19.03.2023 - 11:15 | Son Güncellenme:
Gökçe KARAKÖSE-Özgür KUMANOVALI/DHA
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından, depremin beklendiği İstanbul'daki yapıların durumu da dikkat çekiyor. Her gün hem yolculuk yapanların hem de orada çalışan binlerce kişinin kullandığı Bayrampaşa'daki15 Temmuz Demokrasi Otogarı'nı taşıyan beton kolonların çatlamış görüntüsü tedirginlik yarattı. Yenikapı-Atatürk Havalimanı metro hattının da yer aldığı otogar içindeki kolonların arasından görünen paslanmış demirler, dökülmüş ve yarılmış beton yapılar otogarın olası bir depreme dayanıklı olup olmadığı tartışmasını da beraberinde getirdi.
İNSAN İÇİN KANSER NEYSE BETONARME YAPILAR İÇİN KOROZYON O
Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi'nden Doç. Dr. Yurdakul Aygörmez, otogarda uzun yıllardır olan görüntüleri yorumladı.
Doç. Dr. Aygörmez, “Ülkemizin yüzde 92'si deprem karşısında tehlikeli olan bir ülke. Buradaki korozyon da her iki elemanın da taşıyıcı görevi saÄŸlayamamasını, etkisini kaybetmesini saÄŸlıyor. Bu durumda depreme karşı daha düşük bir performans saÄŸlayacak. Özellikle 2000'den önce yapılan yapılarda ve diÄŸer yapılarda bu sık görülen bir durum. Ä°nsan için kanser neyse, betonarme elemanlar için de korozyon aynı ÅŸey. Nasıl kanser insan hücrelerini yavaÅŸ yavaÅŸ yiyorsa, korozyon da zamanla oluÅŸan bir ÅŸey ama etkileri sık görülen bir ÅŸey. Bu durumda da deprem performansı düşük olacak" dedi.Â
KOROZYONU ÖNLEMEK İÇİN EN ÖNEMLİ ŞEY YALITIMI SAĞLAMAKTIR
Her kolonda olmasa da bazı kolonlarda ortaya çıkan görüntülerle ilgili Aygörmez, “Bir veya daha fazla olması fark etmeksizin hangi elemanda oluyorsa bu bir tehlike oluÅŸturur. En önemli ÅŸey gerekli yalıtım saÄŸlanmadıysa, korozyonu önlemek için en önemli ÅŸey gerekli yalıtımı saÄŸlamaktır. Su yalıtımı, kar veya diÄŸer etkilerle beraber bu zamanla, özellikle dış yapılarda daha fazla etkili oluyor. Dış temas olan yapılarda etkisi daha fazla olduÄŸu için bu durumda daha yüksek risk oluÅŸuyor. Yüksek risk oluÅŸtuÄŸu durumda bir tanesinde oluÅŸması bile zamanla daha büyük problemlere yol açabiliyor. Dış yapılar için en önemli tehlike su ve nem etkisidir" ifadelerini kullandı.Â
2000 ÖNCESİ YAPILAR YENİ YÖNETMELİKLERİN KARŞILIĞINI BULMUYOR
Otogarın raylı sistem üzerine kurulu olduğunun söylenmesine ilişkin de Aygörmez, “2000 yılından önce yapılan yapılarda her ne kadar bunlar söylense de şu anki yeni yönetmeliklerin karşılığını bulmuyor. Bundan dolayı da o zamanın şartlarına göre yapılmış şeyleri şu anın şartlarıyla karşılaştırmak doğru olmaz. Şu an yeni bir çözüm getirmek lazım. Yapılabilecek en önemli çalışma da yalıtıma özel dikkat verilmesidir. Deprem karşısında hem dış yapılarda hem binalarımızda korozyonu mutlaka dikkate almamız gerekiyor" dedi.
OTOGARA HARCANAN DEMİR HİÇBİR YERE HARCANMADI
Otogar esnafından Selçuk Bal, “Otogarın ölçümleri belediye tarafından yapıldı ve dayanır ÅŸeklinde bir rapor hazırlandı. Åžu anda bu görüntüler korkutmuyor çünkü yetkililerin gösterdiÄŸi beyanlara inanmak zorunda kalıyoruz" diye konuÅŸtu. Bir baÅŸka esnaf da 25 yıldır yaÄŸmur yiyen otogarın kolonlarında oluÅŸan çatlakların normal olduÄŸunu dile getirdi.  Göksel Çınar ise, “Kolonları falan iyi, herhangi bir sıkıntı yok. O kadar harcanan demir hiçbir yere harcanmadı" ifadelerini kullandı.Â
YUKARIDAN TAŞLAR KAFAMIZA DÜŞÜYOR
17 yıldır otogarda esnaf olan Emin Ä°kram da, “Burada alttaki tablalar kırık olduÄŸu için biz belediyeye bunu ÅŸikayet ettik. Belediye yolu kapattı. Buranın açılması lazım, yaklaşık 1 buçuk yıl oldu. Yarın öbür gün burada deprem olsa karşımızdaki kolon patlak. Buna herhangi bir önlem alındı mı, alınmadı mı? Karotlar alındı ama sonuçlar çıkmadı. Yukarıdan taÅŸlar kafamıza düşüyor. Bunları kendi imkanlarımızla kırıyoruz, baÅŸka bir yerde bir insanın başına bir ÅŸey gelirse, bir insan bir servettir. YaÄŸan yaÄŸmur komple dükkanların içine akıyor, hala buna bir çözüm bulunamadı. Saclarla bulundu. Deprem gerçeÄŸi var, araba da geçse sallanıyor" diye konuÅŸtu.Â
Bir başka esnaf da, “Bilmiyorum ama bence büyük bir depremi kaldırmaz. Görüntüler korkutuyor" ifadelerini kullandı.
ESNAFIN HEPSÄ° SU İÇİNDEYDÄ°, SACLA KAPATTILARÂ
Esnaf Vedat Kiremitçi de, “Burası raylı sistem ama yeni belediyeye geçtiği için düzgün bir ilgi yok. Sacları görüyorsunuz, bu şekilde olması gerekmiyordu. Korona zamanı otogarda üst katları kazıdılar. Kazıdıktan sonra mühendise dediğim tek kelime buranın altında şap var, şapı bozarsanız alt kattaki esnaflar su alır. Nitekim de su aldı. Buranın böyle olması gerekmiyor. Dükkanın içi dünyanın zararını, masrafını gördü. Esnafın hepsi su içindeydi, sacla kapattılar. Yapmazlarsa, burası yıkılır" şeklinde konuştu.
Öte yandan 2019 yılında Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi tarafından yenileme çalışmalarının baÅŸlatıldığı otogar için, güçlendirme çalışmaları kapsamında yapı incelemelerinin devam ettiÄŸi bildirildi.Â