Denizdeki plastiği yutmayan kalmadı

Gökhan Karakaş / İSTANBUL
Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) için bir çevre raporu hazırlayan Alfred Wegener Enstitüsü Helmholtz Kutup ve Deniz Araştırmaları Merkezi, deniz kuşlarının yüzde 90’ının, deniz kaplumbağalarının yüzde 52’sinin, Akdeniz foku, orkinos, kılıç balığı ve pamuk balıklarının aşırı oranda plastik yuttuklarını belirtti.

Kutuplardan dünyanın en derin çukurlarına kadar plastik atık kirliliğinin görülmesinin ürkütücü boyutlarını ortaya koymak isteyen Alfred Wegener Kutup ve Deniz Araştırmaları Enstitüsü, WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) için bir rapor hazırladı. Denizlerdeki Plastik Kirliliğinin Denizel Türler, Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistemler Üzerindeki Etkileri isimli rapora göre, Akdeniz, Doğu Çin Denizi ve Sarı Deniz'in de aralarında olduğu kritik önemdeki birçok denizde, plastik kirliliği canlı yaşamı için tehlikeli olabilecek eşik değerleri aştı.

DENİZLERİ KİRLETİYOR

Rapor, mikroplastik kirliliğinin ekolojik olarak tehlike eşiklerini aşarak türler ve ekosistemler üzerinde popülasyonların azalması da dahil olmak üzere olumsuz etkilere yol açabileceğini gösteriyor.

Yılda 19 - 23 milyon ton arasında plastik atığın deniz ve okyanuslara karıştığı belirtilirken, tek kullanımlık plastiklerin deniz kirliliğinin yüzde 60’ını kapladığı öğrenildi. Denizlerdeki mikroplastik kirliliğinin yaratacağı ekolojik risklerin 21. yüzyılın sonuna kadar ciddi ölçüde artacağını belirten rapor, Grönland’ın iki katından daha büyük bir alanda kirlilik eşiklerinin aşılacağının altını çiziyor. Artan ihtiyaçla birlikte plastik üretiminin 2040 yılına kadar iki kattan fazla, denizlerdeki plastik kirliliğinin ise üç kat artması tahminler arasında yerini alırken, 2050 yılına kadar denizlere karışan makroplastik miktarında 4 kat, 2100 yılına kadar mikroplastiklerde 50 kat artış oluşabileceği öngörülüyor.

Alfred Wegener Enstitüsü Helmholtz Kutup ve Deniz Araştırmaları Merkezi’nden bilim insanı Mine Tekman; "Bilimsel çalışmalar her boyutta plastiğin canlıların vücutlarına girdiğini ve bunun olumsuz etkileri olduğunu doğruluyor. Özellikle Akdeniz, dünyada en fazla kirletilen denizler arasında yer alıyor. Artık dünya tüketim tercihlerini sorgulamalı" dedi.

ÜRKÜTÜCÜ DETAYLAR

Denizlerdeki neredeyse tüm canlı türlerinde plastik kirliliğinin etkilerinin gözlendiğinin altı çizilirken, denizel ekosistemler mercan resifleri ve mangrovların bile tehlikede olduğu vurgulandı. 2 bin 144 tür doğal ortamlarında plastik kirliliğine maruz kalırken, besin zincirinin tepesindeki yırtıcılardan planktonlara kadar her türlü deniz canlısı plastik yutuyor. 297 türde gözlemlenebilir olumsuz etkiler incelenirken yüzde 88’i olumsuz etkileniyor. Deniz kuşlarının yüzde 90’ı, deniz kaplumbağalarının yüzde 52’si plastik yutuyor. Plastikler, canlılara dolanıp hareketlerini kısıtlayarak, yutularak, canlıların yaşam alanlarını örtüp solunumlarını engelleyerek ve üzerlerindeki kimyasalların çözünerek denizlere karışması yoluyla biyolojik yaşama zarar veriyor.