Elektronik sigaraya karşı ilk hamle

Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu, Başkanvekili Prof. Topaloğlu başkanlığında önceki gün Çankaya Köşkü’nde toplandı. Toplantıya, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl, Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi Program Direktörü Prof. Dr. Toker Ergüder, Yeşilay Genel Başkanı Prof. Dr. Mücahit Öztürk, Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı Güner, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ayşegül Karalezli ve Türkiye Sağlık Politikaları Enstitüsü Başkanlığı (TÜSEB) yetkilileri katıldı.

Alternatif görülmesi yanlış

Toplantıda, dünyanın çeşitli ülkelerindeki elektronik sigara kullanımı ve ortaya çıkarttığı sorunlar detaylı olarak ele alındı. Toplantıda, ABD’deki CDC Kurumu’nun son verileri de ele alındı. Verilere göre, elektronik sigaradan kaynaklı 26 ölüm ve binin üzerinde vaka bildirildi. Uzmanlar, sigara şirketlerinin neredeyse tamamının elektronik sigara fabrikasının da olduğunu, özellikle gençleri ve hiç sigara içmemişleri hedef kitlesi olarak belirlediğini, bu ürünlerin sigara bırakma alternatifi olarak görülmesinin yanlış olduğunu vurguladı. Duman yerine su buharı verdiği için elektronik sigaraların pasif içicilere zarar vermediği iddialarının da doğru olmadığını belirten uzmanlar, buhar içeriğindeki partiküllerin hem kullanıcıların hem pasif içicilerin gözlerinde tahriş ve nefes darlığına neden olduğunu, ayrıca alerjiyi tetiklediğini ifade etti. ABD’de son dönemde ortaya çıkan akut akciğer rahatsızlıklarının da bu içeriklerden kaynaklandığı değerlendirmesi yapıldı.

Gizli reklamlar yapılıyor

Toplantıda, firmaların pazarlama stratejileri de değerlendirilirken özellikle gençlere cazip gelecek şekilde, "gösterişli, renkli, göz alıcı" cihazlar tasarlandığı değerlendirildi. Bu cihazlar üzerinde sağlığa zararlı olduğuna dair uyarıların yer almadığı da ele alındı. Sosyal medya fenomenlerine gizli reklam yaptırarak ve statü sembolü haline getirerek kullanımının yaygınlaştırılmaya çalışıldığı da toplantıda kaydedildi. USB bellek görünümdeki elektronik sigaraların ABD’de gençler arasında kullanımını engellemek için bazı eyaletlerde okullara USB bellek getirilmesinin yasaklandığı dair veriler de toplantıda sunuldu.
Elektronik sigara ile ilgili yapılan çalışmalarda, dumanında diğer sigaralardan 100 kat fazla metal alaşımı saptanırken, elektronik sigaranın ürettiği benzen maddesi kanser riski oluşturduğu belirtildi. Elektronik sigara, Formaldehit, Asedaldehid, Toluen, Glycidol, Acroleinve gibi toksik maddeler içeriyor.

13. kat yerine 10. kattan atlamak gibi

Kurul Başkanvekili Prof. Dr. Topaloğlu, "Sıvı veya tütün içerikli elektronik sigaraların tüm dünyada çağın en büyük halk sağlığı sorunlarından" biri olduğunu vurgulayarak, "Cumhurbaşkanımızın büyük gayretleri sayesinde Türkiye bu konuda dünyada ilk harekete geçen ülkelerden birisi. Elektronik sigaraların yaygınlaşmaya başladığı 2013’ten bu yana ülkemizde elektronik sigaranın üretimi, ithalatı ve satışı yasak olmasına rağmen sigara endüstrisinin Türkiye pazarına girme çabalarının devam ediyor. Elektronik sigarayı, sigarayı bırakma aracı olarak göstermek isteyenler dahi var. Sigaradan hiçbir farkı olmadığı gibi, daha da zararlı olabilecek, hatta çoklu bağımlılığa yol açabilecek bu tür ürünleri sigaradan kurtulma yolu gibi önermek mümkün değildir. Sigara yerine elektronik sigara kullanmak, 13. kat yerine 10. kattan atlamaktan farksızdır" dedi. Hiç sigara içmemiş bireylerin elektronik sigara kullanması halinde fark etmeden sigara bağımlısı olacaklarını söyleyen Topaloğlu, şunları kaydetti:
"Sigaraya göre pahalı olan bu ürüne ulaşamadıkları zaman hayatlarında sigara kendiliğinden yerini alacaktır. Bugüne kadar müdahale etmeyen ülkeler kendi yarattıkları bu salgını kontrol altına almada zorlanırken, bizim özellikle çocuklarımızı ve gençlerimizi elektronik sigaradan korumamız gerekiyor. Sigara bağımlılığından kurtulmak isteyen vatandaşlarımız Sağlık Bakanlığı sigara bırakma merkezlerine gitmek yerine internette ve sosyal medyada firmaların yaptığı yanlış bilgilendirmelerle e-sigaraya yönlendirilmektedir. Bu kişiler sigarayı bırakamadıkları gibi bir de bu cihazlara yüksek paralar ödeyerek firmalara para kazandırmaktadır."

Topaloğlu, elektronik sigarayla ilgili hazırlayacakları raporu Erdoğan’a sunacaklarını söyledi.

"İşi çözeceğiz" demişti

Erdoğan, ABD ziyareti öncesi, "Bir de elektronik sigara hikayesi var. Sanki elektronik sigaranın zararı yok. Hepsi hikaye, onda da nikotin var, onda da aynı numara var. Onda bir de gümrükte bazı sıkıntılar vardı. Orada da İçişleri Bakanlığı, Gümrük Muhafaza vesaire ile yurda girişini yasaklamak ve vergi koymak suretiyle işi çözeceğiz. Bir de nargile var. Onla da mücadelemizi sürdüreceğiz" demişti.