18 Mart Çanakkale şehitlerinden mektuplar...

Çanakkale, askeri dehasıyla Mustafa Kemal Atatürk'ün tarih sahnesine çıktığı, onun 'Önder' niteliği kazandığı savaştır. 19. Tümen Komutanı Kurmay Yarbay Mustafa Kemal'in, Arıburnu'ndaki şu emri savaşın dönüm noktalarından biri olmuştur: "Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum"
18 Mart 1915’te Çanakkale Boğazı’nı zorlayarak geçmeye çalışan İngiliz ve Fransız zırhlıları Çanakkale Deniz Harbi sonunda Nusret Mayın Gemisi’nin döşediği mayınlar ve tüm imkânsızlıklara rağmen Türk topçusunun üstün gayretleri nedeniyle Çanakkale Boğazı’nı geçemeyerek yedi tane büyük zırhlılarını kaybetmişler ve geri çekilmek zorunda kalmışlardı.

Devletleri büyük kayıplar sonucunda Çanakkale’yi deniz yolu ile geçemeyeceklerini anladıklarından Gelibolu Yarımadası üzerinden çıkartma yapmak istediler ve bu doğrultuda 25 Nisan 1915’te General SirIan Hamilton komutasında Gelibolu Yarımadası’nın güney sahillerinden Arıburnu, Conkbayırı ve Anafartalar’a asker çıkardılar.

Fakat ummadıkları bir şekilde Türk askerinin çetin direnişi ve savunması ile karşılaştılar. Conkbayırı’nda düşman askerlerinin ilerlemesini biten cephanesine rağmen süngü savaşıyla durdurup buradaki savaşı kazanma kabiliyetini gösteren 19. Tümen Komutanı Kurmay Yarbay Mustafa Kemal, sonrasında ise Arıburnu’nda askeri birliklere şu emri veriyordu: “Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar kaim olabilir.” Verdiği bu emir sayesindedir ki Türk askerine azim, sebat ve cesaret veren Mustafa Kemal, Arıburnu’nda düşman kuvvetlerinin hiç tahmin etmediği büyük bir zafer kazanmıştır.
6-7 Ağustos 1915'te Arıburnu’nda tekrar taarruza geçmişlerdir. Bu arada Mustafa Kemal’de 8 Ağustos 1915’te Anafartalar Grup Kumandanlığına getirilmiştir. Anafartalar’daki Türk kuvvetlerine oldukça kritik bir zamanda kumanda eden Mustafa Kemal, Çanakkale Boğazı’na çıkarma yapıldığında bu durumu kişisel gayretiyle kurtarmıştır.

Anafartalar Zaferi
Böylelikle Anafartalar Grubu Komutanı görevinde olan Mustafa Kemal 9-10 Ağustos tarihinde Anafartalar Zaferi'ni de kazanmıştır. Bu zaferi 17 Ağustos’ta Kireçtepe, 21 Ağustos’ta II. Anafartalar zaferleri takip etmiş olup İtilaf Devletleri Anafartalar’da, Conkbayırı’nda ve Kireçtepe’de Mustafa Kemal komutasındaki Türk askerinin mücadeleci gücü ve azmi karşısında başarısızlığa uğramıştır. Çanakkale Savaşları'nda yaklaşık olarak 253 bin şehit verilmiş, fakat Mustafa Kemal komutasındaki Türk ulusu onurunu İtilaf Devletleri'ne karşı korumasını da bilmiştir.
Mustafa Kemal, bu cephede göstermiş olduğu başarılarından dolayı albaylığa terfi ettirilmiş, sonrasında ise kendisine 16. Kolordu Komutanlığı görevi verilerek Edirne’ye tayin edilmiştir. Edirne halkı ise Çanakkale’de gösterdiği başarılarından ötürü duydukları minnettarlığın ifadesi olarak onu bağırlarına basmışlar Mustafa Kemal’i büyük gösterilerle karşılamışlardır.

500 bin aile gözyaşı döktü
Çanakkale'deki savaş, dünyanın dört bir tarafındaki aileleri etkiledi. Kardeş, sevgili, teyze, hala, dayı, amca evi matem yuvasına dönüştü. Üsteğmen Hasan Ethem, mektubunda anacağına “Dört asker doğurmakla müftehir şanlı Türk annesi” diye seslendi
Dünyanın birçok farklı coğrafyasında 500 bin aile kan ağladı; kardeş, sevgili, teyze, hala, dayı, amca evi matem yuvasına dönüştü.
Türk ordusundan Üsteğmen Hasan Ethem, Çanakkale’den annesine yazdığı “Dört asker doğurmakla müftehir şanlı Türk annesi” cümlesiyle başlayan mektubunda “Nasihat dolu mektubunu, Divrin Ovası gibi güzel, yeşillik bir ovacığın ortasından geçen derenin kenarındaki armut ağacının altında otururken aldım. Tabiatın yeşillikleri içinde mest olmuş ruhumu bir kat daha takviye etti. Okudum, tekrar okudum. Böyle mukaddes bir vazifede bulunduğumdan sevindim” derken, Yozgatlı Hasan, annesine yazdığı ve “neden kendisine kına yaktığını” sorduğu mektuba verilen “Şehit olman için oğlum” cevabını bile okuyamadan şehit oldu.

Annesinden kek istedi
Çanakkale'de “ölmeden mezara konan” askerler için ağlayanlar yalnızca Türk anaları değildi elbette. Tüm Orta Doğu ve Balkanlardaki Osmanlı coğrafyasından gelen binlerce Mehmetçiğin anaları da ağladı: Bükreşli Mehmed oğlu Hüseyin’in, Bağdatlı İbrahim oğlu Vehbi’nin, Saraybosnalı Veli oğlu İsmail’in, Halepli Ahmed oğlu Bilal’in de anaları Çanakkale’de ağladılar. Bu savaş Fransız ve İngiliz ordusu saflarında Çanakkale’de savaşan Senegal, Sudan, Cezayir, Fransız Guyanası, Fransa, İngiltere, Kanada, İrlanda, Hindistan, Nepal, Avustralya ve Yeni Zelanda başta olmak üzere birçok ülkede anaların ağlamasına da neden olmuştu.
İngiliz ordusunda savaşan ve esaret sonrası Kasımpaşa’da deniz hastanesinde yatmakta olan Fransız er Frank Baxtre, annesine yazdığı mektupta, ondan biraz masraflı olsa da “kendi elleri ile yaptığı birkaç dilim kek” isteyecekti.

İngiltere'ye mektup
Aynı hastanede yatan İngiliz George ise anne ve babasına yazdığı mektupta ayağa kalkamayacak kadar yaralı olduğunu ve kalçasında da

bir kurşun yarası bulunduğunu belirtirken, “Türklerin yemekleri bizimkilerden farklı” diyerek onlardan yiyecek istemiş, “Bir paket pasta, bisküvi ve çikolata gönderiniz” demişti.
Savaşta hayatını kaybedenlerin, esir düşenlerin, yaralananların ve hasta olanların sayısı 500 binin üzerindeydi. Bu demektir ki, dünyanın birçok farklı coğrafyasında 500 bin aile kan ağladı; kardeş, sevgili, teyze, hala, dayı, amca evi matem yuvasına dönüştü.

Menüde ne var deme şansları yoktu, önce vatanları geliyordu
Çanakkale'de zorlu savaş koşullarında, doğru düzgün beslenemiyordu da askerler. Ne bütçe ne ortam buna izin veriyordu. Karın tokluğuna, vatan için bir gayret savaştılar. Bunu hiç sorun etmediler. Vatanın kurtuluşu, onlar için birinci amaçtı.

İşte örnek menüler:
15 HaziranSabah:Üzüm hoşafı. Öğle: Yok. Akşam: yağlı buğday çorbası ve ekmek
26 Haziran Sabah:Yok. Öğle: Yok. Akşam: Üzüm hoşafı, ekmek.
18 TemmuzSabah:Üzüm hoşafı. Öğle: Yok. Akşam: Yarım tayın ekmek.
21 TemmuzSabah:Yarım ekmek. Öğle: Yok. Akşam: Şekersiz üzüm hoşafı, ekmek yok