Son dakika: TBMM'den 'Bitcoin' açıklaması: Ücretsiz!
21.04.2021 - 06:45 | Son Güncellenme:
Milliyet’in kamuoyuna duyurduğu TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı’nın hazırladığı, “Dijital, Sanal ve Kripto Para Sistemleri” raporunda, kripto paraların avantajları ve dezavantajları masaya yatırıldı.
TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı’nın hazırladığı raporda kripto paraların, yüksek oynaklık nedeniyle güvenilir ödeme aracı olmadığı, yatırım ve spekülasyonda ise avantajlarının bulunduğu değerlendirildi.
Raporda, dezavantajları ve riskleri değerlendirildiğinde, birçok kripto paranın yüksek oynaklık sebebiyle güvenilir bir ödeme aracından daha ziyade yatırım ya da spekülasyon aracı olarak kullanıldığı tespiti yapıldı.
Raporda, her geçen gün yeni kripto para birimlerinin ortaya çıktığı belirtilerek, avantajlar şöyle anlatıldı:
7/24 İŞLEM YAPILABİLİYOR: Onay ve uzlaşma süreçlerinin uzunluğu kripto para birimleri arasında farklılık göstermekle birlikte genelde merkezi olmayan kripto para birimleri için bir saatten az, merkezi kripto para birimleri için ise anlık olarak gerçekleşmektedir.
KİŞİSEL BİLGİLERİ AÇIKLAMA ZORUNLULUĞU YOK: Kripto para platformlarının anonim olması kripto parayı sadece yasa dışı işler için kullanan kişiler açısından değil, işlemler esnasında kişisel bilgilerini gizli tutmak isteyen kullanıcılar açısından da yararlı olmaktadır. Borçlunun ödeme yapmak istediği kişiye kimlik bilgilerini açıklama zorunluluğu yoktur.
DÜŞÜK MALİYET: Kullanıcılar dijital platformların üzerinde kripto para bulundurdukları zaman hesap işletim ücreti ödemek zorunda değildir. Yani işlemleri yapabilmek için kullanıcıların tek yapması gereken sanal bir cüzdana sahip olmaktır.
Hiçbir ödeme hizmeti sağlayıcısı bulunmadığından, genellikle hizmetler için ödenecek bir ücret yoktur ya da son derece cüzidir. Kripto para kullanıldığında, diğer para birimlerinin aksine, döviz kuru masrafı gibi bir masraf da bulunmamaktadır.
Dezavantajlar neler?
KAMU OTORİTELERİNİN KISITLI MÜDAHALESİ: Kripto para birimlerinin hukuki statüsü belirli değildir ve buna ilişkin bir denetleme ve düzenleme yapılmasına ilişkin çalışmalar çok yeni.
Bu nedenle kullanıcılar, hata olması durumunda paranın geri alınabilmesi ve garanti kapsamındaki düzenlemelerden faydalanamamaktadırlar. Kamu otoritelerinin piyasaya müdahale etme imkânlarının kısıtlı olması, kripto para birimlerinin yaygın olarak kullanılmasını etkileyen sebeplerden biri olarak değerlendirilmektedir.
ŞEFFAFLIK PROBLEMİ: Bitcoin gibi belirli kripto paralar için bile bazı durumlarda bilgi edinme olanağının kısıtlı olması ve şeffaflığa ilişkin bir düzenleme bulunmaması, kripto para birimlerine karşı bireylerin daha ihtiyatlı olmasına sebep olmaktadır. Şeffaflığın olmaması dolandırıcılık riskinin de artmasına sebep olmaktadır.
YASAL RİSKLER: Kripto paraların yasal statüsünün belirli olmamasının bazı sonuçları bulunmakta. Örneğin, bir borç ilişkisinde alıcı taraf ve borçlu arasında kripto para ile ödeme yapılacağı konusunda anlaşmış olmaları dışında, kripto paranın genel olarak toplumda kabul edilmesini sağlayacak bir araç olmadığı gözlemlenmektedir.
Kripto para ile işlem yapan ticari işletmelerin kripto paraları bir ticari ilişkide tekrar kullanabilmelerinin de garanti altında olmadığı görülmektedir. Kurulmuş, açık, şeffaf ve uygulanabilir bir yasal temele sahip olmak, ödeme, takas ve uzlaştırma düzenlemelerinin temel unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sürdürülebilirlik: Süreklilik sorunu vardır. Kullanıcılar, kripto para işlemlerindeki ani ve beklenmedik bir kesintiyle beraber ellerinde değeri olmayan bir ‘şeyle’ baş başa kalma riski ile karşı karşıyadır. Kripto para birimi herkes tarafından kabul edilmiş bir ödeme aracı değildir.
OYNAKLIK (VOLATİLİTE): Kripto paralar, güvenilir ve tutarlı bağımsız standartlara tabi olmadığından, dünya çapındaki borsalarda alım, satım, piyasa faaliyeti, piyasa yapımı, uzlaştırma ve takas gibi işlemlerde düzenli olarak kullanılamamaktadır.
Bitcoin’in değeri bazen tek bir gün içinde yüzde 40’tan fazla artmış veya azalmıştır. Bu oynaklık ise ellerindeki kripto parayı nakde çevirmek isteyecek ya da kripto paralarla mal ya da hizmet almak isteyecek kullanıcılar açısından büyük bir sorun olarak kabul edilmektedir.
İlk defa hacze konu oldu
İstanbul İcra Hukuk Mahkemesi, bir borçlunun kripto parasının bulunduğu hesaba haciz işlemi yapılmasına yönelik itirazını, bu tür paraların da emtia ve menkul kıymetler kapsamında değerlendirileceği gerekçesiyle reddetti.
Kripto para, Türkiye’de ilk kez bir mahkeme tarafından menkul değer olarak kabul edildi. İstanbul İcra Hukuk Mahkemesi’nin aldığı bu karar, Türkiye’de kripto paralara yönelik ilk hukuki işlem olması nedeniyle emsal değer taşıyacak. Mahkemenin kararında şöyle denildi:
“Her ne kadar davacı, kripto paraların haczedilmeyeceğini iddia ederek şikayetçi olmuş ise de bu tür paraların da emtia ve menkul kıymetler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bir çeşit dijital döviz veya sanal para olarak kabul edildiği, dolayısıyla haczedilebileceği anlaşıldığından şikayetin reddine dair karar verilmiştir.”
