2017’de sanatı dolu dolu yaşadık

OCAK

- Sakıp Sabancı Müzesi’nde 12 Ocak - 13 Ağustos arasında Feyhaman Duran sergisi açıldı. Sanatseverler 2017’ye büyük bir sergiyle, Sakıp Sabancı Müzesi’nde açılan ‘İki Dünya Arasında’ ile girdi. Ziyaretçiler sergide Türk resim sanatının köşe taşlarından Feyhaman Duran’ın gelenekle modern arasında kurduğu köprüyü birbirinden ihtişamlı örneklerle izleme olanağı buldu.
- Selim İleri 2017’de edebiyatta 50. yılını kutladı. Bu 50 yılın ‘ilk kutlama kitabı’ Ayşe Sarısayın’ın İleri ile yaptığı nehir söyleşisinin yer aldığı ‘O Aşk Dinmedi’ oldu.
- İstanbul Modern’in bu yılın ikinci yarısında Karaköy Paket Postanesi’ne taşınması bekleniyordu, ancak bu gerçekleşmedi ve Paket Postanesi yıkıldı, İstanbul Modern ise şimdilik yerinde. Şimdilik müzede gerçekleşen son sergi, İstanbul Modern’in evine vedası niteliğindeki, İstanbul’un bir liman olarak rolüne odaklanan ‘Liman’ sergisi oldu. Müze sonrasında 15. İstanbul Bienali’ni ağırlasa da yeni bir süreli sergi açmadı.

ŞUBAT

- 67. Berlin Film Festivali 9-18 Şubat 2017 arasında gerçekleşti. Hollandalı yönetmen Paul Verhoeven önderliğindeki jüri, Altın Ayı’yı Macar yönetmen Ildiko Enyedi’nin 18 yıl aradan sonra çektiği ilk film olan, aynı rüyaları gören iki asosyal insanın yakınlaşmasını konu alan ‘Beden ve Ruh’a verdi.
- 2017 her yıl şaşalı geçen Akademi Ödülleri törenlerinin unutulmayacak bir yılı oldu. Nedeni ise 26 Şubat’taki törende En İyi Film Ödülü’nün yanlış zarf sonucu önce ‘La La Land’, ardından bir süre sonra doğru olarak ‘Moonlight’a sunulmasıydı.

MART

- Broadway tarihinin en ünlü müzikallerinden ‘West Side Story / Batı Yakasının Hikâyesi’ 1-18 Mart tarihleri arasında Zorlu PSM’de sahnelendi. Film uyarlaması 10 Oscar kazanmış müzikal, disiplinli kadrosunun başarılı performansıyla Türkiye’de 2017’nin önemli sahne sanatı olaylarından biri olarak kayda geçti.
- Murathan Mungan’ın toplamda 40 masal ile tamamlayacağı serisi ‘40 Oda’nın dördüncü kitabı ‘Dokuz Anahtarlı Kırk Oda’, insanın gündelik hayatta birbirine ettiği eziyeti anlatıyordu. Mungan, Sartre’ın “Cehennem başkalarıdır” cümlesinin altını kendi sözcükleriyle çizdi.

NİSAN

- 36. İstanbul Film Festivali 6-17 Nisan arasında gerçekleşti. Yaklaşık 200 filmin 20 ayrı bölümde gösterildiği festivalin Onur Konuğu olan İngiliz oyuncu Ian McKellen, katıldığı her söyleşiyle ve etkinlikteki tavırlarıyla gönülleri fethetti. İstanbul Film Festivali’nde ulusal yarışmada En İyi Film Ödülü’ne ilk filmine imza atan Fikret Reyhan’ın yönettiği ‘Sarı Sıcak’ layık görüldü. Festivalin iz bırakan konuğu ise Onur Ödülü’ne layık görülen Ian McKellen oldu.
- Sahneye çıkan ilk Müslüman Türk kadın oyuncu Afife Jale adına verilen, Haldun Dormen’in fikir babası olduğu bu yıl 24 Nisan 2017’de dağıtılan Yapı Kredi Afife Tiyatro Ödülleri’nde Yılın En Başarılı Prodüksiyonu Ödülü, Bakırköy Belediye Tiyatroları’nın sahnelediği ‘Gülünç Karanlık’a gitti. En Başarılı Yönetmen Ödülü ise Stüdyo Oyuncuları yapımı ‘Godot’yu Beklerken’ ile Şahika Tekand’ın oldu.

- Cevdet Erek ‘ÇIN’ ile 57. Venedik Bienali’nde 13 Mayıs - 26 Kasım yer aldı.
- 70. Cannes Film Festivali 17 - 28 Mayıs 2017 arasında gerçekleşti. Festivalden Altın Palmiye’yi kazanan Ruben Östlund’un yönettiği ve bir çağdaş sanat müzesi küratörü üzerinden Avrupa toplunun konformizmini eleştiren ‘Kare’, yılın Avrupa filmine dönüştü. Film, Palmiye’nin ardından Avrupa Film Ödülleri’ne de damga vurdu.
- 13 Mayıs’ta Abud Efendi Konağı’nda açılan sergisi, performans gösterileri ve konuşma programıyla bu yıl 13. Sharjah Bienali’nin bir ayağı ‘Bahar’ adlı programla Zeynep Öz küratörlüğünde İstanbul’da düzenlendi.

HAZİRAN

- Bu yıl ‘Sıradışı’ temasıyla düzenlenen 45. İstanbul Müzik Festivali, 29 Mayıs-21 Haziran 2017 tarihlerinde klasik müziğin hapsedildiği kalıplara meydan okuyan ‘Mozart’tan Ellington’a’, ‘Seslerin Rengi: Kandinsky’den Chagall’e’ gibi başlıklar taşıyan konserleriyle ilgi çekti.

TEMMUZ

- 24. İstanbul Caz Festivali 4 - 20 Temmuz 2017 tarihleri arasında düzenlendi. Christian McBride, Joshua Redman, Antonio Sanchez’in aralarında olduğu yıldızları ağırlayan festival, yerli sahnenin parlayan isimlerini yabancı müzik otoritelerine, festival ve mekân direktörlerine tanıttığı, sanatçılara bir anlamda yurt dışı kapılarını açtığı Vitrin ile yeni ve ilginç bir bölüme imza attı.

AĞUSTOS

- 12- 16 Ağustos arasındaki Bodrum Müzik Festivali ve 24 Temmuz - 4 Eylül arasındaki 14. Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivali dünyaca ünlü isimleri ağırladı.

EYLÜL

- 30 Ağustos - 9 Eylül arasında 74. Venedik Film Festivali gerçekleşti. Eylül ayından düzenlenen ve Avrupa’nın diğer bir önemli festivali Venedik’i ise Hollywood’da çalışan Meksikalı yönetmen Guillermo Del Toro’nun yönettiği ‘The Shape of Water / Suyun Sesi’ kazandı.
- Bu yıl 30. yaşını kutlayan 15. İstanbul Bienali 16 Eylül - 12 Kasım arasında 440 binden fazla ziyaretçi ağırladı. Bienal anatçı ikilisi Elmgreen & Dragset’in küratörlüğünde iyi bir komşu temasıyla gerçekleşti. İstanbul’un yanı sıra bu yıl açılan, Diyarbakır’ın ilk güncel sanat mekânı Loading’de ve Yunanistan’ın Midilli Adası’nda da bağlantılı etkinlikler düzenlendi. Paralelinde şehirde güncel sanat patlaması yaşandı. Bu yıl 12. kez düzenlenen Contemporary İstanbul fuarı 14-17 Eylül arasında gerçekleşti. Sabancı Müzesi yılın en dikkat çeken sergilerinden olan Ai Weiwei’nin ‘Porselene Dair’
sergisini 12 Eylül’de açtı.

EKİM

- Hemen her kitabı sansasyon yaratan Dan Brown’ın ‘Başlangıç’ isimli kitabı 3 Ekim’de dünya ile aynı anda Türkiye’de Türkçe olarak yayımlandı.
- ‘Günden Kalanlar’, ‘Beni Asla Bırakma’ ve son olarak ‘Gömülü Dev’in aralarında bulunduğu yedi romana imza atmış Japon asıllı İngiliz yazar Kazuo Ishiguro, İsveç Akademisi tarafından Nobel Edebiyat Ödülü’ne değer görüldü ve 11 Aralık’ta diğer kazananlarla beraber ödülünü aldı.
- Antalya Film Festivali’nin 53 yıldır süregelen ulusal yarışmayı düzenlememe kararı sinema sektöründe tepki yarattı. Antalya, ulusal yarışmasız yapılırken, ‘Sivas’ın yönetmeni Kaan Müjdeci’nin girişimiyle Beyoğlu Sineması’nda 54. Ulusal Yarışma gerçekleştirildi. Bu tepki yarışmasını Onur Saylak’ın yönettiği ‘Daha’ kazandı.

- 27. Akbank Caz Festivali, 3 - 19 Kasım arasında düzenlendi.
- 2008 yılında ‘tadilat’ amacıyla kapatılıp akıbeti yıllarca muallakta kalan AKM’nin yıkılacağı ve yerine ‘yeni bir opera binası’nın yapılacağı 6 Kasım’da Haliç Kongre Merkezi’nde gerçekleşen bir proje sunumuyla açıklandı. Orijinal AKM’yi tasarlayan mimar Hayri Tabanlıoğlu’nun oğlu Murat Tabanlıoğlu’nun geliştireceği projenin 2019’da açılmasının planlandığı belirtildi.
- Bu yıl ‘İyi ki varsın edebiyat!’ sloganıyla düzenlenen, Onur Konuğu ülkesi Güney Kore olan Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, 742 bini aşkın ziyaretçiyle rekor kırdı ve geçen seneye göre yüzde 20’lik bir katılımcı artışına sahne oldu.
- Bu yıl itibarıyla artık her yıl düzenlenecek İstanbul Tiyatro Festivali’nin sloganı ‘Tiyatro Bağımsızlık Yapar’dı. 18 oyun sahnelendi ve bir dizi etkinlik gerçekleşti.

ARALIK

- Aralık ayında açıklanan Altın Küre adayları arasında En İyi Yabancı Dilde Film dalında Fatih Akın’ın yeni filmi ‘Paramparça’ da yer aldı. Bu yıl Cannes’da yarışan ve başrolündeki Diane Kruger’a En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazandıran film, Akademi Ödülleri’nin dokuz filmlik En İyi Yabancı Dilde Film dalının uzun listesinde de kendisine yer buldu.
- Leonardo da Vinci’ye ait olduğu anlaşılana dek birkaç kez düşük fiyatlarla el değiştiren İsa betimlemesi ‘Salvator Mundi’, Christie’s’in düzenlediği müzayedede 450 milyon dolara satılarak dünyanın en pahalı tablosu unvanını aldı. Abu Dabi Kültür ve Turizm Bakanlığı, tabloyu bir Suudi prensinin aracılığıyla satın aldıklarını ve eserin Louvre Abu Dabi’de sergileneceğini açıkladı.

SANAT DÜNYASININ KAYIPLARI

Ayberk Atilla-21 Ocak: Tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu 70 yaşındaydı.
Engin Cezzar-28 Ocak: Oyuncu ve yönetmen Cezzar 82 yaşındaydı.
Bill Paxton-25 Şubat: ‘Aliens’ başta olmak üzere pek çok filmde rol alan oyuncu 62 yaşındaydı.
Emre Saltık-11 Mart: Türk halk müziği sanatçısı Saltık 57 yaşındaydı.
Chuck Berry-18 Mart: Rock’n’roll’un efsanesi 90 yaşında yaşamını yitirdi.
Halit Akçatepe-31 Mart: Yeşilçam’ın emektar oyuncusu Halit Akçatepe 79 yaşındaydı.
Güven Arsebük-17 Nisan: 1936 yılında İstanbul’da doğan ve Türkiye arkeolojisinin öncü isimlerinden olan Prof. Dr. Güven Arsebük hayatını kaybetti.
Bülent Kayabaş-19 Nisan: Türk sinemasına büyük emek veren Kayabaş 72 yaşındaydı.
Jonathan Demme-26 Nisan: ‘Kuzuların Sessizliği’nin Oscar ödüllü yönetmeni 73 yaşındaydı.
Roger Moore-23 Mayıs: Efsane ‘James Bond’ Moore, 89 yaşındaydı.
Şirin Tekeli-13 Haziran: Türkiye’de ikinci dalga feminizmin öncülerinden yazar, eylemci, çevirmen ve akademisyen Şirin Tekeli 73 yaşındaydı.
Fikret Hakan-11 Temmuz: Yeşilçam’ın usta oyuncusu 83 yaşındaydı.
Sezer Sezin-20 Temmuz: ‘Şoför Nebahat’ karakteriyle tanınan oyuncu 89 yaşındaydı.
Sam Shepard-31 Temmuz: Amerikalı oyuncu, senarist, yönetmen ve oyun yazarı 74 yaşındaydı.
Ahmet Cemal-1 Ağustos: Hayatını çeviriye adayan yazar, romancı, öykücü Ahmet Cemal 75 yaşındaydı.
Şara Sayın-14 Ağustos: Dilbilim profesörü Şara Sayın 91 yaşında hayatını kaybetti.
Jerry Lewis-20 Ağustos: Amerikalı komedyen, aktör, yönetmen ve şarkıcı Lewis 91 yaşındaydı.
Muzaffer İzgü-26 Ağustos: 1933 doğumlu yazar mizah ve çocuk edebiyatı denince akla gelen ilk isimlerdendi.
Lütfi Özkök-31 Ekim: İsveç’te yaşayan fotoğraf sanatçısı Lütfi Özkök 94 yaşında hayatını kaybetti.
Ayşe Selen-30 Aralık: Sinema, tiyatro ve TV oyuncusu Ayşe Selen 62 yaşında vefat etti.