21.03.2020 - 20:52 | Son Güncellenme:
CORONA VİRÜSÜ NEDİR?
Yeni Koronavirüs (COVID-19), ilk olarak Çin’in Vuhan Eyaleti’nde Aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlanan bir virüstür.
Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında bulunanlarda tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak Vuhan başta olmak üzere Hubei eyaletindeki diğer şehirlere ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin diğer eyaletlerine ve diğer dünya ülkelerine yayılmıştır.
Coronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir. İnsanlarda, birkaç koronavirüsün soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli hastalıklara kadar solunum yolu enfeksiyonlarına neden olduğu bilinmektedir. Koronavirüs hastalığına COVID-19 neden olur.
CORONA VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELER?
Belirtisiz olgular olabileceği bildirilmekle birlikte, bunların oranı bilinmemektedir. En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebilmektedir.
CORONA VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Hasta bireylerin öksürmeleri aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile bulaşır. Hastaların solunum parçacıkları ile kirlenmiş yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağıza götürülmesi ile de virüs alınabilir. Kirli ellerle göz, burun veya ağıza temas etmek risklidir.
CORONA VİRÜSTEN NASIL KORUNULUR?
Mümkün olduğu kadar yurtdışına yolculuk yapılmaması önerilmektedir. Yurtdışına çıkışın zorunlu olduğu durumlarda aşağıdaki kurallara dikkat edilmelidir:
Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs (COVID-19) için de geçerlidir. Bunlar;
El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir
Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalıdır.
Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalıdır.
Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.
KİMLER RİSK ALTINDA?
COVİD-19 enfeksiyonu ile ilgili şimdiye kadar edinilen bilgiler, bazı insanların daha fazla hastalanma ve ciddi semptomlar geliştirme riski altında olduğunu göstermiştir.
Vakaların yüzde 80'i hastalığı hafif geçirmektedir.
Vakaların %20’si hastane koşullarında tedavi edilmektedir.
Hastalık, genellikle 60 yaş ve üzerindeki kişileri daha fazla etkilemektedir.
Hastalıktan En Çok Etkilenen Kişiler:
60 yaş üstü olanlar
Ciddi kronik tıbbi rahatsızlıkları olan insanlar:
Kalp hastalığı
Hipertansiyon
Diyabet
Kronik Solunum yolu hastalığı
Kanser gibi
Sağlık Çalışanları
Çocuklar Risk Altında Mı?
Çocuklarda hastalık nadir ve hafif görünmektedir.
Çocuklarda şimdiye kadar ölüm görülmemiştir.
Hamileler Risk Altında Mı?
COVID-19 enfeksiyonu gelişen gebe kadınlarda hastalığın ciddiyeti konusunda sınırlı bilimsel kanıt vardır.
Bununla birlikte mevcut kanıtlar COVID-19 enfeksiyonu sonrası hamile kadınlar arasındaki hastalık şiddetinin, hamile olmayan yetişkin COVID-19 vakalarına benzer olduğunu ve hamilelik sırasında COVID-19 ile enfeksiyonun fetüste olumsuz bir etkisi olduğunu gösteren hiçbir veri olmadığını göstermektedir.
Şu ana kadar COVID-19'un hamilelik sırasında anneden bebeğe bulaştığına dair de bir kanıt bulunmamaktadır.
CORONA VİRÜS TANISI NASIL KONUR?
Yeni Koronavirüs tanısı için gerekli moleküler testler ülkemizde mevcuttur. Tanı testi sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında ve belirlenmiş Halk Sağlığı Laboratuvarlarında yapılmaktadır.
Koronavirüs Testi 15 Dakikada Çıkacak
Sağlık Bakanlığı tüm dünyada etkili olan ve binlerce insanın ölümüne neden olan Yeni Koronavirüs salgınına karşı tedbirleri artırıyor. Bakanlık şimdi de 15 dakika gibi kısa bir sürede sonuç alınabilecek tanı kitlerini uygulamaya başladı.
Bakanlık virüsün yayılımını önlemek amacıyla Bilim Kurulunun önerisiyle test sayısını artırdı.
Artık Yeni Koronavirüs tanısında, 60-90 dakika içinde kapsamlı sonuç alınmasına olanak tanıyan yerli tanı kitinin yanı sıra 15 dakikada sonuç verebilen hızlı tanı kiti de kullanılacak.
Bakan Koca açıklamıştı
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın TBMM’de, hızlı sonuç veren antijenden geliştirilmiş tanı kitinin Türkiye genelinde tüm illere dağıtılma kararı alındığını açıklamasının ardın Bakanlık harekete geçti.
15 dakika sonuç alınabilen tanı kiti temin edilerek Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Viroloji Laboratuvarında tanıtıldı.
Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Yasemin Coşkun, daha fazla kişiye test yapılarak izolasyonun sağlanabilmesi için hızlı tanı kitinde, yerli tanı kitinde olduğu gibi ağız ya da burun mukozasından alınan sürüntü örneğinin incelendiğini belirtti.
Coşkun, başta acil servisler olmak üzere kolay ve hızlı bir kullanımı olan testin yaygın bir şekilde uygulanabileceğini söyleyerek güvenirliğinin de yüksek olduğuna dikkat çekti.
Coşkun daha sonra hızlı tanı kitininin nasıl kullanıldığını uygulamalı olarak anlatttı.
KARANTİNA KURALLARI NELERDİR?
Yeni koronavirusun hemen hemen tüm ülkelerde yaygın hastalık oluşturduğu bilinmektedir. Hastalığın ülkemizde yayılmasını önlemek için yurt dışından gelenlerin 14 gün süre ile evde karantina uygulaması yapması, bu süre içinde ateş, öksürük ve solunum sıkıntısı gibi belirtiler yönünden kendisini izlemesi ve şikayeti olursa ALO 184 telefon hattına başvurması gerekmektedir.
Karantina süresince uyulması gereken kurallar:
-Evden dışarı çıkılmamalıdır.
-Eve ziyaretçi kabul edilmemelidir.
-Eller sık sık su ve sabunla yıkanmalıdır.
-Başka kişi/kişiler ile aynı ortam paylaşıldığı zaman tıbbi maske takılmalıdır.
-Evdeki diğer kişilerden uzak bir odada, mümkün değil ise iyi havalandırılan bir odada oturulmalı, diğer kişilerden en az 1 metre uzakta olunmalı ve tıbbi maske takılmalıdır.
-Kişisel eşyalar başkaları ile paylaşılmamalıdır. Kullanılması gerekirse eşyalar su ve sabun/deterjanla yıkanmalıdır.
-Kullanılan tekstil ürünleri 60- 90 derecede normal deterjan ile yıkanmalıdır.
-Mümkünse ayrı tuvalet ve banyo kullanılmalıdır.Tuvalet, banyo gibi ortak alanlar iyi havalandırılmalıdır. Banyo ve tuvaletler günde en az bir kez sulandırılmış çamaşır suyuyla (1:100 normal sulandırmada) temizlenmelidir.