Depremden kaçmak için saniyelerle yarış! Faya uzaklığı 8'e bölün
15.03.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
Ankara Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü (DAUM) Prof. Dr. Bülent Kaypak, deprem anında kritik kaçış ve saklanma süresinin nasıl hesaplanacağını anlattı.
ASLIHAN ALTAY KARATAŞ Ankara - Prof. Dr. Kaypak, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, bir depremde sırasıyla dalgalanmalar oluştuğunu belirterek, “P- dalgaları zararsızdır, hasar veya yıkım yaratmaz. Haberci oldukları için ‘dost’ dalgalar da diyebiliriz. Ama diğerleri tam bir ‘düşman’. S- dalgaları sarsıcı, L- dalgaları yıkıcı ve R- dalgaları en yıkıcıdır” dedi.
FAYA UZAKLIĞI 8'E BÖLÜN
İlk dalganının hissedilmesinden sonra, yıkıma nedene olan diğer deprem dalgalarından kaçış veya saklanmak için ne kadar süre kaldığının hesaplanabileceğini anlatan Kaypak, “Deprem üreten, en yakın faya olan uzaklığınız, hissedilen P- dalgalarından sonra oluşacak yıkıcı sismik dalgaların size ulaşacağı en kısa süreyi belirlemektedir” bilgisini paylaştı.
İçinde bulunulan yapının en yakın diri faya olan dik uzaklığının, Maden ve Tetkik Arama Genel Müdürlüğü’nün (MTA) Yerbilimleri Haritası kullanılarak kilometre cinsinden belirlenebileceğini kaydeden Kaypak, “Bu uzaklığı 8’e bölünüz. Çıkan değer bir deprem anında ilk P-dalgasını (haberci dalga) hissettikten sonra size ulaşacak olan yıkıcı dalganın gelebileceği yaklaşık en kısa süredir. Bu süre aynı zamanda, bina içerisinde daha önceden belirlemiş olduğunuz güvenli bir yaşam boşluğuna ulaşmanız ve gerekli pozisyonu alabilmeniz için gerekli olan en kısa süredir” ifadelerini kullandı.
"BU SÜRE ÇOK KISADIR"
Kaypak, “Bu süre çok kısadır ve bu süre içerisinde saklanmak için sık sık tatbikat yapılması gereklidir” uyarısında bulundu.
FAY HATTININ GEÇTİĞİ YOL ÇÖKTÜ, EVİN YÖNÜ DEĞİŞTİ
Kahramanmaraş'ta 2 büyük depremde, Dulkadiroğlu ilçesi Çiğli Mahallesi'nde fay hattının geçtiği yol çökerken, müstakil evin yönü ise sola kayarak değişti. Evin sahibi 2 çocuk annesi Hatice Renkliöz (39), "Biz bu evimizden merkeze 6 ay önce taşınmıştık. Deprem günü enkazın içinden çıktık sonra buraya geldik. Fay hattı, benim evimden geçmiş. Evimizin yönü değişti. 2 evin arasında sadece 1 kişinin geçebileceği kadar boşluk vardı. Deprem, evin temelinden yerini değiştirmiş. Şu an evin altında boşluk var. Yetkililer, bu bölgede inceleme yaptı, acil yıkım kararı verdiler" dedi.
Kentte 6 Şubat'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde fay hattının, Dulkadiroğlu ilçesi Çiğli Mahallesi'nden geçtiği belirlendi. Fay hattı üzerinde olan yolun bir kısmı çökerken, Hatice Renkliöz'e ait müstakil evin ise yönü değişti. Evin zemininde de boşluklar meydana geldi. Depremde yaşadıklarını anlatan Hatice Renkliöz, "Deprem günü bir kıyametti. Ben buna 'deprem' diyemem. Çok kötüydü. Elektrikler gitti. Biz çarşıda oturuyorduk. 6 ay önce taşınmıştık. Yaşadığımız evin enkazından çıktık. Kapılar, pencereler açılmadı. Çok zor çıktık. Sonrasında buraya geldik. Burada 30 kaybımız var. Köy resmen enkaz altında. Fay hattı benim evimden geçmiş. Kayınım ve kaynanam diğer tarafta oturuyorlardı. Kaynım, 'Deprem dengemizi kaybettirdi, kendimizi kenara bıraktık. Büyük bir yarık açıldı. Çok şükür, 1 saniye ile kurtulduk yoksa o yarığa düşerdik' diyor. Durmadan sallanıyoruz. Çok fazla artçı deprem oluyor. Allah kimseye yaşatmasın" diye konuştu.
Depremde müstakil evlerinin yönünün değiştiğini söyleyen Renkliöz, "2 evin arasında sadece 1 kişinin geçebileceği kadar boşluk vardı. Deprem, evin temelinden yerini değiştirmiş. Şu an evin altında boşluk var. Acil yıkım kararı verildi. Sürekli artçı depremler olduğu için burada durmamız bile riskli. Artçı depremler olduğunda yarım kalan evler de yıkılıyor. Yetkililer bu bölgede inceleme yaptı. Dün yine geldiler. Fay hattının kırığı da evimin altında olmuş. Yetkililer 'İyi ki burada yokmuşsunuz yoksa hiç iyi olmazdı' diyorlar" dedi. Olcay DÜZGÜN- Furkan KAVUKLU/ KAHRAMNMARAŞ, (DHA)-
