellez Hakkında Ek Bilgiler
- Bizde Hıdrellez olan bugünü, Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler ise St. Georges olarak isimlendirip, kutlamaktadır.
- Türkiye'de Hıdrellez Bayramı 6 Mayıs’ta (5 Mayıs gecesi) kutlanır.
- Hıdrellez’de yaygın olarak baht açma törenleri de yapılmaktadır.
- Hıdrellez kutlamaları daima yeşillik ve ağaçlık olan alanlarda, su kenarlarında yapılmaktadır.
