Son dakika... Reuters ilk fotoğrafları geçti! Nükleer silah sahibi iki ülke çatıştı, ölen askerlerin cesetleri taşınıyor
17.06.2020 - 16:47 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
3 bin 488 kilometrelik dünyanın en sorunlu sınırındaki çatışmada ordu birlikleri birbirlerine metal sopa ve yumruklarla saldırdı, onlarca asker öldü ve yaralandı. Reuters, yaşamını yitiren askerlerin ilk fotoğraflarını dünyaya servis etti.
Dünyanın zirvesinde savaş ikinci gününe girdi, nükleer silah sahibi iki ülke arasındaki çatışmayı dünya soluğunu tutarak saniye saniye izliyor. 3 bin 488 kilometreyle dünyanın en uzun sorunlu sınırını paylaşan ve daha önce bir kez savaşan taraflar, bu gece yarısı bir kez daha birbirine girdi.
Dünyanın en kalabalık iki ülkesi Çin ve Hindistan arasındaki savaşta, şimdiye kadar resmi açıklamaya göre en az 20 asker öldü, onlarca asker yaralı.
BBC, Salı günü yaşanan ilk çatışmanın ardından Çarşamba günü de yine sınırda çatışma çıktığını bildiriyor.
Hindistan, Himalayalardaki yeni çatışmada çatışmada iki tarafın da kayıplar verdiğini duyurdu. Yeni Delhi yönetimine göre, Çin ordusundan 43 asker öldü ya da yaralandı.
Statüsü tartışmalı Keşmir'deki çatışmanın merkezi, Ladakh bölgesindeki Galvan Vadisi. Hint ordusu, Salı günü ilk başta biri albay üç askerinin öldüğünü belirtmişti.
İlerleyen saatlerde can kaybının 20'ye çıktığı, yaralı 17 askerin bazılarının durumunun ise ciddi olduğu duyuruldu. Bu, sınır bölgesinde 45 yıldır yaşanan ilk ölümcül çatışmaydı.
Çatışmaya dair en çarpıcı detay, hiç silahın ateşlenmemesi oldu. Çin ve Hindistan askerleri birbirlerine demir sopalar ve yumruklarla saldırdı.
Hint medyasında yer alan haberlerde, ölen askerlerin Çin birlikleri tarafından dövülerek feci şekilde yaşamını yitirdiği belirtiliyor.
Reuters haber ajansı, Hint askerlerini hayatını kaybeden arkadaşlarının cesedini hastaneye taşırken fotoğrafladı.
Uluslararası ajans, Leh kentindeki Sonam Norboo Memorial Hastanesi'ne askeri kamyonlarla getirilen cesetlere otopsi yapılacağını bildiriyor.
Hem Hindistan hem de Çin, halihazırda birbirlerini suçluyor. Yeni Delhi yönetimi, Çin'in geçen hafta uzlaşılan kontrol bölgesi anlaşmasını ihlal ettiğini aktarıyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı ise Hint askerlerinin Pazartesi günü sınırı iki kez ihlal ettiğini, Çin askerlerine saldırdığını ve provokasyonda bulunduğunu savundu.
Ölen ya da yaralanan askeri olup olmadığına ilişkin bilgi vermeyen Çin Dışişleri Bakanlığı, sınırda ciddi fiziksel çatışma yaşandığı bilgisini verdi. Sıcak noktada iki ülkeden üst düzey askeri yetkililerin gerilimi düşürmek için toplantılar yaptığı, gelen haberler arasında.
Cephe hattından ölüm haberlerinin gelmesi üzerine Hindistan'da bir öfke patlaması yaşanıyor. Göstericiler, sokağa dökülüp Çin'i protesto etti.
Ahmedabad kentindeki öfkeli göstericiler, Çin lideri Xi Jinping'in fotoğraflarını yakıp gözlerini oydu.
Başkent Yeni Delhi'deki gösterilerde ise, polis ekipleri bazı protestocuları gözaltına aldı.
Öğle saatlerinde açıklama yapan Çin, sınırda onlarca askerin hayatını kaybettiği çatışmanın ardından sorunu barışçıl yollarla çözmek için Hindistan'la anlaştıklarını açıkladı. Çin Dışişleri Bakanlığı, "İki taraf, bu konuyu diyalog ve müzakere yoluyla çözmek, sınır bölgesinde durumu yatıştırmak, barış ve huzuru temin etmek için anlaştı" açıklamasını yaptı.
Keşmir'de Hindistan, Pakistan ve Çin'in hak iddia ettiği bölgeler var. Bölgenin dağlık, buz kaplı ve nehirlerle dolu yapısı, sınırların belirlenmesini zorlaştırıyor.
Çin'le Hindistan arasındaki tartışmalı Himalayalar sınırında ilkbaharda tırmanan gerginlik, iki ülkenin bölgeye binlerce asker sevk etmesi ve tahkimat yapmasıyla yeni bir boyuta taşınmıştı.
İki ülke askerleri arasında 5 ve 9 Mayıs tarihlerinde Pangong Gölü ve Kuzey Sikkim'de yumruk yumruğa kavga yaşanmış, görüntüler sosyal medyada paylaşılmıştı.
100 kadar askerin yaralandığı olayların ardından, Çin tartışmalı Ladakh sınır bölgesindeki hassas noktalara binlerce asker gönderip çadırlar kurdu.
Pekin yönetimi söz konusu noktadaki bir askeri üssünü genişletmeye başlarken, Hindistan ordusu bazı taburlarını 'teyakkuz bölgelerine' kaydırdı.
ABD Başkanı Donald Trump, gerilimin yükselmesi üzerine iki ülkeye itidal çağrısı yaptığını ve Pekin'le Delhi arasında arabuluculuk yapmayı önerdiğini açıkladı.
Haziran ayının başına gelindiğindeyse, tarafların çatışmasına dair çatışmaya dair Pangong Gölü kıyısında çekilmiş yeni görüntüler ortaya çıktı.
Hindistan topraklarına yaklaşık 1,5 kilometre uzaklıktaki gölün kıyısında alınan kayıtta, Hindistan'ın Halk Kurtuluş Ordusu askerinin Çinli askeri dövüp Çin'e ait zırhlı aracı parçaladığını görüldü.
Bu video Twitter'da yayınlandıktan sonra, Çin kaynaklı bazı sosyal medya hesapları da, kanlı ve bilinci kapalı Hintli askerlerin iple bağladığını gösteren bir fotoğraf yayınladı.
Fotoğrafta, Çin'a ait asker üniforması giyen güvenlik güçlerinin yüzlerindeki koruyucu maskeler dikkat çekiyordu. Bu da fotoğrafın corona virüs salgını sırasında çekildiğini ve yakın tarihli olduğunu kanıtlıyordu.
Yine aynı günlerde Hint basınında çıkan bazı haberler, Çin birliklerinin Hint topraklarına birkaç kilometre girerek, Hint karakollarını ve köprülerini parçaladığı yönündeydi.
Mayıs ayındaki çatışmanın ardından İngiltere'de yayımlanan Guardian gazetesine konuşan Hindistan'ın eski Pekin büyükelçilerinden, Delhi'deki Çin Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Aşkok K. Kantha, son gerginliğin sınırdaki rutin olaylardan çok farklı olduğunu söylemişti:
"Durum ciddi. Bunun belli bir bölgeyle sınırlı bir olay olduğunu düşünmüyorum. Çin bu kez daha saldırgan bir tavır içinde. İki tarafın da az sayıda asker bulundurması gereken bölgeye oldukça fazla sayıda asker sevk etti.
Çin ya bölgede hak iddiasında bulunuyor ya da Hindistan'a hassas jeopolitik konularda daha dikkatli olması gerektiği mesajını vermeye çalışıyor."
Hindistan bir süre önce Fiili Kontrol Hattı'na yakın bölgelerde Hindistan ordusunun manevra kabiliyetini artıracak bir dizi altyapı projelerine girişmiş, yeni yollar ve uçak pistleri inşa etmeye başlamıştı. Ancak bu askeri inşaatlara corona virüs salgını nedeniyle ara verildi.
Bu projelere yanıt vermek için Çin bölgeye asker takviyesi yaparken, Hindistan haber kanalı NDTV, sınırdan yaklaşık 200 kilometre uzaklıktaki bir Çin askeri üssünün uydu görüntülerini ekrana getirdi.
Görüntülerde, askeri üste geniş çaplı inşaat faaliyetlerinin yürütüldüğü ve savaş uçakları için bir pistin de inşa edildiği öne sürülüyordu.
2017'de iki ülke Çin'in tartışmalı bir bölgede yol genişletme çalışması nedeniyle çatışmaya girmişti. Hindistan, Ağustos 2019'da da Ladakh'ı tartışmalı Keşmir bölgesinden ayrı bir federal bölge ilan etmiş, bu adımı kınayan ülkeler arasında Çin de yer almıştı.
Hindistan ve Çin geçmişte yalnızca bir kere, 1962'de savaştı. Çin ordusu birliklerinin komşu ülkenin kuzeydoğusuna girmesiyle başlayan savaşta, Hindistan bir yenilgi aldı.
4 bin 250 metre yükseklikteki dağlık bir coğrafyada bir ay kadar süren savaş sonunda iki taraftan toplam 2 binden fazla asker yaşamını yitirdi. Ateşkes anlaşması imzalayan taraflar, savaş öncesi sınırlarına döndü.
Dünyanın en kalabalık iki ülkesi arasında, son 30 yıl içinde sınır ihtilaflarını çözmek için yapılan görüşmeler sonuçsuz kaldı. Hindistan, Çin'in Aksai Chin platolarını kapsayan 38 bin kilometrekare toprağını işgal ettiğini savunuyor.
Pekin yönetimi ise, 'Güney Tibet' olarak adlandırdığı Hindistan'ın Arunaçal Pradeş eyaletindeki 90 bin kilometrekarelik toprakta hak iddia ediyor.
Son yılların yükselen gücü Çin, ABD ile ticaret savaşına girdi ve halihazırda 8 milyonu aşkın insana bulaşan corona virüsün ilk kez görüldüğü ülke oldu.
ABD Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) geçen yılın başlarında yayınladığı bir rapor, Çin'in dünyanın en gelişmiş silah sistemlerine sahip olduğunu göstermişti.
Pentagon'un istihbarat faaliyetlerini yürüten Savunma İstihbarat Dairesi'nin (DIA) raporuna göre Çin, bazı alanlarda rakiplerini geçti.
Raporda, Çin kısmen ülke pazarına girecek yabancı şirketlere teknolojik sırlarını verme zorunluluğu getiren yasaları sayesinde son yıllarda askeri alanda büyük ilerleme kaydetti.
Raporda, şu ifadeler yer aldı: "Mümkün olan her yolla teknolojiye erişen Çin, donanma tasarımları, orta ve uzun menzilli füzeler ve hipersonik silahlar da (ses hızından defalarca daha hızlı olan ve füze savunma sistemlerine yakalanmayan füzeler) dahil olmak üzere bir dizi teknolojide lider konumuna yükseldi.
Teknoloji erişimine çoklu yaklaşık sayesinde Çin Halk Kurtuluş Ordusu şimdi bazı en modern silah sistemlerine sahip. Hatta bazı alanlarda dünya lideri."
DIA'nın raporunda, "Hava, deniz, uzay ve siber uzaydaki askeri kabiliyeti, Çin'i bölgede iradesini dayatabilecek konuma getirdi" ifadesi yer alıyor.
İstihbarat raporunda, Çin'in bölgesel ve küresel hedefleri vurabilecek, radara yakalanmayan orta ve uzun menzilli savaş uçakları geliştirdiğini, bu uçakların 2025'e kadar operasyonel hale gelebileceği belirtiliyor.
