Koruma altındaki bölgede böcek istilası! 'Elbiselerin içinde yaşıyorlar'

UNESCO'nun 2005 yılında 'Türkiye'nin ilk biyosfer rezervi' olarak ilan edip, koruma altına aldığı Gürcistan sınırındaki Camili Vadisi, tarım zararlısı kahverengi kokarca böceğinin (Halyomorpha halys) istilasına uğradı. Karçal Dağları'na gizlenen, ekolojik ve kültürel bir hazine olarak nitelendirilen ve yaşlı ormanları ile dikkati çeken vadideki Camili köyü ile Düzenli, Efeler, Kayalar, Uğur ve Maral köylerinde, havaların soğuması ile kahverengi kokarca böceği evlere girip, üremeye başladı. Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri, bitkilerin suyunu emip, kurumasına yol açan böceğe ilişkin çalışma başlattı.

EN ÇOK TARIM ÜRÜNLERİNE ZARAR VERİYORLAR

Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Temel Göktürk, söz konusu böceğin 4 yıl önce Gürcistan'dan bölgeye geldiğini belirtti. Böceğin en fazla tarım ürünlerine zarar verdiğini söyleyen Prof. Dr. Göktürk, "Fındık başta olmak üzere fasulye, kivi, elma, armut, ısırgan, böğürtlen gibi otsu bitkilerin suyunu emerek besleniyor. Artvin'de 2 bin 727 tür bitki var; çoğu otsu bitkilerden oluşuyor. Doğu Karadeniz için kırmızı listede olması gereken konu esasında; fındık. Henüz tam zararlarını görmedik. Fakat bu durum popülasyonu sürekli artan böceğin ilerleyen yıllarda vereceği zararın büyümeyeceği anlamına gelmiyor. Böcekler hava soğuyup, evlere girince insanlarda psikolojik etki yapıyor. Kışın evlerde saklanıp, durgun halde geçiriyorlar. Bahar gelip, havalar ısınınca uçarak yayılıyorlar. Dışarıda varlıkları bilinse de insanlar evlere girdiğinde yoğunluğunu daha net anlıyor" diye konuştu.

Sonbaharın gelmesi ile son 1 ayda kahverengi kokarca böceğinin köylerde arttığını söyleyen Efeler köyü muhtarı Cavit Kahya, "Balkonları, kapı-pencereleri açamıyoruz. Eve girip, elbiselerin içinde yaşıyorlar. Hava soğuk olduğu için kışı evde geçiriyorlar. Süpürüp temizliyor, imha ediyoruz. Kötü kokusu insanı tiksindiriyor. Burada arıcılık çok yapıldığı için ilaçlama da yapamıyoruz" dedi.

'DURUMUMUZ HİÇ İYİ DEĞİL'

Kahverengi kokarca böceğinin istila etiği Güreşen köyü sakinlerinden Muhammet Bozkan da "Evlerde çok fazla var. Koku yapıyor, evlere giremiyoruz. Bahçelerimizi de sardı. Durumumuz hiç iyi değil. Önlem alınması lazım. Nereden geldi, nasıl oldu, bilmiyoruz. Çatılarımızda, pencerelerimizde var. Nerede boş yer buluyorsa; sığınıyor, herhalde yavruluyor" diye konuştu.

Böceklerin evleri ve bahçeleri sardığını ifade eden Salih Külünk ise "Mahsullerimiz, fasulye ve fındığımız zarar gördü. Sebze yetişmez oldu. Buna önlem alınması lazım" dedi. Evinin çatısında yuvalayan böcekleri gösteren Miraç Bozkan, "Her yeri rehin aldılar. Yatağımızdan çıkıyorlar, geceleri yatamaz olduk. Evin her köşesine yuvalıyorlar. Çatıda, banyoda, lavaboda her yerdeler. Bu illet, her yere bela oldu. Kokusu midemizi bulandırıyor" diye konuştu.