09.03.2023 - 13:11 | Son Güncellenme:
Olcay DÜZGÜN- Furkan KAVUKLU/KAHRAMANMARAŞ (DHA)
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Kahramanmaraş’ta Atatürk Meydanı'nda vatandaşları ziyaret ederek, sohbet etti.
Ardından açıklamalarda bulunan Bakan Soylu, "Bugün depremin 32'nci günündeyiz. Şu anda Kahramanmaraş'tayız ve özellikle deprem sonrası çalışmalarımıza aralıksız hem devletimizin bütün katkılarıyla hem milletimizin hem sivil toplum kuruluşlarımızın hem de yerel yönetimlerimizle devam ettiriyoruz. Deprem bölgesinde yaklaşık 3 milyon 775 bin yemek veriliyor. Ve yine bunun yanı sıra da 4 milyon 126 bin ekmek dağıtılıyor. Sadece 350 bin ekmek burada, yani Kahramanmaraş'ta veriliyor. Yine bunun yanı sıra esnaf teşkilatlarımızla beraber depremin etkilediği vilayetlerde toplantılar yapıldı. Buralarda yıkılan esnafların yerine geçici esnaf çarşıları oluşturulmaya başlandı. Kahramanmaraş merkezde 1350 civarında geçici esnaf çarşısı oluşturulmaya başlandı. Elbistan'da örnek olarak 4 çarşı yapmıştık. 3'ü açıldı, 4'üncüsü de bugün-yarın hizmete girmiş olacak. Hatay'da da böyle" diye konuştu.
ESNAFA ÇARŞI
Deprem bölgesinde toplam 10 bin esnaf için çarşı yaptıklarını belirten Bakan Soylu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bunu iki şekilde yapıyoruz. Bunun 2 bin civarındakini emlak konut kendisi yapıyor. Yaklaşık 8 bin tanesini de AFAD'la birlikte illerimizle koordine ederek bağışçılarla beraber gerçekleştiriyoruz. Toplam 10 bin esnafımıza arkada gördüğünüz gibi çarşılarda olduğu gibi hem gelip yıkılan iş yerlerinin yerine eşyasını, malını koyarak ticaretine başlayacak. Berberse tıraşına başlayacak. Terziyse dikimine başlayacak ve geçici olarak yeni iş yerleri yapılana kadar şehrin çeşitli yerlerinde esnaf teşkilatlarıyla yapılan istişareler çerçevesinde hem onların belirlediği alanlara ait olabilecek şekilde, onların belirlediği ticari kategorilere ait olabilecek şekilde gerçekleştirilmektedir. Biraz önce de Kocaelili hemşehrilerimizin yaptığı esnaf çarşısının ilk yapılanlarını gördük. O da 7-8 gün içerisinde tamamlanmış olacak. Böylece şu anda yaklaşık 5 binin yapımına başlandı. Zannediyorum 10 gün içinde bit biter. Diğer 5 bini de diğer 10 gün içerisinde biter. Böylece de bir esnaf hareketliliği de bu şehirlerde oluşmuş olacak. Bunun yanı sıra deprem bölgesinde 203 sosyal market var. Bu 203 sosyal market vatandaşlarımızın bütün ihtiyaçlarını karşılıyor."
'TAŞINMA BEDELİ 15 BİN LİRA VERİLECEK'
Evleri orta ve ağır hasarlı olanlara nakliye yardımı yapıldığını kaydeden Bakan Soylu, "Şu ana kadar az hasarlı, orta hasarlı, ağır hasarlı, evi yıkılan ve acil yıkılacak vatandaşlarımızın her ev başına 1 milyon 70 bin kişiye 10'ar bin TL ödenmiş oldu. Şimdi yine Sayın Cumhurbaşkanımızın kamuoyuna duyurmasıyla birlikte burada bir ayrım var. Evi taşınacak olanlar. Yani biliyorsunuz orta hasarlıların evi şu anda girilecek durumda değil, o taşınacak. Ağır hasarlıların evleri taşınacak. Evi acil yıkılacak olanların evleri taşınacak. Evi yıkılmış olanlar zaten doğal olarak taşınacak. Bu 4 kategoriye de taşınma bedeli 15 bin lira verilecek. Yani bunların da ödenmesine başlandı. Bunu vatandaşlarımıza bilgi olsun diye ayırmak istiyorum. Şu ana kadar da 129 bin haneye ödeme yapıldı. Bu ödemeler yapılmaya devam edecek" ifadelerini kullandı.
'HASAR TESPİTLERİMİZİN BÜYÜK BÖLÜMÜ SONA ERDİ'
Hasar tespit çalışmalarına değinen Bakan Soylu, "Hasar tespitlerimizin önemli bir bölümü sona erdi. Ama özellikle daha sonra gerçekleşen depremler ve artçı sarsıntılar sebebiyle hasar tespitleriyle ilgili bazı alanlarda özellikle hasarsız, az hasarlı ve orta hasarlı binalara tekrar bir hasar tespiti yapılıyor. Bunlar da yakın bir zamanda tamamlanmış olacak. Bunların her birisi e-Devlet’ten yayınlanacak. Burada bir bilgilendirmeyi daha vatandaşımıza yapmak istiyorum. e- Devlet'ten hepsi yayınlandığı zaman bazı adreslerde 'benim evim hasarlı ama ben evimi hasarlı göremedim' diyen vatandaşlarımız olacak. Bunun sebebi de şudur; MERNİS'te mekansal adrese dayalı kayıt sisteminde Türkiye'deki bütün evler kayıtlıdır. Yalnız kayıtlı olmayan evler şunlardır; 2018 sonrası yapılan kaçak binalar kayıtlı değildir. Eğer vatandaşımız burada ev hasarlarını görmüyorsa, muhakkak ki her ilçede ve her ilde kaymakamlıklarımızı ve valilerimizin önünde bulunan Afet Koordinasyon Merkezlerine müracaat etsinler. Bu şu demektir; Oradaki müracaat merkezlerinde Çevre Şehircilik Bakanlığımızın elemanları da var. Yine orada tüm elektrikten suya kadar, acil yardım ödeneklerine kadar, zarar tespitlere kadar, yani evinin zararı, arabasının zararı, eşyasının zararı, bütün bu müracaatlara kadar alanlar var. Bunlara müracaat edebilirler. Bunlar zaten bu müracaatları kabul ediliyor. Bunu yaparken hasar tespitlerinde itirazı olanlar da buraya müracaat edecekler. 'Hasar tespitlerinde görünmüyorum' diyenler de buraya müracaat edecek" dedi.
'EKSİKLİK SEBEBİYLE PARASI YATMAYANLARIN VARSA HESAPLARINA PARASI YATACAK'
Hasar tespit çalışmalarında eksiklikler nedeniyle yatmayan paranın, eksikliklerin giderilmesinin ardından hesaplara yatacağını söyleyen Bakan Soylu, şöyle konuştu:
"Eğer evi imarda görünmüyorsa, daha önce yapılmışsa ve planlı değilse gidip oraya müracaatını yapabilir. Biz onlara da o 10 bin liralardan yardımcı olacağız. İkincisi bazen geçmişte kaldığı için suyun adresi veya faturasının adresi farklı olabilir. Vatandaş kendi adresine girdiği zaman onu orada görmediğini zannedebilir. Onun için bunun önemli bir bölümü, yüzde 85-90'ı doğrudur. Yani şu anda e-Devlet'te bu adresler doğrudur. Ama yüzde 10'unda geçmişten kalan adres yeni adresiyle çakışmadığı için bir eksiklik söz konusu olabilir. Bunda da yine bu itiraz merkezlerine gidecekler. Bu itiraz merkezlerinde bu adreslerini verecekler. Yani buradan vatandaşımıza söyleyeceğimiz şudur; bu konuda herhangi bir telaşa, herhangi bir sıkıntıya gerek duymasınlar. Müracaat merkezlerimiz bunun hepsini alacaklar. Eksik olan varsa da anında düzeltilecek. Eksiklik sebebiyle hesaplarına parası yatmayan olanlar varsa da hesaplarına parası yatmış olacak."
'RAMAZAN PLANLAMASI GERÇEKLEŞTİRDİK'
Ramazan ayı için çalışmaların devam ettiğini söyleyen Bakan Soylu, "Önümüz ramazan. Ramazanla ilgili bu bölgelerin tamamında bir planlama yaptık. Var olan belediyelerimiz neler yapacaklar? İftarlar nasıl verilecek? Oruç tutmayan çocuklarımız var, insanlarımız var, yaşlılarımız var, hastalarımız var. Tutamayacaklarımız var. Bunlara ait günlük yemeklerimiz nasıl yapılacak? Nerede verilecek? Sahurlar nasıl olacak? Bütün bu planlamaların tamamı yaklaşık 4-5 gün yerel yönetimlerimizle ilgili koordinasyon birimlerimizle, valilerimizle, belediyelerimizle ve bütün sivil toplum kuruluşlarımızla bir araya gelinip değerlendirildi. Bir ramazan planlaması gerçekleştirdik. Bu ramazan planlaması da yapılmaktadır. Çadır kentlerimizde, konteyner kentlerimizde eğitim planlamalarımız başladı. Milli Eğitim Bakanlığımız hepsiyle tek tek ilgilenmektedir. Çocuklarımızı eğitimden geri bırakmamak için ellerinden gelen bütün gayretleri yapıyorlar. Bütün süreçleri ortaya koyuyorlar. Konteyner kentlere planlamalarımız da şunu yapıyoruz; vatandaşların yakınları ahirete irtihal etmişse öncelik onların. Ondan sonra da yaşlılar, engelliler, yatalaklar, şehit aileleri, bütün bunları, ardından da elbette ki devletin uzun zamandan beri yardımda bulunduğu insanları sıralayarak ev sahiplerine ve kiracılara bir arada konteyner planlamasını yaparak devam ettiriyoruz. Şu ana kadar konteyner planlamaları yaptığımız alanların yüzde 70'inin altyapısını tamamladık. Konteynerlerimiz da üretildikçe şehirlere geliyor. Vatandaşlarımızı bu dediğim ölçüde, bu sıralamaya istinaden oralara yerleştiriyoruz. Yerleştirmeye de devam ediyoruz" diye konuştu.
'AFETE KARŞI DİRENÇLİ ŞEHİRLER OLUŞTURULACAK'
Milletçe afetin altından kalkacaklarını söyleyen Bakan Soylu, “İnşallah bu şehirler yine insanların birbirlerini gördükleri zaman kucaklaştıkları, selam verdikleri, eski günleri hatırladıkları, birbirleriyle parkta oturup sohbet ettikleri, esnaflarından alışveriş yaptıkları, simitçi dükkanından alışveriş yaptıkları, sohbet ettikleri, minarelerinden ezan sesini dinlediklerinde hangi müezzinin sesi olduğunu duyabilecekleri, esnafıyla, öğretmeniyle, eczacısıyla hep beraber sohbetlerini yapabilecekleri şehirler haline gelecek. Milletimiz emin olsun. Bunların hepsi olacak. Afete karşı dirençli şehirler oluşturulacak. Bunu da hep beraber sağlayacağız. Bunu gelip birisi bize bahşetmeyecek. Hep beraber çalışacağız, didineceğiz. Bunun altından kalkacağız. Cenabı Allah yardımcımız olsun" ifadelerini kullandı.
YIKILAN BİNALARLA İLGİLİ 269 KİŞİ TUTUKLANDI
Öte yandan deprem bölgesinde yıkılan ya da imara aykırı değişiklik yapılan binalara ilişkin soruşturmalar kapsamında 269 kişi tutuklandı.
Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde yıkılan ya da üzerinde imara aykırı değişiklik yapıldığı öne sürülen binalarla ilgili soruşturma kapsamında 1068 şüpheli belirlendi. Şüphelilerden 269'u tutuklanırken, 320'si hakkında adli kontrol kararı verildi, 228 kişi hakkında yakalama kararı çıkarıldı. 106 kişi hakkında gözaltı kararı verilirken, gözaltında bulunan 2 kişinin işlemleri sürüyor. Şüpheli olarak tespit edilenlerden 14'ünün yurt dışında olduğu, 43 kişinin ise hayatını kaybettiği belirlendi. Ayrıca 86 şüpheli de ifadesi alınarak serbest bırakıldı.
HIRSIZLIK SORUŞTURMALARI
Depremler sonrası bölgede gerçekleştirilen hırsızlık olaylarına ilişkin soruşturmalarda ise 393 vakada 338 şüpheli tespit edildi. Şüphelilerin 208'i tutuklanırken, 39 kişi adli kontrolle serbest bırakıldı. Soruşturmalarda hakkında yakalama kararı çıkarılan sayısı 30, yakalama kararı için araştırılan sayısı 22, gözaltı sayısı 29, ifadeleri alınarak serbest bırakılan sayısı ise 10 olarak kayda geçti.