2016’da eğitimde neler olmadı ki?

- ÜNİVERSİTE SINAVLARINDA DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI: 2016’da üniversiteye girişte bir dizi yenilik geldi. Mühendisliklere 240 bin başarı sırası sınırlaması getirildi, tıp fakültelerinin kontenjanları 12 bin 500’de donduruldu. Mesleki ve teknik lise öğrencilerinin kendi alanlarıyla ilgili 4 yıllık lisans programlarına yerleşmelerinde verilen ek puan kaldırıldı. Aslında ek puan 2012 tarihli kamuoyunda 4+4+4 kanunu olarak bilinen yasayla kaldırılmış, 2012-2013 eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanacağı belirtilmişti. O öğrenciler bu yıl üniversite sınavlarına girince uygulama gündeme geldi.

- ÖDEV YASAKLANDI: Milli Eğitim Bakanlığı (MEB, yarıyıl tatilinde öğrencilere ödev verilmemesi konusunda 81 ilin Milli Eğitim Müdürlükleri’ne genelge gönderdi. Genelgede, öğrencilerin dinlenmiş bir şekilde yeni döneme sağlıklı başlangıç yapabilmelerini ve ilgi alanlarına da zaman ayırabilmelerini sağlamak için sömestr tatilinde ödev verilmemesi istendi. Ayrıca karnenin bir amaç değil, başarının değerlendirilmesi konusunda bir araç olduğunun öğrencilere anlatılması istendi.

- YATAY GEÇİŞ KOLAYLAŞTI: Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) Ocak 2015’te yatay geçişte getirdiği düzenlemeyle üniversiteye girdikten sonra bölüm değiştirmek kolaylaştı. Öğrencilerin yıl kaybetmeden istedikleri başka bölümlere geçmesi için hazırlanan son düzenlemeyle tüm programlar arasında yatay geçiş hakkı tanındı.

Tercih sayısı 24 oldu

YÖK, üniversite adaylarının bilinçli tercih yapmasını sağlamak amacıyla üniversite tercih sayısında düzenlemeye gitti. Açıkta kalma kaygısıyla istemedikleri halde tüm tercihlerini dolduran ancak sonradan yerleştiği üniversiteye gitmeyen adayların “kontenjanları yakmasını” engellemek için düzenleme yapan YÖK, üniversite tercih sayısını 30’dan 24’e düşürdü.

- ŞIRNAK’TA YGS YAPILAMADI: Bu yıl terör olayları nedeniyle güvenliğin sağlanabilmesi için Şırnak’ta üniversiteye giriş sınavlarının ilki olan YGS yapılmadı. 7 bin 927 Şırnaklı öğrenci, Siirt, Gaziantep ve Batman’da sınava girdiler. Şırnak il merkezinde ilan edilen sokağa çıkma yasağı nedeniyle de TEOG kapsamında düzenlenen ikinci dönem sınavlarına girecek 3 bin 95 öğrenci, Silopi ilçesinde sınava girmek zorunda kaldı.

- ÜNİVERSİTELERİN ATLASI ÇIKARILDI: YÖK, YGS’ye üç gün kala gençlerin beklentileri ve tercihlerini dikkate alarak üniversitelerin atlasını çıkardı. Atlasta Lisans Tercih Sihirbazı, Önlisans Tercih Sihirbazı, Mezun Başarı Atlası, YÖK Lisans Atlası, YÖK Önlisans Atlası, YGS-LYS Net Sihirbazı, Başarı Sırası Sihirbazı başlıklarında 7 modülde arama yapılabiliyor.

- KURS SAYISI ARTTI: Danıştay, açılan bir dava sonucu, özel kurslarda “üç bilim grubunda kurs açma” maddesiyle ilgili yürütmeyi durdurma kararı verdi. Yapılan düzenlemeyle özel kursların, Türk dili ve edebiyatı, matematik, fizik, kimya, biyoloji, tarih, coğrafya, felsefe olmak üzere 8 bilim grubundan, 5’inden kurs açılması hakkı tanındı.

- YÖK’TEN YENİ BARAJLAR: Üniversiteye girişte tıp ve hukuk fakültelerinin ardından mühendislik programlarına 240 bin, mimarlık programlarına da 200 bin başarı sırası sınırlaması getirilmesinin ardından YÖK Başkanı Yekta Saraç, eğitim, eczacılık ve diş hekimliği fakültelerine de baraj getirileceğini açıkladı. Ancak YÖK, yılsonunda sadece eğitim fakültelerine 240 bin barajı getirdi.

- BAKAN DEĞİŞTİ: 65. Hükümet’in kurulmasının ardından Milli Eğitim Bakanlığı’na Nabi Avcı’nın yerine İsmet Yılmaz getirildi. Yılmaz, 2011-2015 arasında Milli Savunma Bakanlığı görevini yürütmüştü. 2013’ten bu yana Milli Eğitim Bakanlığı görevini yürüten Nabi Avcı ise Kültür ve Turizm Bakanlığı’na getirildi.

- PARALELE KARŞI MAARİF VAKFI: Türkiye Maarif Vakfı kurulmasına ilişkin tasarı TBMM Genel Kurulu’nda yasalaştı.

Yeni düzenlemeye göre MEB, 1 milyon TL bütçeyle Türkiye Maarif Vakfı kuracak. FETÖ’ye bağlı okullara alternatif olarak kurulduğu iddia edilen vakıf, tüm dünyada faaliyet gösterecek, yurtdışında eğitim kurumları açacak, yurtdışında okul öncesi eğitimden üniversite sürecine kadar burs verecek, yurt, pansiyon ve spor tesisleri kurabilecek.

- DARBE VE KAPATILAN OKULLAR: 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında hazırlanan ilk Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile bağlantısı nedeniyle 934 okul, 15 üniversite, 109 öğrenci yurdu kapatıldı. Yine kapatılan 19 sendika, bin 125 dernek, 104 vakıf arasında da eğitimle ilgili kurumlar da yer aldı. Binlerce öğretmen açığa alındı.

- SÖZLEŞMELİ ÖĞRETMENLİK GELDİ: 27 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanan OHAL’in ikinci KHK’sı ile sözleşmeli öğretmenlik şartları belirlendi. Buna göre çok eleştirilmesine rağmen öğretmen adaylarına, KPSS puanının yanı sıra “sözlü mülakattan başarılı olma şartıyla atama” getirildi. Kamuoyunda “çakılı öğretmenlik” olarak tanımlanan model kapsamında sözleşmeli öğretmenler atandıktan sonra 4 yıl sözleşmeli çalışacak; daha sonra istedikleri takdirde aynı yere kadrolu olarak atanacak. Atandıkları yerde, ancak 2 yıl daha çalışan öğretmenler tayin isteme hakkı elde edecek.

- MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ KURULDU: 31 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanan 669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair KHK ile askeri okullar kapatıldı. Kurmay subay yetiştirmek ve lisansüstü eğitim vermek amacıyla Milli Savunma Üniversitesi kuruldu. Ayrıca jandarma ve sahil güvenlik teşkilatlarına subay, astsubay ve diğer personel ihtiyacını karşılamak amacıyla İçişleri Bakanlığı’na bağlı Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi kuruldu.

- KPSS İPTAL EDİLDİ: Ankara 1. İdare Mahkemesi, sınav sorularının FETÖ tarafından sızdırıldığı iddiaları üzerine, daha önce Eğitim Bilimleri kısmı iptal edilen 2010 KPSS’nin ‘Genel Yetenek ve Genel Kültür’ bölümünü de 6 yıl sonra iptal etti. İptal kararı, söz konusu sınavla kamuya giren memurlar için işten çıkarmanın da içinde bulunduğu bir dizi seçeneği gündeme getirdi.

- KURSLARDA DERS SAYISI AZALTILDI: Kapatılan dershanelerin ardından açılan özel öğretim kurslarının verecekleri ders sayısı 1’e düşürüldü. Daha önce MEB, bilim grubu sayısını 3 olarak belirlemiş, Danıştay açılan dava sonucu ders sayısını 5’e çıkarmıştı. Ancak darbe girişiminin ardından 5 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle kursların sadece tek bir bilim grubunda ders verebileceği hükmü yer aldı.

- ÖZEL ÖĞRENCİ STATÜSÜ GELDİ: Kapatılan vakıf üniversitelerindeki yaklaşık 65 bin öğrencinin eğitime devam etmeleri için çözüm bulundu. Öğrencilerin ÖSYM tarafından kayıt olduğu yıldaki puanları esas alınarak merkezi olarak yerleştirildikten sonra eğer isterlerse kapatılan üniversitenin bulunduğu ildeki devlet veya vakıf üniversitelerinde “özel öğrenci” statüsünde ders alabilmelerine karar verildi.

- KAPATILAN KURUMLAR NETLEŞTİ: 667 Sayılı KHK kapsamında ülke çapında kapatılan eğitim kurumlarıyla ilgili son rakamlar açıklandı. Buna göre 1.017 özel okul, 823 özel yurt ve aralarında özel öğrenci etüt merkezi, özel öğretim kursu, özel uzaktan eğitim kursu, özel motorlu taşıt sürücü kursularının bulunduğu 283 diğer kurum kapatıldı.

- AÇIĞA ALINAN ÖĞRETMENLER: Son verilen rakamlara göre darbe girişiminin ardından MEB’de yaklaşık 23 bin öğretmen açığa alındı. Yine YÖK de 15 bine yakın ismin görevinin sona erdi. Yılsonuna kadar açığa alınan, göreve iade edilenlerin sayısı sürekli değişti.

EYLÜLDE GÜNDEM PROJE OKULLARDI

- TAYİNLER TARTIŞILDI: MEB Özel Program ve Proje Uygulanan Eğitim Kurumları Yönetmeliği 1 Eylül’de Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelikte yasası 2014’te çıkan “Proje okullar” ile ilgili detaylar yer aldı. Yöneticilerin ve öğretmenlerin 8 yıldan fazla süreyle yönetici veya öğretmen olarak görev yapamayacağı yönündeki karar günlerce protesto edildi. Aralarında İstanbul Erkek, Cağaloğlu, Kabataş gibi gözde okulların da yer aldığı 155 proje okulda 1187 öğretmenin görev yeri değiştirildi. Bazı okullarda öğretmenlerin yüzde 70’i başka okullara tayin edildi.

- KPSS’SİZ ÖĞRETMEN ATAMASI: OHAL kapsamında çıkarılan KHK ile 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösteren dershanelerde 14 Mart 2014 itibariyle 6 yılını dolduran öğretmenlere MEB’in gerçekleştireceği sözleşmeli öğretmen atamalarına KPSS puanları olmadan başvuru yapabilme olanağı getirildi. Bu kapsamda 5 bin dershane öğretmeni başvuruda bulundu.

- LİSANSLARI İADE EDİLDİ: FETÖ ile ilişkili olduğu gerekçesiyle kapatılan 1.043 özel öğretim kurumundan 53’ünün lisansı KHK ile iade edildi.

- 11 BİN PERSONEL AÇIĞA ALINDI: MEB’de, 11 bin 285 personel, PKK terör örgütüne destek verici nitelikte faaliyetlerde bulunduğu için açığa alındı. Bu öğretmenlerin büyük kısmı göreve iade edildi.

- OKULLARDA 15 TEMMUZ ETKİNLİKLERİ: 2016-2017 eğitim-öğretim yılının ilk haftasında, okullarda, “15 Temmuz Demokrasi Zaferi ve Şehitleri Anma” temasıyla sunumlar yapıldı, yarışmalar ve çeşitli etkinlikler düzenlendi.

- KADROLAR DEĞİŞTİ: Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamındaki araştırma görevlilerinin kadroları 33/a’dan 50/d’ye geçirilip sözleşme süreleri 1 yıl ile sınırlandırıldı.

- TEMATİK LİSELER GELDİ: MEB, 30 büyükşehirde, sektörün ihtiyacı doğrultusunda tematik liseler açılacağını duyurdu.

- ÖĞRETMENE PERFORMANS GELDİ: Bakan İsmet Yılmaz, Antalya’daki Eğitim Kongresi’nde öğretmenlere performans sistemi getireceklerini açıkladı. Buna göre öğrenciler ve velilerin değerlendirmelerinin dikkate alınacağı kriterler gelecek.

- REKTÖRLÜK SEÇİMLERİ DEĞİŞTİ: 675 ve 676 sayılı KHK’lar ile rektörlük seçimleri değişti. Artık devlet üniversitelerinde rektör, YÖK tarafından önerilecek üç aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Bu çerçevede ilk, Boğaziçi Üniversitesi’ne Prof. Dr. Mehmed Özkan rektör olarak atandı.

- REKOR KPSS: Ortaöğretim mezunlarının girdiği KPSS’de yaklaşık 3,5 milyon aday yarıştı.

Aralık ayına PISA damgasını vurdu

- KARANLIKTA EĞİTİM: Bu yıl kaldırılan kış saati uygulaması en çok öğrencileri etkiledi. Günlerin de kısalmasıyla karanlıkta okula giden öğrenciler, ikinci derse kadar güneşi görmüyorlar. Kış saati uygulamasının gelmesi için sosyal medyada imza kampanyaları düzenlendi.

- YURT YANGINLARI: Adana’nın Aladağ ilçesindeki Süleymancılar cemaatine ait kız öğrenci yurdunda çıkan yangında 11’i öğrenci, 1’i eğitmen olmak üzere 12 kişi yaşamını yitirdi. Bu olaydan sonra Tokat, Kütahya, İstanbul, Mardin ve Bolu’daki yurtlardan da yangın haberleri geldi.

- TEOG YİNE DAVALIK OLDU: TEOG kapsamında düzenlenen birinci dönem ortak sınavlarındaki Türkçe’den 2, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi’nden 1, Matematik’ten 1, T.C. İnkılap Tarihi Atatürkçülük’ten de 1 olmak üzere 5 sorunun iptali için dava açıldı.

- PISA’DA SINIFTA KALDIK: 72 ülkeden 15 yaşındaki yaklaşık 540 bin öğrencinin fen, matematik ve okuma becerilerinin bilgisayar tabanlı testlerle ölçüldüğü Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2015’te Türkiye, Fen’de 52., Matematik’te 49., Okuma becerilerinde 50. sırada yer alarak son 12 yılın gerisine düştü.

- 19 ÜNİVERSİTEYE 358 ADAY: Rektörlük seçimlerinin kaldırılmasıyla atamayla rektör belirlenecek üniversiteler için YÖK adaylık başvurularını aldı. 19 üniversite için 358 rektör adayı başvurdu.

- 5 BİN KİŞİYE İHRAÇ: YÖK, 22 Aralık itibariyle 3 bin 850 akademik, 947 idari olmak üzere toplam 4 bin 797 kişinin üniversitelerden ihraç edildiğini, 16 kişinin geri döndüğünü açıkladı. FETÖ bağlamında açığa alınan 3 bin 25 kişinin 1.079’u göreve iade edildiği, incelemeler sürüyor.

- EĞİTİM FAKÜLTESİNE BARAJ: Eğitim fakültelerine 240 bin başarı sırası sınırlaması getirildi. Ayrıca kimya, okul öncesi, özel eğitim, din kültürü ve ahlak bilgisi gibi öğretmenlik bölümleri ile ilahiyat ve İslami ilimler fakülteleri artık YGS yerine LYS puan türünden öğrenci alacak.