20.02.2021 - 15:02 | Son Güncellenme:
AA
Çin ve Hindistan arasındaki Himalaya Dağları'nın çevrelediği belirsiz sınır hattı ülkeler arasında egemenlik tartışmalarına neden oluyor. Akarsuların, göllerin, buzulların ve karlı zirvelerin bulunduğu 3 bin 500 kilometrelik sınır, tarafları sık sık karşı karşıya getiriyor.
Pekin yönetimi, "Güney Tibet" olarak adlandırdığı Hindistan'ın Arunaçal Pradeş eyaletindeki 90 bin kilometrekarelik toprakta hak iddia ederken Yeni Delhi ise Aksay Çin platolarını kapsayan 38 bin kilometrekarelik alanın Pekin yönetimince işgal edildiğini savunuyor.
Taraflar, uzun yıllardır süregelen görüşmelere rağmen egemenlik ihtilaflarını çözemezken iki ülke arasındaki gerilim, 2017'de Çin'in bölgedeki sınır yolunu tartışmalı bir platoya uzatmaya çalışması üzerine artmıştı.
Çin, Pekin'in dört askerinin dağın zirvesindeki ölümcül çatışmada öldürüldüğünü kabul etmesinin ardından, geçen Haziran ayında Hint askerleriyle sınır çatışmasını gösteren bir video yayınladı. Pekin'in devlet yayıncısı CCTV tarafından yayınlanan görüntülerin, Galwan Nehri vadisinde Çin ve Hint güçleri arasındaki kanlı göğüs göğüse çarpışmayı yakaladığı ve bunun da 20 Hintli askerin ölümüyle sonuçlandığı söyleniyor.
Resmi kanal, görüntülerin Çinli bir komutanın iki ülkenin sınır anlaşmazlıklarını barışçıl görüşmelerle çözmeye çalışmasının ardından, 'Çin tarafının birkaç katı büyüklüğünde' olan Hint ordusunun, şiddetli bir intikam saldırısı başlattığını iddia etti.
Çin ordusu Cuma günü yaptığı açıklamada, sınır çatışmasında dört askerini kaybettiğini doğruladı. Pekin de, sınır komşusu ile çıkan en ölümcül olayda tarafının zayiat verdiğini ilk kez kamuoyuna açıklamış oldu. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hua Chunying, kanlı göğüs göğüse çatışmalardan altı ay sonra yapılan duyurunun, dünyanın gerçeği, doğru ve yanlışı anlamasına yardımcı olması gerektiğini söyledi.
Açıklamanın bu denli geç yapılması, Çin'in derin askeri gizlilik kültürünün yanı sıra, kan dökülmesinin olası yerel ve uluslararası sonuçları hakkındaki endişeleri yansıtıyor gibi görünüyordu.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (ÇHKO) Günlüğü gazetesinin haberinde, Çin ve Hindistan'ın Haziran 2020'de Galvan Vadisi'ndeki sınır hattında çıkan çatışmaya ilişkin "Nisan 2020'den bu yana ilgili yabancı ordu, köprüler ve yollar inşa etmek için sınır hattını geçti, sınır boyunca statüyü değiştirerek kasten sorun çıkardı." ifadesi kullanıldı.
Hindistan'ın, Çin ordusunun iletişim için gönderdiği askerlere saldırdığı iddia edilen haberde, 4 Çin askerinin öldüğü bildirildi. Çin basınında ölen askerlerin isimleri de açıklandı. Askerlerin isimlerinin Çın Hongcün, Çın Şiangrong, Şiao Sıyüen ve Vang Cuoran olduğu duyuruldu. Böylece Çin hükümeti sınır hattında meydana gelen çatışmadaki asker kaybını ilk kez açıkladı.
Hindistan, Haziran 2020'de gerçekleşen çatışmada 20 askerini kaybetmiş, Çin'in de 45 askerinin öldüğünü veya yaralandığını öne sürmüştü ancak Çin bu iddiaları kabul etmemişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, çatışmanın ardından yaptığı açıklamada Galvan Vadisi'nin Çin'e ait olduğunu savunmuş, Çin Halk Kurtuluş Ordusu Batı Saha Komutanlığı Sözcüsü Cang Şuili de "Galvan Vadisi bölgesi üzerindeki egemenlik, her zaman Çin'e aittir." ifadesini kullanmıştı.
Çin Savunma Bakanlığı Sözcüsü Vu Çian 10 Şubat'ta Çin ve Hint askerilerinin Pangong Gölü çevresinden eş zamanlı ve eş güdümlü olarak çekilmeye başladığını duyurmuştu.
Uzun zamandır sıcak temasların yaşandığı bölgede Hindistan, Çin ile yaşanan sınır çatışmasının ardından Himalaya Dağları’ndaki Ladakh’a karadan havaya füze savunma sistemi yerleştirmişti Times of India gazetesindeki habere göre, yetkililer, Çin savaş uçağı ve helikopterlerinin yol açacağı bir sorunun önlenmesi için bölgeye Hindistan ordusunun savunma sistemlerinin yerleştirildiğini belirtti.
Hindistan’ın adımı, Çin’in, iki ülke arasındaki Fiili Kontrol Hattı (LAC) boyunca savaş uçağı ve helikopterlerinin faaliyetlerini artırmasının ardından gelmişti. "Akash (Gökyüzü)” isimli orta menzilli karadan havaya füze savunma sistemi yerli olarak Savunma Araştırma ve Geliştirme Örgütü (DRDO) tarafından geliştirildi.
Hindistan'ın kuzeydoğusundaki Ladakh bölgesinde 15 Haziran'da 20 Hint askerinin ölümüyle sonuçlanan çatışmaya neden olan ve bölgede tansiyonu yükselten süreç, Çin askerlerinin mayıs başında üç noktadan Ladakh bölgesine girmesi, burada çadır ve askeri karakollar kurmasıyla başlamıştı.
Çin askerlerinin, "bölgeden ayrılmaları" yönünde defalarca yapılan sözlü uyarılara aldırış etmediği ifade edilmiş, iki ülke arasında bir diğer tartışma konusu Sikkim eyaletinde de Çin ve Hint askerleri arasında çatışmalar yaşanmıştı.
İki ülke askerlerinin Ladakh bölgesinin doğusunda ve Sikkim eyaletinde karşı karşıya gelmesinin ardından gözler bu bölgeye çevrilmişti. Öte yandan haziran başında iki ülke dışişleri bakanlığı yetkililerinin sınırda artan gerilimi video konferans yoluyla görüştüğü açıklanmıştı.
Hindistan, anlaşmazlığın barışçıl müzakereyle üstesinden gelinmesi konusunda Çinli yetkililerle hemfikir olunduğunu bildirmiş, Pekin yönetimi de iki ülkenin gerilimin düşmesine ilişkin konsensüse vardığını duyurmuştu. Çin ve Hindistan arasındaki 3 bin 500 kilometrelik sınır hattının büyük bölümü, iki ülke arasında egemenlik tartışmalarına neden oluyor.
Pekin yönetimi, "Güney Tibet" olarak adlandırdığı Hindistan'ın Arunaçal Pradeş eyaletindeki 90 bin kilometrekarelik toprakta hak iddia ederken, Yeni Delhi, Aksai Chin platolarını kapsayan 38 bin kilometrekarelik alanın Çin tarafından işgal edildiğini savunuyor. Taraflar, uzun yıllardır süregelen görüşmelere rağmen egemenlik ihtilaflarını çözemezken, iki ülke arasındaki gerilim, 2017'de de Çin'in bölgedeki bir sınır yolunu tartışmalı bir platoya uzatmaya çalışması üzerine artmıştı.
Çin Savunma Bakanlığı, sınır bölgesinde yaşanan çatışmaya ilişkin Hindistan sınır birliklerinin kasten provokasyona giriştiğini savunarak, "sorumluluğun tümüyle Hint tarafına ait olduğunu" ileri sürdü. Bakanlık Basın Sözcüsü Vu Çien, başkent Pekin'de düzenlediği olağan basın toplantısında, 15 Haziran'da iki ülkenin sınır bölgesinde yaşanan çatışmaların arka planı anlattı.
Hindistan tarafının, nisan ayından bu yana Çin'in egemenlik hakkı iddia ettiği Galvan Vadisi tarafında inşa faaliyetlerini yürüttüğünü anlatan Vu, ülkesinin bu durumu birçok kez protesto ettiğini anımsattı. Vu, iki taraftan askeri yetkililerinin 6 Haziran'da bir araya geldiğini ve toplantıda sınır bölgesindeki gerilimi düşürmek üzere tüm önlemleri almak için uzlaşı sağlandığını aktardı.
Hindistan’ın bu uzlaşı çerçevesinde Galvan Vadisi’ne geçmemeye, burada devriye ve inşa faliyetlerine girmemeye söz verdiğini hatırlatan sözcü Vu, 15 Haziran’da ise Hint sınır birliklerinin daha önce iki tarafın vardığı uzlaşmayı açıkça ihlal ettiğini ve Çin tarafını kasten kışkırttığını savundu.
Vu, Çinli askeri yetkililerin, konuyu müzakere etmek üzere sahaya vardığı sırada Hintli askerlerin aniden ve şiddetli şekilde saldırısına maruz kaldığını ifade ederek, "Bu olay, iki tarafın yoğun şekilde fiziksel çatışmasına neden oldu, ölü ve yaralılarla sonuçlandı. Bu olay tamamen Hint tarafının uzlaşmayı ihlal etmesinin, giriştiği tek taraflı provokasyonun sonucudur ve tamamen iki tarafın kabul ettiği sınır bölgesinin Çin tarafında meydana gelmiştir. Sorumluluk tümüyle Hint tarafına aittir." dedi. Sözcü Vu ayrıca, Hindistan’a, olayın sorumlularını ciddi şekilde cezalandırması ve sınır koruma birliklerini disiplin altına alması yönünde çağrı yaptı.
Çin'in Hindistan sınırında çatışma bölgesi yakınında inşa ettiği yeni yapılar, uydudan net şekilde görüldü. Galwan Vadisi'nde teçhizat depoları, çadırlar ve depolama birimleri kurulmuş. Çin'in, Çin ve Hint askerleri arasında çatışma yaşanan sınır bölgesinde Galwan Vadisi yakınlarındaki bir alana yeni yapılar inşa ettiği iddia edildi.
BBC'nin haberine göre, yeni uydu görüntüleri, geçen ay hiçbir yapının gözlenmediği bölgede Çin tarafından inşa edilmiş görünen teçhizat depoları, çadırlar ve depolama birimlerinin bulunduğunu ortaya koydu.
Uzay teknolojisi şirketi Maxar'dan alınan görüntülerin 22 Haziran tarihli olduğu belirtildi. Hindistan ve Çin'den konuya ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı. Hindistan Dışişleri Bakanlığı 17 Haziran'da Çin tarafının Fiili Kontrol Hattı'nın (LAC) Hindistan tarafındaki Galwan Vadisi'nde bir yapı inşa etmeye çalıştığını bildirmişti.