Canlı yaşam yok oluyor

RİZE'de kent merkezi ile birlikte 10 ilçe, 5 belde ve 25 köyde yaklaşık 300 bin kişinin içme suyu ihtiyacının karşılandığı Salarha Deresi'ne kurulan hidroelektrik santrali deneme üretimine başladı, suyun tünele alındığı 8 kilometre boyunca derede su kalmadı. Taşkınlarda çevrede yaşayanların korkulu rüyası olan derenin iki saat içerisinde susuz kalması bölge halkının tepkisine neden oldu.

Rize’nin içme suyu ihtiyacının karşılandığı Salarha Vadisi’nde iki yıl önce yapımına başlanan 28 megavat kurulu gücündeki Ada Hidroelektrik Santral Projesi dün deneme üretimine başladı. Proje kapsamında Yiğitler Köyü’ndeki regülatör sahasından tünele alınan su Güneysu Vadisi’nde kurulan santrale aktarıldı, 8 kilometre sonra yeniden Salarha Deresi’ne bırakıldı. Ancak 8 kilometre boyunca su bırakılmayan dere kurudu.

Salarha Vadisi’nde kurulan Topaloğulları Çevre Koruma Derneği Başkanı Ali Toptan, uzun yıllardır su seviyesi ile bölgenin korkulu rüyası olan Salarha Deresi'nde elleri yıkayacak kadar bile su kalmadığını işaret etti, “Bir iki saat içerisinde su seviyesi birden düştü. Ayakkabılarla dere yatağından karşıya geçebiliyoruz. Gürül gürül suyun aktığı derenin ortasındayız ama su yok. Böyle şey olmaz. İshale hattı olmayan bölgede pis sular da dereye veriliyor. Burada artık kokudan da durulmaz. Şimdiden pis koku hissedilmeye başlandı. Sağlık yönünden ciddi sıkıntılar yaşarız” dedi. Dereyi daha önce hiç bu halde görmediklerini anlatan yöre sakinlerinden Şevki Köse ile Faruk Demircan ve Mustafa Avcı da derenin bu hale getirilmesinden yakındı, "Onca yıldır burada yaşarız, dereyi ilk kez bu halde gördük. Salarha Deresi kurudu. Söyleseler inanmazdık" diyerek dert yandı.

CANLI YAŞAM YOK OLUYOR
Derelerin Kardeşliği Platformu Sözcüsü Ömer Şan ise, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun söylemlerinin aksine HES’lerin artık dereleri kuruttuğunun görülmesi gerektiğini belirterek, “Artık görüntüler ortada. Derelerde su kalmadı. Salt bir enerji kaynağı olarak görülen ve ranta dönüştürülen dereler kuruyor, canlı yaşam yok oluyor. Dereler kuruduğu gibi yaşamın da kökü kurutuluyor. Bu rant projelerine artık dur denilmeli” dedi. Rize’de daha önce de elektrik üretimine geçilen HES projeleri ile Güneysu İlçesi’ndeki Gürgen Deresi ile İkizdere Vadisi’ndeki İkizdere Deresi kurumuştu.