18.12.2023 - 22:32 | Son Güncellenme:
Besti KARALAR/ANKARA (DHA)
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, TBMM Genel Kurulu'nda, bakanlığı ve bağlı kuruluşların 2024 yılı bütçe görüşmeleri ile ilgi iaçıklamalarda bulundu. Bakan Yumaklı, bakanlığının faaliyet, hedef, projelerini anlattı. Pandemi, politik anlaşmazlıklar ve savaşlar, gıda milliyetçiliği kavramını ön plana çıkardığını söyleyen Bakan Yumaklı, "Dünya nüfusunun 2050 yılında 10 milyar, ülkemiz nüfusunun ise 100 milyonun üzerinde olacağı tahmin edilmektedir. Bu nüfusun gıda ve su ihtiyacını karşılamak için daha fazla tarımsal üretime ve yatırıma ihtiyaç duyacağız" açıklamasında bulundu.
Bakan Yumaklı, 2002 yılında 25.1 milyar dolar olan tarımsal hasılanın, 2022 yılında yüzde 133 artışla 58.6 milyar dolara yükselttiklerini aktararak, "Tarımsal Gayri Safi Yurtiçi Hasıla bakımından Avrupa'da lideriz, Dünyada ise ilk 10 içerisinde yer almaktayız. Aynı dönemde ihracatımızı 3.8 milyar dolardan, 7.9 katına çıkararak 30 milyar dolara ulaştırdık. Son 21 yılda 95 milyar dolar dış ticaret fazlası verdik" dedi.
'AB ÜLKELERİ ARASINDA SU ÜRÜNLERİ BİRİNCİ SIRADA'
Bakan Yumaklı Türkiye'nin su ürünlerini yetiştirmede AB ülkeleri arasında birinci sırada yer aldığını kaydederek, "Son 20 yılda; su ürünleri üretimimizi 61 bin tondan 8.4 katına çıkararak 515 bin tona yükselttik. Su ürünleri ihracatımızı ise 97 milyon dolardan 17 katına çıkararak 1.7 milyar dolara ulaştırdık. Yıl sonunda 575 bin ton üretime, 2 milyar dolar ihracata ulaşacağız" diye konuştu.
'DESTEKLER'
Bakanlığın desteklerine ilişkin, 2003- 2023 döneminde çiftçilere günün fiyatlarıyla 866 milyar lira destekleme ödemesi yaptıklarını açıklayan Bakan Yumaklı, "Hububat üreticilerimize ayni olarak ödenen mazot ve gübre desteklerini, geçen yıl yaptığımız gibi öne çektik ve ekim ayında Ziraat Bankası kartlarına 11.2 milyar lira tanımladık" dedi.
'81 İLİN TAMAMINA YAYGINLAŞTIRILACAK'
Bakan Yumaklı, 42 ile uyguladıkları destek programını, 81 ilin tamamına yaygınlaştıracaklarını belirtti. 41 ilde 60 adet Organize Tarım Bölgesinin yatırım sürecini hızlandırdıklarını aktaran Bakan Yumaklı, "Aydın Efeler ve Denizli Sarayköy organize tarım bölgelerinde üretime başladık. Kadın ve gençlerimizi sektöre yatırım yapmaları için yüzde 100'e varan hibelerle destekliyoruz. Diğer taraftan, gençlerimizin tarım politikalarında izi olsun diye; Tarım ve Orman Gençlik Konseyini kurduk" değerlendirmesinde bulundu.
'DENETİMLERLER'
Bakan Yumaklı, gıda arz güvenliğini sağlamanın yanında, sağlıklı ve güvenilir gıda için de 7 gün 24 saat çalıştıklarını belirterek, yaptıkları denetimler hakkında şu bilgileri paylaştı:
"2023 yılında 1 milyon 215 bin gıda denetimi gerçekleştirdik. Planlı ve rutin denetimlere ek olarak, farklı sektörlerde, her ay, tüm Türkiye'de 'Eş Zamanlı Denetim Programı' uyguluyoruz. Zirai ilaç kullanımını azaltmak için biyolojik ve biyoteknik mücadeleyi destekliyoruz. Bu kapsamda 2023 yılı desteklerini yüzde 100 artırdık. Ayrıca ülkemizde 7'si bu yıl olmak üzere, 223 zirai ilacın satış ve kullanımını da yasakladık. Hayvan hastalıklarıyla mücadelemiz de aralıksız devam ediyor. 2023 yılı içerisinde toplam 58 milyon doz şap aşısı ürettik ve 40 milyon dozunu uyguladık. Azerbaycan'a 9 milyon doz şap aşısı ihraç ettik. Hayvan aşı ve ilaçlarının testleri ile kalite kontrollerinin yapılacağı, uluslararası nitelikte, akredite ve entegre Veteriner Tıbbi Ürün Kontrol Merkezini kuruyoruz."
'ATA TOHUMU PROJESİ'
Bakan Yumaklı, araştırma kurumlarında tarla bitkilerinde 953, bahçe bitkilerinde 1027 yerli ve milli tohumluk çeşidi geliştirdiklerini, Türkiye'de üretilen sertifikalı tohumluk çeşidinin yüzde 40'ının, bu tohumlardan oluştuğunu söyleyerek, "Ata Tohumu Projesi kapsamında, farklı türlerde 37 yerel çeşidi, araştırma enstitülerimiz adına tescil ettik ve koruma altına aldık. Ar-Ge çalışmalarımızla, et ve yumurta tavukçuluğunda yerliliği artırıyoruz. Yumurta tavukçuluğunda 4 damızlık hat geliştirdik. Et tavukçuluğunda ise hat geliştiren 4 ülkeden biriyiz" dedi.
'63 TOHUMLUK ÇEŞİDİ GELİŞTİRDİK'
Tarımsal üretimin geleceğinin teminatı olan 318 bin genetik materyali, gen bankalarında koruduklarını vurgulayan Bakan Yumaklı, "Küresel iklim değişikliğinin etkilerini her geçen gün daha fazla hissettiğimiz bir dönemdeyiz. Bunun için; kuraklığa, soğuğa ve hastalıklara dayanıklı tohum çeşitleri geliştiriyoruz. Bu bağlamda, 63 tohumluk çeşidi geliştirdik ve çiftçilerimizin hizmetine sunduk" diye konuştu.
'AĞAÇLANDIRMADA AVRUPA'DA BİRİNCİ, DÜNYADA DÖRDÜNCÜYÜZ'
Bakan Yumaklı ormanlara ilişkin de, "Son 21 yılda 5.9 milyon hektar alanda, 7 milyar tohum ve fidanı toprakla buluşturduk. 2002 yılında 20.8 milyon hektar olan orman alanımızı, 2022 yılında 23.2 milyon hektara ulaştırdık. Ağaçlandırmada Avrupa'da birinci, dünyada dördüncüyüz. Orman köylümüzü yüzde 20'si hibe, geri kalanı faizsiz olmak üzere ORKÖY kredisiyle destekliyoruz. Bu kapsamda 11 bin aileye 1.2 milyar lira destek verdik" dedi.
'ORMANLAR, 10 İNSANSIZ HAVA ARACI VE 776 KULE İLE 24 SAAT GÖZETLENİYOR'
Bakan Yumaklı, ormanları 10 insansız hava araçları ve 776 kuleleriyle 24 saat gözetlediklerini, yapay zekâ ve ileri teknolojiyle, hem orman yangınlarına müdahale süresini azalttıklarını, hem de yangın söndürme çalışmalarının sevk ve idaresinde etkinliklerini artıklarını söyledi. Orman yangınlarıyla mücadelenin, rezerv güçler dahil 100 helikopter ve 24 uçakla sürdürdüklerini aktaran Bakan Yumaklı, "Orman yangınlarıyla mücadelede İHA kullanan, Avrupa'da ilk, dünyada ikinci ülkeyiz. Kara filomuzun kapasitesini artırarak; arazöz sayısını 1560'a, ilk müdahale aracını 2 bin 453'e, iş makinasını 786'ya çıkardık" bilgisini paylaştı.
Yaban hayatını koruma ve izleme çalışmalarını yürüttüklerini, Anadolu yaban koyunu, alageyik, ceylan ve kelaynak gibi türlerin neslini yok olmaktan kurtardıklarını dile getiren Bakan Yumaklı, 2023 yılında tabiat ve milli parklarda 61 milyon ziyaretçiyi ağırladıklarını kaydetti.
'SU KAYNAKLARI'
'Ulusal Su Verimliliği Seferberliğini' başlattıklarını ifade eden Bakan Yumaklı, "Bu konuda vizyonumuzu ve hedeflerimizi gösteren Strateji Belgemizi ve Eylem Planımızı yayımladık. Su kaynaklarının etkin yönetimi ve koordinasyonu için Ulusal Su Kurulunu oluşturduk. Yağışların 72 saat öncesinden başlanılarak tahmin edilmesi ve gerekli uyarıların yapılması maksadıyla Taşkın Tahmini ve Erken Uyarı Sistemi-TATUS'u kurduk" dedi.
'ÜRETİCİLERİMİZE 100 MİLYAR TL ÖDEDİK'
Bakan Yumaklı, çiftçilere yönelik yapılan faaliyetlere ilişkin, "Sayın Cumhurbaşkanımızın; 'çiftçilerimizin hayvan kayıplarını bire bir bedelsiz yerine koyacağız' sözlerinin ardından, 43 bin 317 küçükbaş, 549 bin 105 kanatlı ve 26 bin 318 arılı kovan dağıtımını tamamladık. 5 bin 804 büyükbaş dağıtımını ay sonu itibarıyla bitiriyoruz. Toprak Mahsulleri Ofisi, ÇAYKUR, Et ve Süt Kurumu, TÜRKŞEKER ve TİGEM ile üreticilerimizi destekliyor ve alın terlerine sahip çıkıyoruz. 2023 yılında Toprak Mahsulleri Ofisi tarihindeki alım rekorunu kırdık. Toprak Mahsulleri Ofisi alım noktası sayısını 510'dan, 614'e çıkardık. Günlük 110 bin ton olan hububat alım miktarını bu yıl 250 bin tona çıkardık. Böylece 13.1 milyon ton alım yaptık. Üreticilerimize 100 milyar TL ödedik. Pancar üretimimiz geçen yıla göre yüzde 17 artışla 22.5 milyon tona ulaşacak." diye konuştu.
'İLK YERLİ VE MİLLİ, HASTALIKLARA DAYANIKLI ŞEKER PANCARI TOHUMU'
Bakan Yumaklı, TÜRKŞEKER marifetiyle, üreticilerden alınan pancar karşılığında 17.5 milyar lira ödeme yapacaklarını duyurarak, "Cumhuriyet tarihimizin ilk yerli ve milli, hastalıklara dayanıklı şeker pancarı tohumunu 2025 yılından itibaren çiftçilerimizle buluşturacağız. Bu yıl ÇAYKUR aracılığıyla, 146 bin üreticiden 592 bin ton yaş çay alımı yaparak 6.5 milyar lira ödedik" dedi.
'KURAKLIK ERKEN UYARI SİSTEMİNİ KURACAĞIZ'
Bakan Yumaklı, kuraklıkla mücadele kapsamında, "Kuraklık Erken Uyarı Sistemi kuracağız. Ülkemizin 25 su havzasında Havza Yönetim Planlarını tamamlayacağız. Arazi toplulaştırma çalışmalarına, sulama yatırımlarıyla entegre şekilde devam edeceğiz" açıklamasında bulundu.
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI İLE TARIM VE ORMAN BAKANLIKLARININ BÜTÇELERİ KABUL EDİLDİ
Genel Kurul’da konuşmaların ardından, grup başkanvekilleri söz aldı. İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, Hükümetin devlet kaynaklarını kullanırken ve harcarken sektörel bazda dağılımını yapması gerektiğine dikkat çekerek, "Böyle bir dengenin olmadığını, şu andaki ulaştırmaya yönelik bütün projelerin, en azından büyük projelerin tamamının İstanbul ve etrafına yönelik olduğunu görüyoruz" eleştirisini getirdi.
'ÜLKEMİZİN 2053 HEDEFLERİNE ULAŞACAĞINA YÜREKTEN İNANIYORUZ'
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, Türkiye’nin, jeopolitik konumu ve sahip olduğu dünya çapındaki altyapılarla ulaştırma ve lojistikte rekabet üstünlüğüne ve bölgesel bir üs olma potansiyeline sahip olduğunu vurgulayarak, "Doğu-batı ve kuzey-güney akslarında önemli ulaştırma, ticaret ve enerji koridorları üzerinde yer alan ülkemizin 2053 hedeflerine ulaşacağına yürekten inanıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
SP Grup Başkanı Selçuk Özdağ da, 7 Ekim tarihinden bugüne Filistin'de bir dram yaşandığına dikkat çekerek, "Bu dram ve trajediyle ilgili olarak, maalesef, Batı dünyası, Hristiyan Batı dünyasının liderleri, hatta Musevi dünyasının liderleri de sessiz kaldılar fakat halklar ise burada seslerini yükseltmeye devam ediyorlar. Bu nedenle, Türkiye'de de Dışişleri eski Bakanı ve eski Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Richard Falk başta olmak üzere, 1967'den bu yana işgal altında olan Filistin topraklarındaki insan haklarının durumu için; Birleşmiş Milletler Özel Temsilcisi olarak beraberce bir imza kampanyası açmak istediler. Türkiye'de ve dünyada çok seçkin profesörler, Nobel alanlar, çok seçkin milletvekilleri, başbakanlar, cumhurbaşkanları bu bildiriye imza attılar; kendilerine teşekkür ediyoruz” dedi.
DEM Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç, Ulaştırma Bakanlığı’nın icraatlarını eleştirerek, "Diyarbakır'a Hakkari’ye, Şırnak’a, Dersim’e, Bingöl'e bölünmüş yol dışında herhangi bir yatırım yapıldığı görünmüyor" diye konuştu.
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır ise Ulaştırma Bakanlığı’na yönelik eleştirilerini sıralayarak, "Ankara Kırıkkale-Delice Otoyolu ihalesi 3 kez ertelendi. Toplam maliyeti 43,5 milyar, çok büyük bir para. Türkiye’de bu işler böyle olduğu için karşıyız biz. Utanıyorum, üzülüyorum" yorumunda bulundu.
AK Parti Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu, muhalefet partilerinin eleştirilerine, "Yüz yıllık cumhuriyetimizin 2’nci yüzyılına giriyoruz, büyük bir bahtiyarlık; bugüne kadar kimin emeği geçtiyse her bir bakanlığımıza, bakanımıza, başbakanımıza, cumhurbaşkanlarımıza teşekkür ediyorum huzurunuzda. Ancak bir de mukayese yapmak lazım gelir bir kalbiselimle, bir aklıselimle, bir vicdan muhasebesiyle. 80 yılda 276 baraj, 20 yılda 1018’e çıkartılmış; muazzam bir iş" açıklamasında bulundu.
BAKAN URALOĞLU ELEŞTİRİLERE YANIT VERDİ
Grup başkanvekillerinin konuşmaların ardından, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ile Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı milletvekillerinin eleştiri ve sorularını yanıtladı. Bakan Uraloğlu, "Depremde zarar gören Hatay Havalimanı çokça konuşuldu. Burada mevcut havalimanının hemen yakınında 4 tane yer tespit ettik ama maalesef hiçbiri hava mânia kriterlerine uymuyor. Mevcut yerdeki kotu yaklaşık 4,5 metre yükselterek aynı yere yapacağız çünkü burada başka bir alternatif yok maalesef" dedi.
Bir başka soru üzerine Bakan Uraloğlu, "Türk boğazlarından geçen gemilerle ilgili alınan altın frank düzenlenmesinde yapılan bir çalışma var" açıklamasında bulundu. Bölünmüş yollarla ilgili sorulara Bakan Uraloğlu, "Buradaki kaza sayıları yüzde 81 azaldı. Net kriter şudur; 100 milyon taşıtkilometreye düşen ölü sayısıdır dünyadaki kriter, bu da 2002 yılında 5,72 iken bugün 1.08 seviyesine inmiştir” dedi.
Bakan Uraloğlu, Ankara-İzmir yüksek hızlı treni ile ilgili de 2027 yılında tamamlamayı planladıklarını açıkladı. Mavi Vatan, Akdeniz’le ilgili çalışmalarda Gemi Trafik Yönetim Merkezi ve gözetleme istasyonuyla ilgili çalışmaları yürüttüklerini kaydeden Bakan Uraloğlu, "Yine liman ve tersane yatırımlarımız var" dedi.
BAKAN YUMAKLI DA ELEŞTİRİLERE YANIT VERDİ
Tarım ve Orman Bakanı Yumak da, milletvekillerinin tarım politikaları ile ilgili eleştiri ve sorularına yanıt verdi. Bakan Yumaklı, DSİ tarafından 2024 yılında 53 baraj, 15 hidroelektrik santrali, 20 gölet ve bent, 65 sulama tesisi, 16 içme suyu tesisi, 314 taşkın kontrol tesisi, 2 atık su tesisi, 19 yeraltı depolaması ve suni besleme, 23 arazi toplulaştırma projesi olmak üzere toplam 527 tesisin tamamlanarak milletin hizmetine sunulacağını söyledi.
Açıklamaların ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bütçeleri kabul edildi.