Çocukların hiç çıkmak istemediği masal âlemi

Habil Tangören - Mickey Mouse, Tom ve Jerry, Tenten, Sünger Bob, Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler... Daha yüzlerce çizgi film kahramanı Balat Oyuncak Müzesi'nde küçük ziyaretçileriyle buluşmayı bekliyor.Balat’ta yaklaşık bin metrekarelik tarihi bir binada sadece 7 ay önce hizmet vermeye başlayan Balat Oyuncak Müzesi, çocuklarıyla birlikte eğlenceli bir gün geçirmek isteyen ebeveynlerin de favori mekanları arasında yer alıyor.

50 yıllık bir koleksiyonla oluşturulan ve 15 farklı kategoride yaklaşık 17 bin oyuncağın bulunduğu müze, içinde geçmişten günümüze çok çeşitli oyuncakları buluşturan sergi alanı, eski tarihi filmlerin oynatıldığı sinema, çocukların kendilerine özel oyuncaklara sahip olabileceği atölye çalışmalarıyla kısa sürede İstanbul'un gözde mekanlardan biri haline geldi.

Nadir oyuncaklar

Dünyanın çeşitli ülkelerinden toplanan oyuncaklar, geldikleri bölgenin kültürünü de Balat'a taşımış. Çocuklarınız atölyede keyifli zaman geçirirken, siz de Balat’ın tarihi sokaklarında eski İstanbul’u deneyimleyebilirsiniz.

Farklı konseptlerde eserlerin yer aldığı müzenin alt katında nadir oyuncaklar, eşsiz döküm (diecast) arabalar, detaylı bebek evleri, popüler ve klasik çizgi filmlerin sahneleriyle zenginleşen 50 yıllık geçmişe sahip koleksiyon yer alıyor.

Müzenin üst katında dev tren konseptiyle süslenmiş, 7'den 70'e her yaş grubuna hitap eden oyuncaklar ziyaretçilerin büyük ilgisini çekiyor. Ayrıca meraklıları için 80’li yılların film sahnelerinin canlandırıldığı dioramalar ve Türkiye’nin en büyük kurşun asker koleksiyonuna göz gezdirebilirsiniz. Müzede yer alan dünyaca ünlü Arjantinli heykeltraş Forchino'nun komik bibloları da büyük ilgi gören objelerden.

Timur İnçoğlu'nun kurucusu olduğu Balat Oyuncak Müzesi'yle ilgili öğrenmek istediklerimizi, Müze Müdürü Bekir İnçoğlu'nun anlatımıyla dinleyelim.

Dedemin büyük hayali

Oyuncak müzesi fikri nasıl çıktı, nasıl gerçekleşti. Süreci anlatır mısınız.

- Dedem zamanında orta ölçekli bir mekanik tasarım atölye sahibiymiş. Oğluna, yani babama oyuncak satın almak yerine kendisi yapmayı tercih etmiş. Yaptığı oyuncaklar yıllar geçtikçe çoğalmış eve sığmaz hale gelmiş. Bunları atmaya da kıyamadığı için gelecekte bir oyuncak müzesi kurmayı hayal etmiş ancak böyle bir alan olmadığı için hayalini ertelemiş. Sonunda 3 yıl önce dedemin hayalini gerçekleştireceği bir mekan bulduk. Bu 3 yıllık süreçte müzeyi oluşmaya başladık. Elimizdeki koleksiyonların yanına çeşitli ülkelerden getirdiğimiz oyuncakları da ekledik ve yaklaşık 17 bin oyuncağa ulaştık.

Burada 50 yıllık oyuncakların yanı sıra, kurşun askerler gibi daha da yaşlı oyuncaklar bulunuyor. 3 yıllık bir hazırlıktan sonra müzeyi açtık ve 7 aydan beri ziyaretçilerimizi ağırlıyoruz.

Pandemi döneminde müzeyi ziyaret edenler oldu mu?

- Tabii ki pandemi herkesi olduğu gibi bizi de etkiledi. Ancak, bir şekilde müzemizin varlığını öğrenip merak edenler gelmeye başladı. Müze kulaktan kulağa yayılınca da ziyaretçi sayısı artmaya başladı. Açıkçası son birkaç aydan beri de bayağı yoğunuz. Okullardan öğrenci grupları gelmeye başladı, bazı aileler çocuklarının doğum gününü bu masal ortamında arkadaşlarıyla birlikte kutlamayı tercih ediyor. Özellikle hafta sonları ziyaretçi sayısı hayli yoğun oluyor. Aileler, çocuklarıyla birlikte bu kültürü tanımak için geliyor.

7'den 70'e ziyaretçi

Bu sürede ziyaretçi sayısı kaç oldu?

- Aylık ortalama ziyaretçi sayımızı söyleyeyim, yaklaşık 2 bin-2 bin 500'ü geçiyor ve bu sayı aydan aya artış gösteriyor.

Ziyaretçi profili nasıl?

- Genellikle aileler, çocuklarıyla geliyor. Ayrıca diorama hobisi olanlar buradaki minyatür kentleri görmeye geliyor. Sinema tutkunları filmlerdeki karakterleri yakından görmek istiyor. Otomobil meraklıları, çok geniş bir yelpazedeki maket arabaları inceliyor. Yani, 7'den 70'e her yaştan ziyaretçiye hitap ediyor müzemiz.

Müzede ne tür oyuncaklar bulunuyor?

- Burada 17 kategoriden oluşan bir oyuncak skalası var. Çeşitli çizgi karakterlerinden oyuncak bebeklere, minyatür kentleri canlandırdığımız diorama köşelerimiz var. Çeşitli film sahnelerini, tarihten kesitleri canlandırdığımız dioramalarımız ziyaretçilerin büyük ilgisini çekiyor. Çocuklar dakikalarca bu sahneleri inceliyor, o dönemleri anlamaya çalışıyor.

Müzede ne gibi etkinlikler düzenleniyor?

- Şu anda 4 çeşit etkinliğimiz var. Bu sayı giderek artacak. Hatta, Hacivat-Karagöz gösterilerimiz de başlıyor. Bu konuda bir tiyatrocu arkadaşımız bu etkinliği üstleniyor. Zaten kendisi 14 yıldır okullarla bu gösteriyi gerçekleştiriyor.

Onun dışında ahşap maket birleştirme ve boyama etkinliği düzenleyeceğiz. Bunun da çocukların büyük ilgisini çekeceğini düşünüyorum. Halen küçük ziyaretçilerimizin el becerisini geliştirmeyi amaçlayan maske boyama etkinliğimiz var. Ayrıca ahşap üzerine günümüz çizgi film karakterlerini boyama etkinliği düzenliyoruz. Bir de resim boyama atölyemiz bulunuyor. Bu atölye de ziyaretçilerin hayli ilgisini çekiyor. Çocuklar kendi yarattıkları eseri hayranlıkla seyrediyor, ortaya bir şey çıkarmanın gururunu yaşıyor.

Bunun dışında bir de diorama atölyemiz var. Ancak bu atölye henüz çalışma aşamasında. Hazırlıklarımız sürüyor. Burada da çocuklar minyatür evler, köprüler, yollar yapacak.

Teneke arabalar köşesine büyük ilgi

“Müzede şu anda yaklaşık 170 civarında eski yıllardan kalma teneke oyuncak var. Bunlar dünyanın çeşitli ülkelerinden toplanarak müzemize kazandırıldı. Bir de diecast (metal) arabalar köşemiz var. Burası da yaklaşık 20-30 yıllık bir koleksiyon. Bazı markaların ilk modelleri de bu köşede ziyaretçileri bekliyor.”

‘Diğer kentlerde de şubeler açacağız’

“Balat Oyuncak Müzesi’nin şubelerini diğer kentlerde de açmayı planlıyoruz. Hedefimiz, müzemizi Avrupa’daki örneklerini aratmayacak, hatta onların da üzerine çıkacak seviyeye ulaştırmak.”

‘Çocuklara oyuncak hediye edeceğiz’

“Oyuncaklarımızın sayısı da her geçen gün artıyor. Oyuncaklarını bağışlamak için bizi arayanlar oluyor, bizim topladığımız oyuncaklar oluyor. Ayrıca bir de sosyal sorumluluk projesi hazırlığı içindeyiz. Günümüzde oyuncaklara ulaşamayan çocuklara oyuncak hediye edeceğiz. Bu proje üstünde çalışıyoruz.”