Bir günde 286 bin sağlıkçı aşılandı

Yeni tip koronavirüs salgınıyla geçen yıl mart ayından bu yana mücadele veren Türkiye’de kitlesel aşılama kampanyası dün 81 ilde eş zamanlı başlatıldı. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun Çin şirketi Sinovac’ın geliştirdiği CoronaVac’a acil kullanım onayı vermesi sonrası ülke genelinde başlatılan aşı kampanyasında pandeminin ilk gününden bu yana ön saflarda mücadele veren sağlık çalışanlarına ilk doz uygulandı. 2-8 derece arasında özel dolaplarda saklanan aşılar kişiye özel barkodlarla uygulandı. Bazı kentlerde yoğunluk yaşansa da gün boyu aşılamada her şey yolunda gitti.

Kovid geçiren sağlık çalışanları da aşılamaya dahil edildi. İlk doz aşıyı olan sağlık çalışanları, hiçbir ağrı ve şikayetlerinin bulunmadığını ifade etti. Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre bir günde ülke genelinde aşı uygulanan sağlık çalışanlarının sayısı 286 bin 482’yi buldu. Kovid-19 salgınından çıkışın tek yolunun aşılanma olduğunu söyleyen sağlık çalışanları, vatandaşlara aşı olmaları yönünde çağrıda bulundu. “Umutluyuz” diyen Ankara Şehir Hastanesi’nde acil serviste görevli Uzman Doktor Bilge Karaca ilk doz aşı olduktan sonra “Bir senedir yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Kovid-19 olan doktorlarımız var. Olmayan doktorlarımız var. Biz de ara ara kendimizden şüphe ettik ama çok şükür buralara kadar geldik. Bu aşıyla da umutluyuz. 28 gün sonra ikinci dozumu olacağız. Sonrasında halkın da aşılanmasıyla artık bunun bitmesini bekliyoruz” dedi.

‘Bu güce inanın’

Kitlesel aşılamaya geçilmesiyle birlikte Sağlık Bakanlığı Kovid-19 aşısı olanların internet üzerinden anlık takibinin yapılabilmesi için, “Kovid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu” oluşturdu. Platformda ülke genelinde toplam aşılanan kişi sayısı canlı olarak takip edilebiliyor. Platformda, koronavirüs aşısı olmak için yapılması gerekenler “Nasıl aşı olurum?” başlıklı bölümde hazırlanan video ile uygulamalı olarak anlatıldı. Platform aracılığıyla Türkiye geneli uygulama sayısını takip eden Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter’dan öğlen saatlerinde yaptığı paylaşımda, “Şu an itibarıyla 1. doz aşısını olan sağlık çalışanı sayısı 100 bini geçti. Türkiye aşı programı uygulamakta güçlü bir alt yapıya sahiptir. Bu güce inanan, destek veren herkese teşekkür ederim” ifadelerini kullandı. Koca, paylaşımında, anlık aşı uygulanan sağlık çalışanı sayısının yer aldığı, “https://covid19asi.saglik.gov.tr/” linkine de yer verdi.

Etkinlik oranı 91.25

CoronaVac aşısıyla ilgili Türkiye, Brezilya ve Endonezya’da yapılan denemeler sonrası açıklanan etkinlik oranı farklılık gösteriyor. Geçen ay Türkiye’de yapılan ikinci faz raporlamalarına göre ise aşının yüzde 91.25 etkili olduğu açıklanmıştı. Brezilya’da yapılan son klinik deneyler sonucunda aşının yüzde 50.4 oranında etkili olduğu duyurulmuştu. Bu oran Endonezya’da ise yüzde 65.3 olarak ilan edilmişti. Türkiye ve Endonezya’da açıklanan sonuçlar ikinci faz çalışmalarına ait olduğu için katılımcı sayısının düşük olduğu, anlamlı sonuçlar için üçüncü faz sonuçlarının beklenmesi gerektiği ifade ediliyor.

MESLEK GRUPLARI BELİRLENDİ

Kim, ne zaman aşı olacak?

Sağlık Bakanlığı tarafından aşı uygulanacak meslek grupları açıklandı. Aşı uygulanacak grup sıralaması tablosu “covid19asi.saglik.gov.tr” adresinden paylaşıldı. Tablonun dördüncü ve son aşamasında, aşılanma sırası geldiği halde zamanında yaptırmayanların aşı uygulamaları yapılacak. Sağlık çalışanlarının ardından ikinci aşamada asker, polis ve öğretmenlerin aşılaması gerçekleştirilecek. Bakanlığın açıkladığı meslek gruplarının aşılanma aşaması ve sıralaması şöyle:

1. aşamada

A. Sağlık kurumunda çalışanlar (kamu, özel, üniversite, vakıf vb. tıp fakültesi ve diş hekimliği fakültesi stajyer öğrencileri dahil), tüm kamu, serbest eczane çalışanları (eczacı ve kalfalar dahil)

B. Yaşlı, engelli, koruma evleri gibi yerlerde kalanlar ve çalışanlar

C. 65 yaş üstü bireyler;
C1- 85 yaş üstü bireyler,
C2- 80-84 yaş arası bireyler,
C3- 75-79 yaş arası bireyler,
C4- 70-74 yaş arası bireyler,
C5- 65-69 yaş arası bireyler.

2. aşamada

A. Hizmetin sürdürülmesi için öncelikli sektörler:

A1- Milli Savunma Bakanlığı,
A2-İçişleri Bakanlığı,
A3-Kritik görevlerdeki kişiler,
A4-Zabıta, özel güvenlik,
A5- Adalet Bakanlığı,
A6-Cezaevi,
A7-Eğitim sektörü (öğretmenler ve öğretim üyeleri),
A8-Gıda sektörü (SGK kayıtlarına göre) çalışanları (fırın, yemek fabrikaları, gıda imalathaneleri, ambalajlanmış su üreticileri vb.),
A9-Taşımacılık (SGK kayıtlarına göre) sektöründe çalışanlar.

B.50-64 yaş arası bireyler:

B1- 60-64 yaş arası bireyler,
B2-55-59 yaş arası bireyler, 
B3-50-54 yaş arası bireyler.

3. aşamada

A. Kronik hastalığı olan kişiler:

A1a-40-49 yaş arası bireyler,
A1b-30-39 yaş arası bireyler,
A1c- 18-29 yaş arası bireyler.

B. Diğer gruplar:

B1- 40-49 yaş arası bireyler,
B2-30-39 yaş arası bireyler,
B3-18-29 yaş arası bireyler. 

Aşı sırası e-Nabız’da 

Sağlık Bakanlığı, e-Nabız uygulamasına Kovid-19 aşı durumu bilgilendirme özelliği ekledi. Vatandaşlar, uygulamaya eklenen “Kovid-19 aşı durumu bilgilendirme özelliği” sayesinde aşı için belirlenen öncelik grubunda olup olmadıklarını görebilecek. Aşı olmak isteyenlerin hastanelere ya da aile sağlık merkezlerine başvurmadan önce Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden randevu alması gerekecek.

İkinci doz 28 gün sonra 

CoronaVac aşısı da Pfizer/BioNTech, Moderna ve AstraZeneca/Oxford Üniversitesi aşıları gibi iki doz olarak uygulanıyor. Sağlık Bakanlığı aşılamanın 28 gün arayla iki doz şeklinde yapılacağını açıklamıştı. 

DOÇ. Dr. Kayıpmaz: ‘İlk yan etkisi baş ağrısı’





Ankara’da Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile Kovid-19 aşısı olan Bilim Kurulu üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, aşı olduktan sonra uygulama noktasında hafif ağrı olduğunu söyledi.

Bunun dışında baş ağrısı, yorgunluk, kas-eklem ağrısı gibi istenmeyen yan etkiler oluştuğunu belirten Kayıpmaz, “Yan etkiler, 48 saat içinde de sonlanıyor. Aşıya bağlı alerjik reaksiyonlar gözlenebiliyor nadir de olsa. Aile sağlığı merkezleri ve hastanelerde bu durumlara karşı gerekli önlemler alınmış durumda. Aşı olan kişi 15 dakika boyunca izleniyor. Beklenmedik alerjik reaksiyona karşı da önlemlerimiz hazır durumda bekletiliyor” diye konuştu. 

Doç. Dr. Kayıpmaz, aşı ile ilgili tüm soruların cevaplarının platformda yer aldığını belirterek şu bilgileri verdi: “Nasıl aşı olacaksınız, sonrasında kimlere Kovid-19 aşısı uygulanacak, aşıların etki mekanizmasının ne olduğu ve aşılarla ilgili sıkça sorulan sorulara buradan rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Aşı çeşitleri, uygulanacak kişiler ve yan etkilerle karşılaştığınızda ne yapmanız gerektiğine dair bilgileri bu platformda bulabiliyorsunuz. Sıkça sorulan sorular köşesi var; mesela ‘Kovid-19’u geçirdim yine de aşı yaptırmalı mıyım?’ sorusu burada var. Veya ‘Kovid-19 aşısı emziren kadınlara uygulanabilir mi?’ sorusunun cevabını bulabiliyorlar. Mesela ‘Yumurtaya alerjisi olan aşı oluyor mu?’ Aşının üretim sürecinde kullanılmıyor yumurta; bu nedenle alerjisi olan kişiler aşı olabilir. Aşı sözlüğü bulunuyor, aşının tarihçesine bile ulaşabilirsiniz. Aşı takip sistemiyle aşı nakil araçlarının nasıl takip edildiği stok ve soğuk zincirin nasıl takip edildiği görülebiliyor.” 

Ayşegül hemşire: Bakan Bey heyecanlıydı

Türkiye’de deneme safhası hariç gerçek anlamda ilk Kovid-19 aşı uygulamasını canlı yayında Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya yapan uzman Hemşire Ayşegül Erciyas, Milliyet’e konuştu.





İlk aşıyı yaptığı için mutlu olduğunu belirten Erciyas, “Bir yıldır bu hastanede Kovid-19 pandemi hastanesi olarak görev yaptık. Bu süreçte çok fazla arkadaşımız hastalandı, iyileşti. Genç arkadaşlarımızın, mesleğe yeni başlayanların çok büyük endişeleri var. 24 yaşındaki gencecik arkadaşlarımız yoğun bakımda Kovid hastalarına müdahale ediyorlar. Gerçekten zorlu bir yıl geçirdik. Biz hatta aşı ilk içeriye girdiğinde gerçekten çok sevindik. Aşıdan ümidimiz çok fazla” dedi.

Koca’ya aşıyı uygulama sürecine ilişkin duygularını anlatırken de Erciyas, o süreçte hem kendisinin hem de Bakan Koca’nın heyecanlı olduğunu belirtti.

Erciyas, aşılama öncesi Koca’ya “AŞILA” uygulamasının sürecini anlattığını kaydederek, “İlk gerçek anlamda aşılanan ve ‘ilk aşılandı’ olarak sisteme bilgisi düşen bakanımızdı. O yüzden süreci kendisine anlattım. (Karekodunuzu okuttuktan sonra aşılandığınıza dair size mesaj gelecek. Randevunuzu da oluşturuyorum dedim)” ifadelerini kullandı.

Koca’ya plasebo yapıldığı, Çin aşısı olmadığı yönündeki iddialara da değinen Erciyas, şunları dedi: “Plasebo değil aşıydı. Biz öncesinde aşıyı hazırlamak istedik. Canlı yayın olduğu için aşının flakondan enjektöre çekildiği görülmek istenir diye düşündük. Ben Bakan Bey’e yapılacak aşının karekodunu okutup sisteme tanımlamasını yaparken, arkamda diğer arkadaşımız da flakondan aşıyı enjektöre çekiyordu. Sonra bana verdi ve ben uyguladım. Arkası dönük olduğu için fark edilmedi. Biz sonra kayıtları inecelerken, ‘keşke o esnada yakın planda çekmiş olsalardı’ dedik. Biz gerçek aşı yaptık. Çin aşısı gözümüzün önünde geldi. Açtık, çektik ve yaptık. Bunu da canlı yayında yaptık.” 

Fotoğraflar: Yavuz Özden Milliyet