3 yıldız da aynı hastalığa yakalandı! Hayatlarını futbol kurtardı
Geçtiğimiz haftalarda Almanya'da top koşturan Hollandalı futbolcu Jean Paul ve Sebastian Haller ile Giresunspor'la anlaşıp sonrasında sözleşmesi feshedilen Jean Pyerre'in testis kanserine yakalanması spor dünyasında şok etkisi yarattı. Peki, üç yıldız futbolcunun bu hastalığa yakalanması tesadüf mü yoksa bu duruma yoğun futbol yaşamları mı yol açtı? Doç. Dr. Faruk Özgör'e sorduk.
Hertha Berlin'in sezon başında Mainz'dan transfer ettiği 28 yaşındaki Hollandalı futbolcu Jean Paul, Borussia Dortmund'un Ajax'tan transfer ettiği Sebastian Haller ve Giresunspor'la geçen ocak ayında anlaşan ancak sonrasında sözleşmesi feshedilen Jean Pyerre, yeşil sahalarda başarılarıyla adından söz ettiren üç yıldız isim. Futbolcu olmaları dışındaki ortak noktaları ise üçünün de testis kanserine yakalanmış olması. Tüm hayatlarını programlı ve sağlıklı bir şekilde sürdürmek üzerine kurulu üç futbolcunun kansere yakalanması spor camiasını derinden sarsmakla kalmadı, aynı zamanda şaşkınlık da yarattı. Yaşanan bu durum tüm gözleri testis kanserine çevirdi. Testis kanserinin en sık bulgusunun testiste meydana gelen sertlik olduğuna dikkat çeken Haseki Sultangazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Üroloji Klinik Şefi Doç. Dr. Faruk Özgör, “Düzenli olarak kendi kendini muayene eden erkekler bu sertliği erken dönemde fark edebilir. Yine her iki testiste hacim farkının olması ya da testiste iltihap durumu da testis kanserinin erken birer bulgusu olabilir. Aynı zamanda hormon salgılayan testis kanserlerinde ergenliğe erken yaşlarda girme ya da metastaz yapmış testis kanserlerinde nefes güçlüğü görülebilir" dedi.
"Testis kanseri sebepleri arasında ailede testis kanseri hastası varlığı, inmemiş testis öyküsü, HIV enfeksiyonu geçirme ve uzun boylu olmak olarak sıralanabilir. Yine radyasyon tedavisi alan kişilerde kromozom hasarlanmalarından dolayı testis kanserine yakalanma ihtimali artar. Bununla beraber testis kanserinden korunmanın en etkili yolu, testis kanseri hakkında farkındalığın artırılması ve özellikle 30 yaş altındaki erkeklere kendi kendine muayene yapılmasının öğretilmesidir." Doç. Dr. Faruk Özgör
Testis kanseri şüphesi olan tüm hastalarda bir ultrasonla olası bir tümörün yerini ve boyutunu değerlendirmek gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Faruk Özgör, “Ayrıca tümörün alt tipini belirlemek, ek tedavi ihtiyacını ortaya koymak ve hastalığın tedavilere cevabını değerlendirmek için de b-Hcg, LDH ve AFP parametrelerini içeren kan değerleri incelenmeli” bilgisini paylaştı.
‘SAĞLAM DOKULARI KORUYORUZ’
“Testis kanseri saptanan hastada tümörlü dokuyu bir an önce çıkarmak hayati önem taşıyor” diyen Özgör, küçük boyutta olan ve anatomik olarak çıkarılmaya uygun olan hastalarda testis dokusunun korunduğu, sadece tümörlü dokunun çıkarıldığı parsiyel orşioektomi ameliyatını yaptıklarını anlattı. Böylece hastaların sperm ve hormon üreten sağlam testis dokularını koruduklarını aktaran Doç. Dr. Faruk Özgör, “Bununla beraber tümör boyutu büyük ve cerrahi olarak sadece kitlenin çıkarılmasının mümkün olmadığı durumlarda kanser içeren testisin alınması gerekir” açıklamasını yaptı.
"Cerrahi öncesinde bakılan kan tahlilleri ve ameliyatta elde edilen patoloji sayesinde testis kanserinin alt tipi belirleniyor. Testis tümörünün olası yayılımı açısından karın ve akciğer bölgesini gösteren filmlerle bu bölgeler olası metastazlar açısından değerlendiriliyor. Metastazı olan ya da metastaz açısından yüksek riskli hastalara ise kemoterapi tedavisi düzenleniyor. Uygun tedavi düzenlenen hastalarda testis kanserinden kurtulma oranı yüzde 95’tir. Sonrasında ise hastalar olası nüksler açısından periyodik olarak kan tahlilleri ve görüntüleme yöntemleriyle takip ediliyorlar."
ÇOCUK İSTEĞİ OLANLAR DİKKAT!
Testis kanseri olanların hem ameliyat geçirmelerinden hem de kemoterapi alma olasılıklarından dolayı infertilite (kısırlık) açısından riskli grupta olduklarını belirten Doç. Dr. Faruk Özgör, diğer taraftan testis kanserlerinin 30 yaş altında yani çocuk isteği olan yaş grubunda olması ise durumu daha zor hale getirdiğine değindi. Özgör, bu sebepten dolayı testis kanseri saptanan tüm hastalara tedavilere başlamadan önce sperm saklama yöntemini önerdiklerini söyledi.
FUTBOL-TESTİS KANSERİ İLİŞKİSİ
Peki, üç sporcunun da testis kanserine yakalanmasında sporcu olmalarının neden olduğu bir detay var mı? Sürekli antrenman halinde olmak ya da yoğun maç programı bu duruma neden olabilir mi? Doç. Dr. Faruk Özgör bu soruları, “Spor yapmak, sağlıklı beslenmek, iyi bir uyku düzeni, güçlü bir vücut düzeni ve bağışıklık sistemi sağlasa da ne yazık ki testis kanseri gelişiminde bilinen risk faktörleri değildir. Sporcu olmalarından daha çok, bu futbolcuların yaşları testis kanseri için risk faktörüdür. Biz biliyoruz ki erkeklerde testis kanserleri en sık 30 yaş altında tanı alır ve bu yaş birçok sporcunun aktif olarak spor yaptığı yaşlardır. Günümüzde yapılan çalışmalar yoğun fiziksel aktivite, androjenik madde kullanımı ya da stresli yaşam ile testis kanseri arasında anlamlı bir ilişki bulamadı. Bu yüzden testis kanseri kişinin beslenme şeklinden ya da yaptığı spordan bağımsız olarak ortaya çıkıyor diyebiliriz” diyerek cevapladı.
'SPORCU OLMALARI TANIYI HIZLANDIRDI'
“Testis kanserlerini diğer birçok kanser tipiyle karşılaştırdığımız da göreceli olarak nadir kanserler sınıflamasına sokabiliriz” diyen Doç. Dr. Özgör, testis kanserinin her 250 erkekten birinde geliştiğini açıkladı. 15-30 yaş grubu erkeklerde en sık testis kanserinin tespit edildiğine dikkat çeken Özgör, “Bu yaş grubunda meydana gelen kanserlerin yarısından fazlasının testis kanseri olduğu görüldü. Sporcuların düzenli olarak sağlık muayenelerinden geçmeleri, üç yıldızın da testis kanserlerinin erken evrede saptanmasını sağlamış olabilir” görüşünü paylaştı.
Özellikle tek testisle hayatına devam etmek durumunda kalan sporcuların çok dikkatli olmaları gerektiğini de vurgulayan Doç. Dr. Faruk Özgör, "Bu ayrıca tehlikeli bir durum. Ekstra özen gösterilmesi şart. Sağlam testise alınacak herhangi bir darbe büyük sıkıntılar yaratabilir" uyarısında bulundu.
