Genelkurmay’ın Dersim haritası Meclis’e geldi

TBMM Dilekçe Komisyonu bünyesindeki Dersim Alt Komisyonu’na ulaşan 120 bin belge arasında, 1937 ile 1938 yıllarında yaşanan Dersim olayları sırasında dönemin Genalkurmayı’nın tuttuğu raporlar, çıkardığı haritalar ve bölgedeki devlet görevlilerinin bakanlıklara gönderdiği kriptoların bulunduğu ortaya çıkrı. Genelkurmay’ın olaylardan önceki tarihte, 1935’te, hazırladığı haritada Dersimli aşiretlerin nüfus bilgileri ve silahlı adamlarının sayısı yer alıyor. Haritalarda aşiretlerin yaşadığı bölgeler ve Seyit Rıza’nın evinin işaretlendiği görülüyor.

Evler işaretlenmiş
Dersim Alt Komisyonu, 20 bini Genelkurmay’dan gelen 120 bine yakın Dersim bölgelerinin tasnif ve inceleme çalışmalarını sürdürüyor. 1935 tarihli, dönemin Genelkurmay’ınca hazırlanan haritada Dersim bölgesinde yerleşik olan aşiretler gösteriliyor. Haritada aşiretlerin nüfus ve silahlı gücüne dair bilgiler bulunuyor ve Seyit Rıza’nın evi de işaretle gösteriliyor. Haritadaki bilgilerde Dersim’in en büyük aşiretlerinden olan Seyit Rıza’nın aşireti Yukarı Abbas Uşağı’nın 1355 ile 500 arasında nüfusu, 500 de silahlı adamı olduğu yazıyor.
Genelkurmay’ın Meclis’e gönderdiği belgeler arasında 1928-1938 dönemine ait, ‘Suçlulara Yataklık Edenlerin Listesi’, ‘Milli Seferberlik Tatbikatları’, ‘Ahmet Onbaşı’nın İfadesi’, ‘Cephanelik ve Umumi Kuvvet Raporları’, ‘Günlük Raporlar’, ‘Harekata İlişkin Hususlar’, ‘Haydutluk Faaliyetleri’, ‘Sıcak Yemek Yedirme Talepleri’, ‘Fırat Taşkınları’ ve ‘Vukuat Raporları’ da yer alıyor.

Bilim kurulu inceleyecek
TBMM Dilekçe Komisyonu Başkanı Mehmet Daniş, 1938 Dersim olaylarında ölenlerin yakınlarının tazminat ve özür taleplerini içeren başvuru sayısının 6 bin civarında olduğunu belirtirken, gelen 120 bin belgenin ise Meclis açıldıktan sonra kurulacak Bilim Kurulu’nca inceleneceğini anlattı. Daniş, Komisyonu’un Tunceli’ye giderek Dersim olaylarının canlı tanıkları ve yöre halkı ile de görüşeceğini dile getirdi.

İşte aşiretlerin gücü
Dersim olayları yaşanmadan dönemde Genelkurmay’ın hazırladığı haritada CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun aşireti olarak bilinen Kureyşan aşiretinin nüfusunun 1083-5000 arasında, silahlı gücünün ise 350-800 arasında olduğu yazıyor.
Toplam 41 aşiretin bilgilerinin yer aldığı haritadaya göre Dersimli aşiretlerin nüfus ve silahlı adam sayısı şöyle:
l Beyt aşireti: Nüfusu 1200-3000, silahlı adamı 160-250.
l Koçuşağı aşireti: Nüfus 2500-4000, silahlı adamı 300.
l Karaballı aşireti: Nüfusunun 3500, silahlı adamı 800-1300.
l İzoli aşireti: Nüfusunun 2500, silahlı adamı 280- 1000.
l Hiran aşireti: Nüfus 2150, silahlı adamı 270.
l Hayderan aşireti: Nüfus 850, silahlı adamı 450.
l Keçel aşireti: Nüfusunun 5000, silahlı adamı 400-500.