10.11.2020 - 21:10 | Son Güncellenme:
BBC TÜRKÇE AA
Koronavirüs aşısını geliştiren Prof. Dr. Uğur Şahinin kurucusu olduğu BioNTech ve ABD merkezli ilaç şirketi Pfizer'in, gelen olumlu verilerinin ardından bu ay içinde ABD'ye koronavirüs aşısı için onay başvurusunu sunacakları belirtildi.
Pfizer ve BioNTech, söz konusu gelişmeyi "bilim ve insanlık için büyük bir gün" sözleriyle duyurdu. Söz konusu aşı adayı 6 ülkede 43 bin 500 kişi üzerinde test edildi.
Denemelerde ciddi bir güvenlik endişesi ortaya çıkmadı. Koronavirüs aşısının denendiği ülkeler arasında Türkiye de var. Aşı üreticisi şirketlerin, bu ay sonunda acil kullanım onayı için başvuruda bulunmayı planladığı bildirildi.
Aşı, üç hafta arayla iki doz halinde uygulanacak. Pfizer yıl sonuna kadar 50 milyon doz, 2021 sonuna kadar ise 1,3 milyar doz aşıyı piyasaya sürebilmeyi planlıyor.
Pfizer CEO'su Albert Bourla, kamuoyunun aşının güvenliğiyle ilgili kaygılarını yatıştırmak için, ilk aşı olacaklar arasında olmayı istediğini söyledi fakat buna etik engeller çıkabileceğini de ekledi.
CNBC'ye konuşan Bourla, "Eğer elimizde sınırlı dozda aşı varsa, insanların, benim yaşım ve çalışma kapasitemdeki insanların ilk aşı olacak gruba alınmasını onaylayacağından emin değilim. Dolayısıyla buna saygı göstermek isterim" dedi.
Pfizer hisseleri, aşının üçüncü aşama denemelerinin başarılı olduğu açıklamasından sonra ABD'de daha piyasa açılmadan ön işlemlerde yükseldi. Daha sonra da yüzde 17 değer kazandı.
Aşı üreticisi şirketlerin, bu ay sonunda yapacağı acil kullanım onayı için başvurusuna hangi hızla yanıt alacakları aşının kullanımının ne zaman başlayacağını belirleyecek.
Bütün dünyada aşı, daha gelişkin tedavilerle birlikte insanların yaşamını kısıtlayan salgınla mücadele önlemlerinin son bulması için en etkili yol olarak görülüyor.
Şu anda dünyanın farklı yerlerinde "üçüncü aşama" diye bilinen nihai denemeleri süren 10'u aşkın aşı adayı var. Fakat Pfizer ve BioNTech, bunlardan ilk sonuca ulaşan oldu.
Tamamen deneysel bir yaklaşım benimsendi. Bağışıklık sistemini virüse karşı eğitmek için virüsün kısmi genetik diziliminin bir kısmı vücuda enjekte ediliyor.
Ganymed'i satışları, Almanya'da o tarihe kadarki en büyük tıp şirketi satışı olmuştu. BioNTech şirketinde de mRNA teknolojisini kullanarak aşı alanında bir devrim yapmayı hedefleyen çift, şimdi bu yöntemi koronavirüs aşısı için kullanıyor.
Daha önceki denemelerde aşının vücutta antikor ve T hücresi denilen bağışıklık sisteminin parçası hücrelerin üretilmesine yol açtığı ortaya çıkmıştı. Aşının üç hafta arayla iki doz verilmesi gerekecek.
Denemeler ABD, Almanya, Brezilya, Arjantin, Güney Afrika ve Türkiye'de sürdürüldü ve ikinci doz aşıdan 7 gün sonra koronavirüse karşı yüzde 90 koruma sağladığı saptandı.
Pfizer, ABD hükümeti ile Temmuz ayında 1,95 milyar dolarlık anlaşma imzaladı. İki doz halinde uygulanan bu aşının ABD'deki fiyatlandırılmasında doz başına 159 TL, iki dozunun ise 318 TL olacağı bildirildi.
Almanya Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, aşının 2021in ilk çeyreğinden önce alınmayacağı ifade edildi.
Açıklamada, Olumlu bir risk-fayda oranının teyit edilebileceği varsayılırsa, ilk onayların en erken 2021in ilk çeyreğinde gelmesi bekleniyor denildi.
Koronavirüsle aşısında başarıya ulaştığını açıklayan ilk şirketin arkasında Türkiye kökenli iki bilim insanı var. ABD merkezli Pfizer ile birlikte geliştirdikleri koronavirüs aşısında yüzde 90 başarıya ulaştıklarını açıklayan Almanya merkezli BioNTech şirketi, aileleri Türkiye'den Almanya'ya göçmüş Özlem Türeci ve Uğur Şahin tarafından 2008'de kuruldu.
Evli olan Türeci ve Şahin çiftinin bu başarısı, son yıllarda göç konusunun tartışıldığı Almanya'da, göçmenlerin ülkeye ne kadar faydalı olabileceğine dair bir örnek olarak gösteriliyor.
Avrupa Reform Merkezi baş ekonomisti Christian Odandahl haberin ardından yaptığı Twitter paylaşımında "Almanya uzun süre göç konusunda ne kadar açık olması gerektiği konusuyla uğraştı ve savaş sonrasındaki 'misafir işçiler' programı hep sorgulandı" dedi ve ekledi:
İmmünolog ve onkolog olan Şahin, İskenderun'da doğduktan sonra dört yaşında ailesiyle birlikte Almanya'ya göçmüştü. Babası Köln'deki Ford fabrikasında çalışan Şahin'in hayali doktor olmaktı. Bir fabrika işçisinin çocuğu için ulaşması zor bu hayali gerçek kılan Şahin, bugün eşiyle birlikte Almanya'nın en zengin 100 kişisi arasında.
İngiliz Telegraph gazetesine göre çift, ilk şirketleri Ganymed'i 1,4 milyar euroya satmıştı. BioNTech'in piyasa değer ise 20 milyar euroyu aştı. Telegraph, kanser tedavisine odaklanan şirketin pandemiyle birlikte koronavirüsle mücadeleye odaklandığını aktarıyor: "Ocak ayında Prof. Şahin ekibini toplayarak 'Yeni görevimiz bu virüsü yenmek. Bu insani bir görev' dedi."
Ticari başarısına rağmen üniversitede ders vermeyi de bırakmayan Şahin, toplantılara elinde bisiklet kaskıyla giriyor ve akademisyen arkadaşları tarafından mütevazi biri olarak nitelendiriliyor.
Türeci eşiyle Hamburg'da çalışırken tanışmış. Türeci "Düğün günümüzde bile laboratuvarda çalıştık" diyor. Çift, Ganymed şirketinde modifiye edilmiş genetik kodlarla bağışıklık sistemine kanserle mücadele etmeyi öğreten çalışmalar yapıyordu. Bu uygulamada bağışıklık sistemi, kanserli hücreleri vücuda giren bir virüs gibi algılayarak onları ortadan kaldırmaya çalışıyor.
Euronews'a göre çift, koronavirüs salgını küresel bir pandemiye dönüşmeden önce bunun gerçekleşeceğini öngörerek 25 yıldır geliştirdikleri bu yöntemle derhal aşı çalışmalarına başlamaları gerektiğine karar vermiş.
Yönetim kurulunu acil toplantıya çağıran ikili, Çin'de yaşananların tüm dünyayı etkilemeyeceklerini düşünen yöneticileri ikna etmek için çaba sarf etmiş.
Pfizer ve BioNTech tarafından geliştirilen koronavirüs aşısının Kovid-19 hastalığına karşı yüzde 90'dan fazla etkili olduğunun açıklanmasıyla, dünyada tüm gözler Türeci ve Şahin çiftinin tarihi başarısına çevrildi.
Bilim dünyasında çığır açan ve dünyanın dört bir yanında manşetlere taşınan Türeci ve Şahin, İngiliz Dailymail gazetesi tarafından "dünyayı kurtaran çift" olarak nitelendirildi.
ABD Başkanı Donald Trump, Pfizer ve BioNTech'den yapılan açıklamayla ilgili olarak, "Harika haber" dedi.
ABD'nin 46. Başkanı seçilen Joe Biden ise Kovid-19 aşısının umut verdiğini ama hala önlerinde uzun bir mücadele süreci olduğunu söyledi.
ABD aşıdan 1 milyar 95 milyon dolar tutarında 100 milyon doz alındığını açıkladı. Virüs nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısının 405 artarak 243 bin 797’ye ulaştığı ülkede, virüs bulaşan kişi sayısı son 24 saatte 118 bin 514 artışla 10 milyon 295 bin 890'a çıktı.
Avrupa Birliği (AB), Pfizer ve BioNTech'in aşısından 300 milyon doz satın alacağını açıkladı. Brezilya hükümeti de Pfizer'inki dahil ileri aşamaya gelmiş tüm aşıları alacaklarını duyurdu..