27.06.2021 - 18:36 | Son Güncellenme:
İngiliz savaş gemisi HMS Defender ve İngiliz ordusuna ait gizli olarak sınıflandırılmış belgeler, Londra'nın güneyindeki Kent bölgesinde bir otobüs durağında bulundu.
HMS Defender, geçen hafta Çarşamba günü Kırım açıklarında, kara sularını ihlâl ettiği iddiasıyla Rus ordusu tarafından hedef alınmıştı. Rusya, 2014'te Ukrayna'dan ilhak ettiği Kırım'ın ve yarımadayı çevreleyen karasularının kendisine ait olduğunu, İngiltere ise uluslararası hukuka uygun olarak savaş gemisinin Ukrayna sularından geçtiğini iddia ediyor.
BBC Türkçe'nin haberine göre, belgelerden birinde, HMS Defender'ın bu bölgeden geçmesi halinde Rusya'nın vereceği olası tepkiler değerlendiriliyor.
Hükümet, belgelerin kaybolmasıyla ilgili soruşturma başlatıldığını duyurdu.
Bir Savunma Bakanlığı sözcüsü ise, bakanlıkta çalışan bir kişinin "hassas belgelerin kaybolduğunu" daha önceden bildirdiğini söyledi ve "Bu konuyla ilgili daha fazla yorumda bulunmak uygun olmaz" diyerek sorulara daha detaylı yanıtlar vermekten kaçındı.
Yaklaşık 50 sayfalık belgeler, Kent'teki bir otobüs durağının hemen arkasında, yağmurdan sırılsıklam olmuş halde yığılı olarak bulundu.Kent'te yaşayan ve isminin verilmesini istemeyen bir kişi, belgeleri görüp içindeki bilgilerin hassasiyetini fark ettikten sonra BBC ile iletişime geçti.
BBC, yetkililerin e-mail adreslerine ve bazı PowerPoint sunumları da içeren bu belgelerin, ilk olarak İngiltere Savunma Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkilinin ofisinde hazırlandığını düşünüyor.
İngiliz Kraliyet Donanması'nın Type 45 savaş gemisi HMS Defender'la ilgili bilgileri içeren belgede, görevin Savunma Bakanlığı tarafından "Ukrayna'nın kara sularından zararsız geçişi" olarak adlandırıldığı görülüyor. Belgeye göre geçiş sırasında silahlarla donanmış ve helikopteri hangara yüklenmiş olan gemi, bu görevi, Rusya'nın agresif şekilde yanıt vereceği beklentisiyle gerçekleştirdi.
Çarşamba günü Kırım'ın yaklaşık 19 kilometre açığından geçiş yapan geminin üzerinde 20'yi aşkın Rus jeti uçuş yaptı, iki Rus sahil koruma gemisi de HMS Defender'ı zaman zaman 100 metre kadar yaklaşarak takip etti, telsizden uyarılar yapıldı.
Rus Savunma Bakanlığı karasularını ihlal ettiği iddiasıyla İngiliz savaş gemisine devriye gezen bir Rus donanma gemisi tarafından uyarı ateşi açtığını ve HMS Defender'ın rotasını bombaladıklarını duyurdu.
İngiliz Savunma Bakanlığı Basın Ofisi ise "HMS Defender'a hiçbir atış yapılmadı. Güzergahı üzerine de bomba atıldığı iddiasını tanımıyoruz" açıklaması yaptı.
Kent'te bulunan belgelere göre operasyon "Op Ditroite" olarak adlandırılmış ve olaydan iki gün önce, yani geçen hafta Pazartesi günü üst düzeyde masaya yatırılarak "HMS Defender'ın Kırım'a yakın seyretmesi halinde Rusya'nın tepkisinin olası sonuçları" tartışılmış.
Belgelerde, toplantı sırasında konuşulanlar da yer alıyor. Bir askeri yetkilinin "Olası hoş geldin partisinden ne anlıyoruz?" diye sorarak Rusya'nın yanıtıyla ilgili beklentiyi kast ettiği görülüyor.
Son dönemde Doğu Akdeniz'de Rus güçleriyle HMS Queen Elizabeth'in öncülüğündeki bir filonun karşılaşmaları sonrası yaşanan gerginlik için de "önemsiz" ve "beklentiyle orantılı" olarak değerlendirmesi yapılıyor. Ancak yetkililer, bu "önemsiz" durumun değişeceğinin farkında.
Zira sunumlardan birinde "Savunma angajman faaliyetinden operasyonel faaliyete geçiş sonrasında Rus donanması ve Rus hava kuvvetlerinin müdahalesi daha sık ve daha keskin olacaktır" ifadeleri yer alıyor.
Yine aynı ordu birimi tarafından hazırlanan bir başka sunumda da, HMS Defender'in Karadeniz'de geçişi için iki rota seçeneği yer alıyor.
Bunlardan "Odessa'dan Batum'a güvenli ve profesyonel direkt geçiş" adı verilen birinde, rotanın kısa bir bölümünde Kırım'ın güneybatısındaki Trafik Ayrım Şeması'ndan geçilmesi gerektiği bilgisi var.
Bu rota için "Ukrayna'nın kendi kara suları olarak kabul ettiği bölgede Ukrayna hükümetiyle angaje olma fırsatı sunuyor" ifadeleri kullanılıyor.
Bu rotanın kullanılması halinde Rusya'nın üç farklı tepki verebileceği belirtiliyor ve olası tepkiler "güvenli ve profesyonel"den "ne güvenli ne de profesyonel"e uzanan kategorilere ayrılıyor.
Rusya'nın agresif tepki vermesi durumunda radyo uyarıları, sahil güvenlik botlarının 100 metreye kadar yaklaşması ve savaş uçaklarının yakın uçuş gerçekleştirmesinin olası olduğu belirtiliyor.
Devamında da HMS Defender'ın tartışmalı sularda herhangi bir karşılaşma yaşamayacağı alternatif bir rota sunuluyor. Sunum, bu rotanın "herhangi bir gerilimden kaçınmayı sağlayacağını, ancak bu durumda Rusya'nın bunu 'İngiltere korktu, kaçıyor' diyebilmek için kanıt olarak gösterebileceğini" yazıyor. "Bu durumda da Moskova, Kırım ve kara sularındaki iddialarını İngiltere'nin kabul ettiğini iddia edebilecektir" sonucuna varılıyor.
Savunma Bakanlığı sözcüsü, "Kamuoyunun tahmin edebileceği gibi, Bakanlık çok dikkatli şekilde planlama yapıyor. Rutin bir uygulamanın sonucu olarak operasyonel kararları etkileyen potansiyel faktörlerün tümü analiz ediliyor." yoruumunda bulundu.
HMS Defender'ın görevi sırasında BBC ve Daily Mail'den birer muhabir de gemideydi. Bunu hatırlatan sözcü, "Çok güçlü ve meşru bir şekilde olayı anlatıyoruz. Gemideki gazetecilerin varlığı da HMS Defender'ın hareketlerinin bağımsız şekilde teyit edilmesine olanak sağlıyor" dedi.
HMS Defender'ın göreviyle ilgili ortaya çıkan karışıklığın ardından Kent'te ortaya çıkan belgeler, geminin bölgeden geçişinin İngiliz hükümeti tarafından hesaplanarak verilen bir karar olduğunu; muhtemel riskler göz önüne alınarak Ukrayna'ya desteğin açıkça gösterilmesi için bu kararın verildiğini ortaya çıkardı.