15.08.2022 - 07:01 | Son Güncellenme:
Önder Yılmaz - Milliyet, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) raporu üzerinden açtığı “telefon dolandırıcılığı” dosyasında, Emniyet Genel Müdürlüğü ayağını da mercek altına aldı. Şubat 2022’de sadece dolandırıcılığa odaklanacak “Dolandırıcılık Şubesi”ni kuran Emniyet, bu mücadelede yürüttükleri yeni konsepti Milliyet’e anlattı. Emniyet Genel Müdürlüğü, vatandaşların mağduriyetinin olmaması için her yıl dolandırıcılığa karşı uyarı mesajları içeren milyonlarca broşür dağıtıyor. Telefonla dolandırıcılık kapsamında; kendisini polis, asker, hakim veya savcı olarak tanıtarak para isteyenlere, hesap bilgilerini alanlara karşı da telefon mesajlarıyla vatandaşı bilgilendiriyor. Okuma yazma bilmeyen yaşlı vatandaşlar için telefonlara sesli mesaj gönderiliyor. Ulusal ve yerel gazete ve televizyonlarda her hafta her ay programlar, bilgilendirmeler yapılıyor. Özellikle sabah programları, yemek, spor, komedi ve dini programlar gibi en çok izlenen programlar tercih ediliyor. Emniyet birimleri mahallelerde “ev ev, kapı kapı” dolaşarak vatandaşları dolandırılma tehlikesine karşı bilinçlendiriyor.
Bankacılara eğitim
Bankaların banko ve güvenlik görevlileri eğitimden geçiriliyor. Avukatlar başta olmak üzere meslek ve esnaf odalarına gidiliyor. Toplu taşıma araçlarında, vatandaşın yoğun geçiş yaptığı meydanlarda ilanlar ve mini reklam filmleriyle uyarılar yapılıyor. Çocuklar hem kendileri öğrensin hem anne babalarını uyarsınlar diye ders kitaplarının arkalarında karikatürlerle dolandırıcılık konusu işleniyor. Dolandırıcılık vakalarında yola çıkılarak senaryosunu polisin yazdığı ve yine polisin oynadığı tiyatro gösterileri sergileniyor. Cuma hutbeleri ve vaazlarda konunun işletmesi için Diyanet’le ortak projeler yürütülüyor. Emniyet yetkilileri, bütün bu önleyici tedbirleri dikkate alarak “Türkiye’de dolandırıcılığı duymayan kalmadı” tespitini yaparken, “Ancak neden insanlar yine de dolandırılıyor?” sorusuna ise “Psikolojik yönü etkili. Dolandırıcıların taktikleri karşısında unutuyor her şeyi çoğu vatandaş, kim olursa olsun” karışlığını veriyor.
Analiz merkezi
Emniyet sadece dolandırıcılık vakalarına odaklanılması için Şubat 2022’de “Dolandırıcılık Şube”lerini kurdu. Bununla da yetinmedi, 0850’li hatlar olmak üzere telefon dolandırıcılık vakalarını tek tek analiz etmek amacıyla kısa süre önce şube bünyesinde “Dolandırıcılık Analiz Merkezi” oluşturdu. İleri teknolojiyle donatılmış bu merkezde uzman analistler görev alıyor. Dolandırıcılık vakaları tek tek inceleniyor. Analiz için özel yazılım programları kullanılarak vakaların bağlantı ve ayrışık yönleri belirleniyor. Yerli ve milli yazılımla oluşturulan veri tabanıyla da Türkiye çapındaki örgütlü dolandırıcılık vakaları analitik yöntemlerle çözüme kavuşturuluyor.
Yetkililer, “Artık dolandırıcılık olaylarının bağlantılarını kolaylıkla çözebiliyoruz. Analiz ediliyor, sahada teknik fizik takiple çalışma yapılıyor. İpin ucu yakalanınca gerisi çorap söküğü gibi geliyor. Örgütlü olduğu ortaya çıkınca dolandırıcıların sadece bir suçtan değil, tüm dolandırıcılık vakalarından ceza almalarının önü açılıyor. Hemen her gün çıkarılan analiz raporları tüm illere gönderiliyor” ifadelerindi kullanıyor. Yetkililer, Dolandırıcılık Şubesi ve analiz merkezinin kurulmasıyla birlikte bu yılın ilk beş ayında, bir önceki yıl boyunca gerçekleştirilen dolandırıcılık operasyonu oranının yakalanıp, şimdiden geçildiğini kaydediyor.
Almanlar hayran kaldı
Emniyet yetkilileri, analiz merkezinin kurulmasıyla birlikte yurtdışı kaynaklı 12 dolandırıcılık operasyonu yaptıklarını, her ülkenin kendi ülkesinde bilgi alışverişi yaparak operasyonu gerçekleştirdiğini belirtiyor. Uluslararası nitelikli operasyonlara örnek veren Dolandırıcılık Şube, özellikle Almanya’daki Türk ve Alman vatandaşlarını dolandıran İzmir merkezli şebekeyi de kıskıvrak yakalayarak 500 milyonluk mal varlığına el koyduklarını dile getiriyor. İzmir’deki uluslararası dolandırıcılık operasyonunda lüks villalar, arabalar ve beş yıldızlı otellere el konulduğunu dile getiren Emniyet yetkilileri, “Alman emniyet yetkilileri operasyonumuza hayran kaldılar. ‘Bunu nasıl çözdünüz, olmayacak şeyi yaptınız’ diyerek görüşmelerimizde bize sordular” ifadelerini kullanıyor.
Kendimizi yeniliyoruz
Dolandırıcılık Şube’ye bağlı tüm il ve ilçelerdeki personelin düzenli olarak eğitimden geçiriliyor ve yeni dolandırıcılık teknikleri ortaya çıkmışsa bu eğitimlerde inceleniyor. Her geçen gün yeni bir dolandırıcılık yöntemiyle karşılaştıklarını söyleyen Emniyet yetkilileri, “Dolandırıcılar çok yaratıcı. Ancak biz de kendimizi yeniliyoruz. Polisimiz geliştirdiği geleceğe dönük mücadele yöntemleriyle dolandırıcılara göz açtırmıyor” diyor. “Teknoloji geliştikçe, yöntemlerde çoğalıyor” tespitini yapan yetkililer, eskiden Sülün Osman’ın Galata Köprüsü’nü sattığı gibi yüz yüze gelinerek yolsuzluk yapıldığını, ancak çağımızda dolandırıcıların kimliklerini sakladıklarını, izlerini sürmenin zorlaştığını belirtiyor. “Sazan Sarmalı” filmine göndermede bulunan yetkililer, dolandırıcılığın saman altında su yürütülür gibi yapıldığını anlatıyor.
Ceza indirimi
Yetkililer, BTK ile sürekli temas halinde olduklarını, yabancılar üzerine yoğunlaşan telefon dolandırıcılığı nedeniyle hattın üçle sınırlandırılması, internet üzerinde aramalarda giren hatla çıkan hattın aynı olması gibi iyileşmelerin sağlandığını kaydediyor. Emniyet yetkilileri yakalanan dolandırıcılara uygulanan cezalarda “indirime” gidilmesinin mücadeleyi zayıflattığını düşünüyor. Yetkililer suç işlemeyi alışkanlık ve meslek haline getirenlere yönelik cezaların arttırılması gerektiğini dile getiriyor.
YARIN: UZMANLAR DOLANDIRICILIKLA MÜCADELEDE NE DÜŞÜNÜYOR? BTK’DAN NE TALEP ETTİLER?