Farklı bir normale döneceğiz

Adana’dan yola çıkıp deprem bölgesini dolaşan Türk Psikologlar Derneği’nin saha tespit ekibi önceki gün Malatya’daydı. Prof. Dr. Gökhan Malkoç, Doç. Dr. Zeynep Tüzün, Psikolog Dr. Zeynep Şeker, Psikolog Dr. Çiğdem Yumbul ile Psikolog Suat Özçağdaş’tan oluşan ekiple buluşup saha deneyimlerini konuştuk. Osmaniye, Hatay, İskenderun, Tarsus, Antakya, Samandağ, Kırıkhan, Vakıflı, Gaziantep, Adıyaman, Pazarcık, Gölbaşı, Besni bölgelerinde incelemelerde bulunan ekip Malatya’dan sonra yola Elbistan, Kahramanmaraş, Nurdağı, İslahiye’ye giderek devam edecek. Saha çalışmaları yapan ekip şu anda eş zamanlı olarak depremzedelere yardım için eğitim gören sekiz bin gönüllüye gördüklerini aktaracak. Sahanın resmini çıkarıp en uygun, en doğru psikososyal modeli kurgulayıp eyleme dönüştürecek.

81 ili kapsayacak

Bugüne kadar pek çok farklı doğal afet, üzerine çalışan ekip bu yaşadığımızın büyüklüğü, kapsadığı bölge ve yarattığı yıkım için “Bizim de ilk kez karşılaştığımız bir durum” diyorlar dolayısıyla depremzedelere psikososyal yardımları götürmeden önce tüm hassasiyetlerin altını kalınca çiziyorlar. Deprem bölgesinden çok yoğun göç olduğu için 81’e ile yayılan bir çalışma yapılması gerektiğini vurgulayan ekip depremzedelerin gittiği çeşitli illerde bu çalışmanın başladığını anlatıyor. Deprem bölgesinde de yavaş yavaş psikososyal destek çalışmaları gerçekleşiyor ancak tam harekete geçmek için çadırkentler ile konteyner kentlerin hazır olması ve bu bölgelerde çalışan ekiplerin gerekli eğitimler ile oryantasyondan geçmesinin çok önemli. Deprem sonrasında yapılacakların büyük bir operasyon olduğunu belirten ekip en etkili, en uygun bir müdahale programı nasıl olması için veri topluyor. Ve dayanışma, destek ve koordinasyon ile bu sürecin üstesinden gelebileceğinizi söylüyor, bütün kurumlardan destek bekliyor.

Son olarak dayanışmayla farlı bir normale döneceğimizi belirtiyorlar: “Dayanışmayla farklı bir normale döneceğiz. Deprem olmamış gibi bir yaşantıya dönmeyeceğiz. Bunu daha önce de yaşadık sonra normale döndük ama farklı bir normale. Yarın yine bir normale döneceğiz ama o deprem öncesi normal olmayacak. “

Nasıl davranmalı?

Bölgede yaptıkları çalışmalarda hem halktan hem sivil toplum kuruluşlarından gönüllü olarak gelen birçok insanın varlığının ve bu dayanışmanın güzelliğinin altını çizen ekibe göre iyilik yaparken insanlara zarar vermemek öncelikli ilke olmalı. Peki depremzedelere destek olmak için bizler he yapmalıyız?

Kimseye üstelememek, acıyan bir yerden değil de daha dayanışma gösteren bir yerden konuşmak, anlatmak istediklerini dinlemek.

İnsanların üzüntülerini, kayıplarını yaşamalarına izin vermek, alan açmak. Bu duyguların yaşanmasına izin vererek yanlarında olmak, destek olmak.

Konuşmak istemiyorlarsa zorlamamak.

Mağdur bir durumda olduğuna yönelik ifadeyle yaklaşmamak, acıma ya da illa bir şey yapacağım duygusuyla hareket etmemek.

Rutinler çok önemli

Böyle büyük afetlerin sonrasında üç ay, altı ay hatta belki bir yıl devam eden tepkilerin normal tepkiler olduğunu düşündüklerini belirten ekip öncelikle bunları normalleştirmek gerektiğinin altını çiziyor. İkinci etapta küçük küçük rutinler koymamız gerektiğini belirtiyorlar. “Çünkü hayatın altüst olduğu yerlerde tutunacak bir rutine ihtiyaç duyulur. Çocuklar için oyun çadırları kurulmalı örneğin. Şu saatler arası boyama, şu saatler arası okuma gibi. Yaş gruplarına ayırıp çadırlarda aktiviteler düzenlenmeli. Bu rutinler çocukların hayata tutunmasını sağlıyor. Keza aileler de bunu yapabilirler. Yemek saati rutinlerine dönmeye çalışabilirler mümkün olduğu kadar. Yetişkinlerin de kendilerini bir rutine sokması önemli. Çocuklara ölümü açıklama kısmı da çok önemli. Olan biteni yok saymak değil ama tüm bu görüntülere hem kendilerini hem çocukları maruz bırakmamak gerekiyor.”

Bakan Kurum, havadan inceledi

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Malatya’da helikopterle incelemelerde bulundu. Yıkılan binaların üzerinden geçen Kurum, İl Koordinasyon Toplantısı’na katıldı. Toplantıda; Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile valiler, belediye başkanları, ordu komutanları, emniyet müdürleri de yer aldı. -DHA

Terk edilen lüks semt Bostanbaşı

Malatya’nın en lüks semtleri arasında olan Bostanbaşı depremin etkilediği bölgeler arasında yer alıyor. Lüks ve modern sitelerin olduğu satış fiyatları milyonlarla ifade edilen Bostanbaşı’nda pek çok ev için yıkım kararı alındı. 2.8 milyona satış fiyatı olan Asus sitesindeki blok yan yatmış durumda. Burası bir hayalet şehir görünümünde.

Eşyalar taşınıyor

Terk edilmiş görüntüsü olan semtte sadece asansörlü taşıma sistemiyle eşyalarını taşıyarak evlerini boşaltan depremzedelere rastlanıyor. Bu bölgede kurulacak konteyner kent için alt yapı çalışmaları da başladı. Çalışmaların tamamlanmasının ardından bir hafta-10 gün içinde konteyner kentin hizmete geçmesi bekleniyor.

Kentin dışındaki Teknokent’in arkasındaki geniş alana da büyük bir konteyner kent kurulması planlanıyor. Orada da alt yapı ve hazırlık çalışmaları devam ediyor. Oranın ne zaman hizmete geçeceği konusunda ise net bir bilgi yok.

Araç anahtarları yedekleniyor

Malatya Büyükşehir Belediyesi anahtarları enkaz altında kalan araç sahiplerine anahtarlarını yedekliyor. Bir çekici yardımıyla aracını ve ruhsatını MOTAŞ Trambüs İşletmesi’ne getiren depremzedelere anahtarları yedeklenerek teslim ediliyor.