Deprem sarstı ama yıkamadı

Namık Durukan, Çiğdem Yılmaz, Hakan Akgün, Yavuz Özden - Düzce-Gölyaka - Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde oturan vatandaşlar, dün güne Düzce merkezli depremle uyandı. AFET ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (AFAD), saat 04.08’de olan depremin merkez üssünü Gölyaka ilçesinin Kemeryani köyü, büyüklüğünü ise 5.9 olarak açıkladı. Yerin 6.81 kilometre derinliğinde olan deprem, Düzce’nin yanı sıra Bursa, Sakarya, Yalova, Bolu, Kocaeli, Zonguldak, Bartın, Ankara, Eskişehir, Kütahya, İstanbul, Tekirdağ ve Edirne’de hissedildi.

Birçok ilde vatandaşlar, sarsıntıyla birlikte yataklarından fırlayıp, panik içinde sokaklara çıkarken depremin merkez üssü Düzce’de büyük çaplı hasar oluşmaması yüreklere su serpti.

Dış cephesi dağıldı

Ağustos ve Kasım 1999 depremlerine direnen ve en ufak çatlak oluşmayan Gölyaka ilçesi Kültür Mahallesi’ndeki iki katlı binanın da aralarında olduğu bazı binalarda çatlaklar oluşurken, evlerde ve iş yerlerinde daha çok sarsıntının şiddetine bağlı devrilmeler nedeniyle hasar meydana geldi.

Bazı köylerde de binalarda çatlama ve hayvan barınaklarında çökme ihbarları yapıldı. Düzce’deki Adliye binası dışındaki resmi binalar da depremden yüz akıyla çıktı. Adliye binasındaki hasar da dış cephenin dağılmasıyla sınırlı kaldı.

2 ölü 93 yaralı

Depremde paniğe bağlı iki can kaybı yaşandı. Düzce Çay Mahallesi’nde oturan Sevim Çengel (63), deprem anındaki panik ve korkuyla kalp krizi geçirerek, 48 yaşındaki Hikmet Çelebi’nin ise evden çıkarken düşerek başını çarpması nedeniyle beyin kanaması sonucu öldüğü bildirildi.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, “Düzce Gölyaka merkezli depremde yaralı sayımız 93. Düzce’de biri ağır 37 yaralı; İstanbul’da iki, Bolu’da 14, Zonguldak’ta 10, Sakarya’da 26, Bursa’da dört yaralı var. Hastanelerimizde halen 17 kişinin tedavisi devam ediyor” ifadelerini kullandı. 

Sabaha karşı yaşanan deprem sonrası kendini dışarı atan halk ateşler yakarak ısınmaya çalıştı. Kent merkezi ve Gölyaka ilçesinde yakılan ateş nedeniyle yüzlerce noktadan dumanlar yükseldi. AFAD ve Kızılay ekipleri, halka battaniye dağıttı.

‘Hasarlı binalardan uzak durun’

AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar artçı sarsıntılara işaret ederek vatandaşlardan hasarlı ya da çatlak binalardan uzak durmalarını istedi. 12 Kasım 1999 depreminde yüzey kırığı kırılmayan 5-6 kilometre bir hat olduğunu belirten Tatar, “Sismik bir boşluk olarak duruyordu ve bu bölge yeni bir deprem oluşturabilirdi. Bugünkü deprem ile bu hat kırılmış oldu” dedi.

Dört kattan yüksek bina yapılmadı, yıkım olmadı

ÇİĞDEM YILMAZ - Düzce’de önceki gece saat 04.08’te meydana gelen 5.9 şiddetindeki deprem büyük panik yarattı. 17 Ağustos ve 12 Kasım depremlerini ağır bir bilançoyla kapatan Düzce, bu depremlerin ardından aldığı önlemlerle herhangi bir yıkım olmadan dünkü depremi atlattı. Bölge halkı, binaların yenilenmesi nedeniyle yıkım olmadığını belirterek, “Bugün burada çok can kaybının yaşanmadıysa binaların Deprem Yönetmeliği’ne göre yapılmasından” dedi. İnşaat Mühendisleri Odası Sakarya Şubesi Düzce Temsilcisi Ayşe Emiroğlu da “Yapılarımız 1999 yılı öncesine göre daha güvenli inşa edildi ancak denetimde eksiklikler hala mevcut” diye konuştu.

Üç deprem gördü

Depremin merkez üssü Düzce Gölyaka’da en fazla hasar dört katlı Aktürk Apartmanı’nda görüldü. Binanın dışında gözle görülür çatlaklar olduğu dikkat çekerken içinde de ciddi hasar oluştu. 1992 yılında yapılan bina 17 Ağustos 1999 ve 12 Kasım 1999 depreminde hasar görmedi. Binanın sahibi Ramazan Aktürk (50), binada üç ailenin ve toplamda 11 kişinin yaşadığını belirterek, şunları söyledi:

“Bina üç deprem gördü. Üçüncü depreme artık dayanamadı. Sarsıntı o kadar şiddetliydi ki, beni bir duvardan diğer duvara savurdu. Allah’a şükür, kimseye bir şey olmadı.”

Dört kat sınırı

Gölyaka Kız Konuk Evi’nin sahibi Meryem Şentürk (50) ise “Biz depremi daha önce gördük, biliyoruz ama konuk evindeki kızlarım daha çok küçük. 50 kız kalıyor ve geldiğimde hepsi panik halinde ağlıyorlardı. Bu bizim yaşadığım üçüncü deprem, ucuz atlattık. Bunun sebebi de deprem sonrası yapılan binalar, depremden sonra dört kattan fazlası yapılmadı” dedi.

‘Ciddi bir sıkıntı olmayacağından emindim’

ÇİĞDEM YILMAZ Düzce / Depreme uykusunda yakalandığını söyleyen Düzce Belediye Başkanı Faruk Özlü, şunları aktardı: “Şiddetli bir gürültü ve sarsıntıyla uyandım, deprem olduğunu hemen anladım fakat elektrikler kesik olduğu için ortam karanlıktı, depremin bitmesini bekledim. Depremde ciddi bir sıkıntının yaşanmayacağından emindim. Çünkü Düzce’nin konut stoğu yüzde 80 oranında yeni ve 1999 depreminden sonra yapılmıştır. Belediye olarak ruhsat verirken, inşaatlara izin verirken deprem yönetmeliklerini uyguluyoruz. İkinci güvence ise 2019 yılında göreve geldim ve Düzce’de yüksek yapılara izin vermiyoruz. Zeminle birlikte maksimum dört kat. Yatay mimari esas alan bir politikayı takip ediyoruz ve yine Düzce Belediyesi olarak deprem yönetmeliklerini harfiyen uyguluyoruz. 1999 depreminden sonra kentsel dönüşüm olmasaydı şu an burada büyük bir kaos vardı. Ölü ve yaralı sayısı çok fazla olurdu. Sağlam yapılaşmanın, sağlam konutlaşmanın güzel bir örneğidir Düzce.”

‘Elektrik kesintileri planlı’

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve AFAD Başkanlığı Koordinasyon Merkezi depremin ilk anından itibaren çalışmaları koordine etmek için çalışmalara başladı. Soylu daha sonra yetkililerle birlikte gece depremin merkez üssü olan Düzce’nin Gölyaka ilçesine geldi.

Soylu, “Bir elektrik kesintisi var, bunların önemli bir bölümü kontrollü kesintiler, mahalle mahalle, yavaş yavaş kontrollü bir şekilde veriliyor. Daha sonra elektrikle ilgili de herhangi bir kesinti söz konusu olmayacak. Tabi ki hem doğal gaz olsun hem kaçaklar olsun, birtakım fabrikalar var, bunlarla ilgili belirli periyotlarda elektrik verilmesi söz konusu” diye konuştu. 

Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu da bakanlık yurtlarını ziyaret ederek incelemelerde bulundu. İçişleri Bakanı Soylu ve Gençlik ve Spor Bakanı Kasapoğlu, akşam saatlerinde depremzedeler için kurulan çadır kenti de ziyaret etti. 

Vatandaşlar o anları anlattı

‘Kendimizi zor dışarı attık’

Depreme uykuda yakalandıklarını belirten Gülfer Tepe, “Çok şiddetli sarsıldık. Kendimizi zor dışarı attık. 17 Ağustos’ta yaşadığımız depremin aynısını yaşadık. Aynı şiddette bir depremdi. Eve giremiyoruz. Elektrikler kesildiği için telefon ışığı ile dışarı çıkabildik” dedi.

Bolu Kaynaşlı’dan Gölyaka’ya misafir geldiklerini belirten Yunus Emre ve Süleyman Kurt kardeşler, aşırı bir sarsıntı ile uykudan uyandıklarını belirterek, “Elektrikler kesilince panik yaptık. Evdeki dolap ve eşyalar üzerimize devrildi. Dolabın altında kalmaktan son anda kurtulduk” diye konuştular.

Market işleten Fatih Gülbinaslı ise, rafların devrildiğini ve ürünlerinin zarar gördüğünü ifade ederken “Koltukta TV seyrederken uyumuşum. Birden sert sarsıntı oldu. Panik yaşadık. Önce çocuklara koştuk. onları alıp kendimizi dışarı attık. Marketimdeki rafların devrildi. Yağ bidonları patladı. Zarar ziyan var ancak canımı kurtardığımıza şükrediyoruz” dedi.

Yasin Koz adlı işçi ise eşi ve iki yaşındaki Lilya ile Belediye binası ve Cedidiye Camii’nin bulunduğu kent meydanında AFAD’ın verdiği battaniyeye sarılarak sabahı ettiklerini, büyük çatlaklar oluşması nedeniyle eve girmeye çekindiklerini söyledi.

180 artçı

AFAD’dan yapılan açıklamada, saat 00.30 itibarıyla bölgede en büyüğü 4.3 olmak üzere, toplamda 180 artçı deprem meydana
geldiği belirtildi.

5 bina ağır hasarlı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, hızlı bir hasar tespiti yapıldığını belirterek “321 binamızda hasar tespiti yaptık. 5 binamız ağır hasarlı. Yurtlarımızda herhangi bir hasar yok. Binalarda hasar tespiti yapıldıktan sonra binalara girilebilir” dedi. Depremde evleri zarar gören kişilerin kolaylıkla müracaat edebilmesi için kent meydanına da AFAD tarafından hasar tespit çadırları kuruldu. 

Vergi ödemeleri 1 ay ertelendi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Düzce’de faaliyet gösteren mükelleflerin Kasım ayının sonuna kadar vermeleri gereken beyanname ve bildirimlerin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk edecek vergilerin ödeme sürelerinin 1 ay ertelendiğini duyurdu.

Adliye binasında hummalı çalışma

Düzce Adliyesi ana giriş kapısının bulunduğu cephedeki granit kaplamalar bloklar halinde yere düştü. Çevresinde güvenlik önlemlerinin alındığı binada, ekipler temizlik çalışmalarına devam ediyor. Adliyenin en kısa sürede hizmete başlaması planlanıyor.

Eğitime deprem engeli

Deprem nedeniyle Düzce, Bolu ve Sakarya’da il genelinde, Zonguldak’ta da Ereğli, Alaplı ilçelerinde tüm eğitim kurumlarında dün eğitim öğretime ara verildi. Düzce Valisi Cevdet Atay, gece saatlerinde yaptığı açıklamada da il genelinde eğitim öğretime bugün ve yarın da ara verildiğini duyurdu. Ayrıca Düzce Üniversitesi’nde 23 Kasım-4 Aralık tarihlerinde eğitim yapılmayacağı duyuruldu. Vize sınavlarının ise bir hafta ileri alınarak 5-11 Aralık tarihinde yapılacağı açıklandı. Bolu Abant İzzet Baysal ve Sakarya üniversitelerinde de vize sınavları ertelendi. l EĞİTİM SERVİSİ