‘Delta ölüm riskini artırıyor’

Mert İnan - Koronavirüs nedeniyle hayatını kaybeden hamilelerin sayısı artarken bilim dünyasından hamile ve emziren anneler için önemli uyarılar geldi. Delta varyantı ile aşısız veya eksik aşılı gebelerde ağır hastalık tablosunda artış olduğunu belirten uzmanlar, bu gruptakilerin vakit kaybetmeksizin aşılanmaları gerektiğinin altını çizdi. Türk Tabipleri Birliği, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği ile Halk Sağlığı Uzmanları Derneği de yayınladıkları duyuruda, Türkiye’de aşısız ya da tam aşılı olmayan gebe ölümlerinin son dönemde fazlalaştığına dikkat çekti. Açıklamada, “Gebe kadınların hastalığı ağır geçirme riski gebe olmayanlara göre daha fazladır. Gebeliğe bağlı şeker hastalığı, KOAH, yüksek tansiyon gibi hastalıkları olan kadınlarda yaşam kaybı riski daha yüksektir” görüşlerine yer verildi.

SON AYLARA GELMEDEN

Milliyet’e bilgi veren Sancaktepe Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi ve Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nurettin Yiyit, koronaya yakalanan gebe sayısı haziran ve eylül ayları arasında 3 kat artış olduğunu belirterek, “Haziran ayından bu yana gebeler arasında ölüm sayılarında da artış olduğunu görüyoruz. Delta varyantının hızlı yayılması ve genç yaş grubunda aşılamanın daha düşük olması nedenler arasında. Özellikle hamileliğin son aylarında akciğer kapasiteleri düşüyor ve Kovid-19 ağır seyrediyor. Gebelerde pıhtılaşmaya da bir yatkınlık var. Özellikle gebeliklerinin son aylarına gelmeden önce aşı takvimlerini tamamlamış olmaları gerekir” uyarısında bulundu.

6’NCI AYA DİKKAT

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Bülent Ertuğrul ise aşı olmayıp Kovid-19 geçiren hamilelerin bebeklerinde doğum sonrası ciddi solunum rahatsızlıkları görüldüğünü belirtti:

“Özellikle aşı olamayan gebelerde, hamileliğin 6’nci ayından itibaren risk ciddi artmış oluyor. İnaktif veya mRNA aşılarının bebekleri olumsuz etkilemesi söz konusu değil. Kovid-19 anne karnındaki bebekleri bile olumsuz etkilediğinden mutlaka aşı olunmalı. Gebeler, 3. aydan sonra mRNA aşılarını olabilir. 3. ay dememizin nedeni aşılar değil. Gebeliğin ilk 3 ayında birtakım komplikasyonlar söz konusu olabiliyor. Aşı olup sonrasında, aşıya bağlı olmadığı halde komplikasyon gerçekleşmesi kafalarda soru işaretleri ve aşı karşıtı ön yargı doğuracağından ‘Üçüncü ay’ diyoruz.”

ANTİKORLU BEBEK

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal da hamilelerin mutlaka aşılanmaları gerektiğini vurgularken, “Bu sayede bebek de anneden geçen antikorla korunur. Gebelikte bağışıklık sistemi baskılanır. Bu nedenle enfeksiyon hastalıkları gebelerde daha ağır seyreder. Kovid-19 anne açısından risk oluştururken, erken dönem düşük veya ölümlere yol açabilir. Ayrıca aşı olmayıp Kovid-19’a yakalananların çocuklarında doğumdan sonra gelişim geriliği gibi riskler de ortaya çıkabilir” diye konuştu. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bengi Başer ise Delta varyantı ile Kovid-19 aşısı olmayan gebeler arasında ölümlerde de artış olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Hamilelere mutlaka Kovid-19 aşılarını olmasını öneriyoruz. Sadece hamileler değil, hamile kalmak isteyen veya emzirenlerin de aşılanması gerekiyor. Kadınlar gebelik sürecinde enfeksiyonlara açık hale geliyor. Ayrıca gebelerde mRNA aşı çalışmalarının sonuçları yayınlandı ve çocuklara zarar vermediği net olarak ortaya konuldu. Amerika Hastalık Merkezi’nin bu alanda çalışması var.”

‘AŞI BEBEĞE ZARAR VERMİYOR’

İç Hastalıklar uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, Kovid-19’un anne ve bebek için olumsuz sonuçlara yol açma riski çok yüksek olduğunu yinelerken, aşı tereddütü yaşayan hamile ve emziren annelere önerilerde bulundu:

“Delta varyantı ile aşısız gebelerde ağır hastalık tablosu ile anne ölümlerinde artışlar görüyoruz. Genelde gebeliğin 3’üncü ayından sonra aşılanma önerilirken, zorunlu kalınması durumunda hamileliğin ilk ayında da aşı olunmasında sakınca yok. Emziren anneler de rahatlıkla aşılarını olabilirler. Aşıların bebeklere zarar vermesi gibi bir durum söz konusu değil. Bugüne kadar hiçbir olumsuz bulgu ortaya konulmadı.”

‘BİLSEYDİM, 10 KERE AŞI OLURDUM’

Ankara Şehir Hastanesi Kadın Doğum Hastanesi’de “Kovid-19 gebe servisinde” tedavi gören 29 yaşındaki Fatma Aybar, hastaneye Van’ın Başkale  ilçesinden sevkle geldiğini, 32 haftalık hamile olduğunu anlattı.

Aybar, “Üç çocuğum var. Aşımı olmamıştım. Gebelere aşı yapıldığını bilmiyordum, bilseydim bir değil 10 defa bile olurdum. Ne kendimi ne de bebeğimi zor duruma düşürmeyi asla istemezdim” dedi.